İşte Kerem Alkin’in o yazısı
Dalların kıymetli bir kısmının ‘Kovid-19’ küresel virüs salgını nedeniyle ne ölçüde bir üretim kaybı yaşadıklarını, ne ölçüde ziyanları olduğunu şimdi netleştirememiş olsak da, imalat sanayi ve toplam sanayi üzerinden yapabileceğimiz kaba bir varsayım, tarım kesiminin de büyük bir kırılma yaşamaması şartı ile, 2020’nin 2. çeyreğinde Türkiye Iktisadı’nın, yüzde 70 olasılıkla, yüzde -8.05 ile yüzde -9.2 arası, orta noktası yüzde -8.6’lık bir daralma yaşamış olabileceğine işaret ediyor. Tarım ve hizmetler kesimindeki kayıpların iddialarımızdan daha ağır olması durumda ise, 2020’nin 2. çeyreği için GSYH’daki daralma yüzde -13.67 ile 17.46 arasında bir oranı bulabilir.
Şu ana kadar açıklanan ülkelerin 2. çeyrek GSYH gerçek büyüme suratı bilgilerine baktığımızda, mevsimsellikten arındırılmış olan bir evvelki yılın tıpkı çeyreğine nazaran, tüm Avrupa Birliği’nde daralma yüzde -14.1’e, Euro Bölgesi’nde ise yüzde -15’e ulaşmış durumda. Birebir oran, İspanya için yüzde -22.1, İngiltere için yüzde -21.7, Fransa için yüzde -19, İtalya için yüzde -17.3, Almanya için ise yüzde -11.7 seviyesinde. Amerika Kıtası’na gittiğimizde ise, Meksika’nın yüzde -19, Kanada’nın yüzde -13.5, ABD’nin ise yüzde -9.5’lik bir daralma yaşadıkları görülüyor.
Buna karşılık, uzunca bir müddettir dünyanın tedarik merkezi pozisyonunda olan Asya’ya baktığımızda, Endonezya’nın yüzde -5.4, Güney Kore’nin ise yüzde -3 daralma yaşadığı gözlenirken, Çin’in ise 2. çeyrekte yüzde 3.2 büyüme yaşadığı görülüyor. Japonya ise, 2. çeyrekte gerçekleşen yüzde -27.8’lik daralmayla bir epey ayrışmış durumda. Bu oran, Japonya’nın 1955’den beri gördüğü en makûs oran. Çin ve Asya ekonomileri global virüs salgının tesirlerini bertaraf etmeye çalışsalar da, onlara bekleyen bir öbür risk de global tedarik zincirindeki yeni arayışlar.
Pek çok farklı münasebete bağlı olarak, ülkeler ve global şirketler, bundan sonra asla eskisi üzere Çin ve Asya’dan tıpkı oranda bir tedarik yapmamakta kararlılar. Bu durum, kademeli olarak, gelecek daha ağır siparişlerle, Türkiye’nin ihracat bilgilerine artan bir tempoda artış olarak yansıyacak. Apple ve Dell üzere pek çok teknoloji devinin kilit tedarikçisi pozisyonundaki Hon Hal Precision (Foxconn) Industry’nin idare heyeti lideri Young Liu, ticaret savaşları nedeniyle, Çin’in dünyanın fabrikası olma becerisini artık devam ettirmenin imkansız olduğuna işaret etmekte.
Liu, Çin mallarına önümüzdeki periyotta, başta ABD, pek çok ülke tarafından uygulanma mümkünlüğü oldukça yüksek olan ek vergiler nedeniyle, hali hazırda Çin dışı ülkelerdeki üretim kapasitelerini haziran ayında yüzde 25’den 30’a çıkardıklarını belirtmiş. Liu, bundan sonra dünyanın farklı noktalarında yeni üretim ekosistemlerinin yükselme periyodunun sürat kazanacağına işaret etmiş. Türkiye olarak, global üretim ekosistemimizdeki rolümüzü, yenilenebilir güç, yeşil üretim, düşük karbon ayak izi, güçlü maliyet idaresi ve rekabetçi kur seviyesiyle daha da perçinleyelim.
Haber7
