Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi Yöneticisi Ahmet Burak Dağlıoğlu, basın mensuplarıyla bir araya geldiği içtimada, Türkiye’de Milletlerarası Direkt Yatırımlar (UDY) hakkında haber verdi.
Şu anda yatırım kararı alınmış yekun 52 girişimin bulunduğunu anlatan Dağlıoğlu, bu girişimlerin yekun yatırım bedelinin yaklaşık 4 milyar dolar, taahhüt edilen istihdamının ise 10 bin 500 civarında olduğunu söyledi.
Dağlıoğlu, girişimlerin ABD, Almanya, Türkiye, İspanya, Hollanda ve Hindistan başta olmak üzere 17 farklı devletten geldiğini aktararak, “Projeler yatırım pahasına nazaran kimya eserleri, demir çelik ve başka metaller, güç, motorlu taşıtlar ve ulaştırma araçları ile madencilik/taş ocakçılığı başta olmak üzere 18 farklı bölümden oluşuyor. Girişimlerin 36’sı sıfırdan yatırım, kalan 16’sı ise genişleme yatırımı.” diye konuştu.
Bu yılın haziran ayı itibarıyla potansiyel yatırım olarak görülen 82 girişimin 70’inin araştırma ve fizibilite aşamasında bulunduğu haberini veren Dağlıoğlu, şunları kaydetti:
“Potansiyel girişimlerin yekun yatırım bedeli yaklaşık 4,76 milyar dolar, yekun taahhüt edilen istihdamı ise yaklaşık 15 bin 800 seviyesinde. Girişimler haber ve muhabere teknolojileri, azık eserleri, makine ve ekipmanları, kimya eserleri ve motorlu taşıtlar için yedek kesim kesimleri başta olmak üzere 23 farklı bölümü kapsıyor. Girişimlere yatırım bedeline nazaran baktığımızda Almanya, Güney Kore, ABD, Türkiye, Japonya, Kanada ve BAE başta olmak üzere 27 farklı memleketten geldiğini görüyoruz.”
“MOBİLİTE DÜNYASINA ADAPTE OLUNMASI GEREK”
Dağlıoğlu, memleketler arası direkt yatırımlar açısından öncelikli dallardan bahsederek, bu kolları; “e-mobilite, hayat bilimleri (ilaç, tıbbi cihaz, hastane hizmetleri), sıhhat, haber ve muhabere teknolojileri (tüketici elektroniği, ICT, yazılım), otomotiv, güç, kimya-petrokimya, makine, savunma ve havacılık, lojistik, altyapı, tarım, azık & içecek.” halinde sıraladı.
Mobilite dünyasına adapte olunması gerektiğini vurgulayan Dağlıoğlu, “Bunu yapmazsak kıymetli bir fırsatı ıskalayabiliriz.” dedi.
Dağlıoğlu, 1995’te ihracatın yüzde 27’sinin orta-yüksek teknoloji eserlerden ibaret olduğunu, bugün bu orantının yüzde 40 seviyelerine çıktığını söz etti.
2019-2020 Aksiyon Planı konusunda yapılan görüşmelerde, yekun 42 aksiyondan 21’inin tamamlandığının öğrenildiğini aktaran Dağlıoğlu, şunları söyledi:
“Yatırımcıların korunmasını esas alan çerçeve kanun taslağı çalışmaları Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile uyum içerisinde yürütülerek son aşamaya getirildi. Öte yandan Yatırım Ofisi olarak finansal yatırımcılara da stratejik yatırımcılar kadar kıymet vermekteyiz. Bu kapsamda kişisel varlık ve teşebbüs anaparası fonlarından memleketimize daha fazla yatırım kazandırmaya çalışıyoruz. Başkaca LP olarak tabir edilen ve fonlara yatırım yapan memleketler arası finans kurumları, emeklilik fonları, varlık fonları, aile ofisleri ve varlıklı bireyler üzere büyük ölçekli yatırımcıları Türkiye’de yatırım yapmak üzere kurulan şahsi kapital ve teşebbüs anaparası fonlarına yatırım yapmaya ikna etmeye çalışıyoruz.”
“TÜRKİYE’DE ŞUBAT 2020 İTİBARIYLA 1.236 AR-GE MERKEZİ VAR”
Burak Dağlıoğlu, Türkiye’de Şubat 2020 itibarıyla 187’si milletlerarası olmak üzere yekun 1.236 Ar-Ge merkezi bulunduğundan bahsederek, yekun 60 bin 173 işçi istihdam edilen bu merkezlerin sayısının artmasını istediklerini tabir etti.
Dağlıoğlu, Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi’nin bugüne kadar 23 milyar dolarlık 224 yatırım girişimini memlekete kazandırdığına, bu yatırımlar kapsamında yaklaşık 48 bin istihdam öngörüldüğüne dikkati çekti.
Türkiye’de 2003’ten Nisan 2020’ye kadar 219 milyar dolarlık UDY gerçekleştirildiğini aktaran Dağlıoğlu, gelen UDY’lerin memleket bazlı dağılımının sırasıyla Hollanda, ABD, İngiltere, Avusturya, Luxemburg, Almanya, İspanya, Belçika, Fransa, Yunanistan, Azerbaycan, Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri, İtalya, İsviçre, Katar, Japonya, Suudi Arabistan, Kuveyt olduğunu söyledi.
“AVRUPA’YA, AMERİKA’YA SIRTIMIZI DÖNMEDİK”
Yatırımcının coğrafi profilinin belirlenmesi gerektiğine işaret eden Dağlıoğlu, “Türkiye’deki Avrupalı, Amerikalı, Körfezli yahut Asyalı yatırımcıların farklı motivasyon, beklenti ve düşünme tekniği var.” dedi.
Dağlıoğlu, yatırımlar açısından Asya’ya çok ehemmiyet verdiklerini vurgulayarak, şöyle devam etti:
“Türkiye’ye 2002-2010 periyodunda gelen UDY’nin yüzde 70’ten fazlası Avrupa’dan, yüzde 10’a yakını da Amerika’dan. Asya devletlerinden gelen ise yalnızca yüzde 12 civarında. 2011’den günümüze kadar olan periyotta ise Asya devletlerinin hakkı yüzde 22’nin üzerine çıkmış. Yani dünyanın ekonomik tartısı Asya’ya kayıyor; bu bir gerçek. Türkiye de bu hakikaten bağımsız hareket edemiyor.
Bunun ‘Avrupa’ya, Amerika’ya sırtımızı dönme’ üzere bir şeyle alakası yok. Vakit zaman bu tefsirleri da maatteessüf duyuyoruz. Amerikan yatırımları için esasen burada çok güçlü bir varlık var. Avrupa’yla da biz çok iç içeyiz lakin Asya yatırımcısının daha az bildiği bir coğrafya ve buradaki iş kültürünü çok bilmiyor. Münasebetiyle Asya’dan yatırım çekmek için var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz.”
“MARTTAN HAZİRAN SONUNA KADAR 600 IÇTIMA GERÇEKLEŞTİRDİK”
Ahmet Burak Dağlıoğlu, konuşmasının akabinde basın mensuplarının sorularını yanıtladı.
Pandemi sürecinde yatırım ofislerinin faaliyetlerini artırdığını ve daha fazla mesai yaptığını vurgulayan Dağlıoğlu, “Burada milletlerarası yatırımcılarımız ve yerli şirketlerimizin faaliyetlerinin devamı bizim için esas oldu. Salgın sürecinde ekonomik faaliyet alışılmış ki yavaşladı fakat durmaması, çarkların dönmesi, memleketler arası yatırımcıların buradan ihracatlarına devam edebilmesi ve global tedarik zincirindeki varlıklarını devam ettirmeleri için elimizden geleni yaptık.” diye konuştu.
Dağlıoğlu, Türkiye’nin dünyadaki birçok başka memlekete nazaran pandemi sürecini daha başarılı yönettiğini belirterek, bu bağlamda sürecin nasıl ele alındığını milletlerarası yatırımcılara anlattıklarını, marttan haziran sonuna kadar 600 içtima gerçekleştirdiklerini söyledi.
Son iki ayda yekun 16 aktiflik yapıldığına değinen Dağlıoğlu, bu etkinliklerde ABD, İtalya, Singapur ve Körfez memleketleri özelinde spesifik hususların ele alındığını, başkaca yatırımcının problemlerine süratli tahlil için kurum içinde bir “Görev Gücü” oluşturulduğunu anlattı.
“YENİ BİR YATIRIM SÜRECİNİN BAŞLAYACAK”
Dağlıoğlu, gelecek devirde yeni bir yatırım sürecinin başlayacağını belirterek, “Ben 2021 ve 2022’de bu mealde çok hoş haberler geleceğini düşünüyorum.” tabirini kullandı.
Ar-Ge ve teknolojide de gelecek yıllarda daha çok yatırım kazanılacağını düşündüğünü aktaran Dağlıoğlu, şunları kaydetti:
“Tabii burada Türkiye’nin en güçlü kası yetkin mühendisleri. Bundan yaklaşık 7 yıl evvel portföyümüze giren araba mühendisliği şirketi AVL, yatırım pahası olarak 100 bin avro civarındaydı lakin günümüzde geldiğimiz noktada dünyanın en doğusundan en batısına teknoloji ihraç eden bir şirkete dönüştü. Bunların artacağını, Türkiye’de teknolojiyi daha ileri seviyelere götürecek bu yetkin insan gücünün milletlerarası yatırımcılar tarafından anlaşıldığı ve bu bedelin kabul gördüğü bir yatırım gündemi bekliyoruz.”
“ULUSLARARASI DIREKT YATIRIM ÇEKMEYE DEVAM EDECEĞİZ”
Dağlıoğlu, pandemi sonrası tedarik merkezinin Türkiye’ye kayabileceğine ait söylemleri de kıymetlendirerek, şu tabirleri kullandı:
“Şu anda öncelik şirketlerin en az hasarla faaliyetlerine devam etmesi. Pandemi sürecinde hiç Türkiye’de olmayan şirketlerden, mobilite, dijitalleşme ve lojistik yerlerinde yeni haber talepleri belgeleri aldık. Portföyümüze yeni girişimler girdi. Bu bağlamda Asya’dan da üreticiler var. Bu süreçte dünyadaki bütün bu raporları ve görüşleri takip ettik. Sahiden Türkiye için bir fırsat olduğunu gösteriyorlar. İş dünyamızın bunun farkında olması lazım. Bütün tartışma global tedarik zincirleri etrafında dönüyor. “
Türkiye’nin global tedarik zincirlerine halihazırda entegre bir iktisat olduğunu vurgulayan Dağlıoğlu, buradan daha fazla behre alınabileceğini lisana getirdi.
Dağlıoğlu, devletlerin korumacılık eğiliminin pandemi sonrası hızlandığına dikkati çekerek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Şöyle de bir gerçeklik var: Bu global tedarik zinciri dediğimiz şey bir halde çok güçlü. Doğal ki yatırımların, ekonomik faaliyetlerin yahut tedarikin yalnızca maliyet odaklı değil, güvenlik, esneklik ve tahminen daha stoklu olacağına dair birçok şirketin satın alma başkanıyla yapılan görüşmeler var fakat yeniden de tedarik zinciri konseptinin değişmeyeceğini görüyoruz. Farklı stratejiler olmakla birlikte bu tedarik zinciri kavramı devam edecek. Tekrar bu bağlamda yalnızca bunların memleket içinde yahut çok dar sonlar arasında olacağından ziyade bölgeselleşmeden bahsediliyor. Türkiye burada bir avantaj sağlıyor ve olumlu ayrışıyor. Ben memleketler arası direkt yatırım çekmeye devam edeceğimizi düşünüyorum.”
“VOLKSWAGEN’İN KARARI TİCARİ”
Burak Dağlıoğlu, Volkswagen’in Türkiye’deki yatırıma ait son kararına yönelik değerlendirmelerinin sorulması üzerine, “Medyaya yansıyan kadarıyla gördüğümüz dünyadaki yatırım programlarını durdurmaları gerektiği. Volkswagen özelinde de devlet olarak elimizden gelenin en iyisini yaptık ve esasen sair devletlerden de ayrıştık. Gelinen noktada şirket ticari bir karar verdi.” sözlerini kullandı.
Dağlıoğlu, dünyada otomotiv bölümünün şuan çok dinamik olduğunu, şirket birleşmeleri ve iflasları yaşandığını belirterek, burada yeni yükselen oyuncular gördüklerinde onlara Türkiye’yi anlattıklarını vurguladı.
Türkiye’ye yatırımlarda bölgesel lojistik merkezi olmanın ehemmiyetine işaret eden Dağlıoğlu, “Burada temel ileti şu: Bir şirketin burada üretim yapıyor olması bize yetmemeli, zira sahiden bu katma bedeli belli başlı bir sahada tutuyor. yatırımın öncesindeki ve sorasındaki süreçleri de buraya kazanırsak, o şirketin ayağına burada bir çivi daha çakmış oluyoruz. Şirketleri buraya ne kadar bağlarsak yatırımın kalıcılığını da o kadar sağlarız.” dedi.
Dağlıoğlu, İstanbul Havalimanı’nın bölgesel kargo merkezi rolüne yönelik de değerlendirmelerde bulunarak, “Türkiye’nin lojistik rolü pandemide hiç aksamadı ve bizim tahminen güçlü kaslarımızdan biri oldu. Şirketlerin Türkiye’de var olmaya devam etmeleri için lojistik rolümüzün gücü en değerli argümanlarımızdan biri. Bu bağlamda hava kargo da bunun bir kesimi ve muvaffakiyetle devam ediyor diye gözlemliyoruz.” biçiminde konuşmasını tamamladı.
Datalar
Içtimada verilen haberlere nazaran, Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi’nin bugüne kadar devlete çektiği büyük ölçekli birtakım girişimlerin devletlere ve kollara nazaran dağılımı ile sağladığı istihdam sayısı şöyle:
Haber7
