2021 minimum fiyat ve AGİ artırımı için birinci sayılar açıklanmaya başlandı. Şu an milyonlarca vatandaşın en çok merak ettiği soruların başında minimum fiyata yapılacak olan artırım ölçüsü yer alıyor. Personel, patron ve hükümet temsilcilerinden oluşan kurul, her sene Aralık ayının birinci günlerinde, birinci toplantısını gerçekleştiriyor. Hükümet, emekçi ve patronun mesken sahipliğinde düzenlenecek taban fiyat görüşmeleri Aralık ayının son haftasına kadar devam edecek. Orta Vadeli Program’da (OVP),önceki yılların bilakis, fiyatlarda geçmiş enflasyon amaçlarına nazaran ayarlama yapılmayacağı tabirine bu defa yer verilmedi.
GEÇMİŞ YILLARDA MİNİMUM FİYAT ARTIRIMI NE KADAR OLMUŞTU?
Minimum fiyat 2016 yılında yüzde 30.0, 2017’de yüzde 7.9, 2018’de yüzde 14.2, 2019 yılında yüzde 26.1, 2020 yılında da yüzde 15 oranında artırıldı. Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ise yıllık bazda 2015’te yüzde 8.81, 2016’da yüzde 8.53, 2017’de yüzde 11.92, 2018’de yüzde 20.30, 2019 yılında da yüzde 11.84 oranında arttı.
Geçmiş yıllardaki orta vadeli programlarda (OVP),ücret artışlarının geçmiş enflasyona nazaran yapılmayacağı vurgulandı. Geçen yıl yayımlanan 2020-2022 yıllarını kapsayan OVP’de fiyat istikrarını sağlamak gayesiyle alınacak önlemler ortasında “Kamunun yönlendirdiği birtakım fiyat ve fiyatlarda geçmiş enflasyon yerine programdaki enflasyon gayelerine nazaran ayarlamalar yapılacağı, böylelikle enflasyonda atalet tesirinin sınırlandırılacağı” belirtildi.
2021 MİNİMUM FİYAT ARTIRIMI NE KADAR OLACAK?
Taban Fiyat Tespit Komisyonu’nun minimum fiyatta ne kadar artış yapacağı merak ediliyor. Çeşitli senaryolara nazaran taban fiyatta yapılacak muhtemel artışlar şöyle:
MERKEZ BANKASI’NIN 2021 ENFLASYON MAKSADINA NAZARAN:
Merkez Bankası 2021 yılında enflasyonun yüzde 9.4 oranında olacağını iddia ediyor. Bu oranda artış yapıldığında brüt minimum fiyat 3 bin 220 TL, net taban fiyat 2 bin 542 TL olur.
OVP’DEKİ 2021 ENFLASYON GAYESİNE NAZARAN:
OVP’de 2021 yılı için enflasyonun yüzde 8 olacağı öngörülüyor. Minimum fiyat bu gaye doğrultusunda yüzde 8 oranında artırılırsa brüt taban fiyat 3.178 TL, net minimum fiyat 2.510 TL olur.
MERKEZ BANKASI’NIN 2020 ENFLASYON KESTİRİMİNE NAZARAN:
Merkez Bankası 2020 yılı enflasyon iddiasını son raporunda yüzde 12.1 olarak revize etti. Taban fiyat artışı yüzde 12.1 oranında yapılırsa brüt minimum fiyat 3.299 TL, net minimum fiyat 2605 TL olur.
TCMB’NİN 2021 ENFLASYON GAYESİNE REFAH HİSSESİ EKLENİRSE:
Merkez Bankası’nın 2021 yılı enflasyon amacına 3 puan refah hissesi eklenerek yüzde 12.4 oranında artış yapılırsa brüt minimum fiyat 3.308 TL, net minimum fiyat 2.612 TL olur.
TCMB’NİN 2020 YILI ENFLASYON KESTİRİMİNE REFAH HİSSESİ EKLENİRSE:
Merkez Bankası’nın yüzde 12.1 olarak belirlenen 2020 yılı enflasyon varsayımına 3 puanlık refah hissesi eklenerek yüzde 15 oranında artış yapılırsa brüt taban fiyat 3.384 TL, net taban fiyat de 2.673 TL olur.
EVVELKİ YILLARDA ENFLASYON VE TABAN FİYAT BAĞLANTISI
2015 yılında kritik bir seçim yapıldığı için 2015 yılı enflasyonu yüzde 8.81 olmasına rağmen, 2016 taban fiyatı yüzde 30 oranında artırıldı. 2016 yılı enflasyonu yüzde 8.53 olurken, bir evvelki yıl yüksek artırıldığından 2017 yılı taban fiyatındaki artış yüzde 7.9’da kaldı.
Buna karşılık, 2017 yılı enflasyonu yüzde 11.92 çıkarken, 2018 taban fiyatı yüzde 14.2 oranında; 2018 yılı enflasyonu yüzde 20.30 olurken 2019 yılı minimum fiyatı ise yüzde 26.1 oranında artırıldı.
2019 yılı enflasyonu yüzde 11.84 olarak gerçekleşirken 2020 taban fiyatında de yüzde 15.0 oranında artış yapıldı.
Bir evvelki yılın enflasyonuna nazaran 2018 yılında uygulanan taban fiyatta 2 puan, 2019 yılı minimum fiyatında 5.8 puan, 2020 yılı taban fiyatında ise 3.16 puanlık refah hissesi uygulandı. Son üç yılın minimum fiyatında, genel olarak bir evvelki yılın enflasyon sayısının üzerinde bir refah hissesi ek edildiği görülüyor. Buradan yola çıkarak, Merkez Bankası’nın 2020 yılı enflasyon iddiası olan yüzde 12.1’in üzerine 2-3 puanlık refah hissesi eklenmesini beklemek gerçekçi görünüyor.
TABAN FİYAT 2020 TABLOSU
-
Brüt Minimum Fiyat 2.943,00 TL
-
Sigorta Primi Personel Hissesi 412,02 TL
-
İşsizlik Sigortası Primi Personel Hissesi 29,43 TL
-
Gelir Vergisi Matrahı 2.501,55 TL
-
Gelir Vergisi 375,23 TL
-
Damga Vergisi 22,34 TL
-
Kesintiler Toplamı 839,02 TL
-
Taban Geçim İndirimi (Bekâr ve Çocuksuz) 220,73 TL
-
NET FİYAT (Asgari Fiyat + AGİ Dahil) 2.324,70 TL
MİNİMUM FİYAT NELERE TESİR EDİYOR?
Minimum fiyatın yine belirlenmesiyle olacak kimi değişiklikler şunlar:
1- İşsizlerin aldığı maaş tıpkı oranda artacak.
2- Çalışanların aldığı minimum geçim indirimi de yükselecek.
3- Emeklilik için doğum ve askerlik borçlanması yapanların ödeyecekleri ölçülerde artış olacak.
4- İş görmezlik ödeneğinde artış yaşanacak.
5- Yaşlılık, konutta bakım, engelli maaşları da Ocak ayı ile birlikte zamlanacak.
6- Kendi primini ödeyen Bağ-Kur’lular ve isteğe bağlı ödeme yapanların verdikleri paralar yükselecek. Gündelikçiler için ödenecek primler artacak.
Haber7
