Almanya’nın BM Daimi Temsilcisi Christoph Heusgen, BM Genel Heyeti’nde 39 ülke ismine yaptığı ortak açıklamada, Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki (Doğu Türkistan) insan hakları ve Hong Kong’da yaşanan gelişmelerden derin telaş duyulduğunu söyledi.
Çin’e bilhassa Sincan ve Tibet’teki dini ve etnik azınlıkların insan haklarına hürmet duyması daveti yapan Heusgen, siyasi eğitim kamplarının varlığı ve bir milyondan fazla şahsa keyfi gözaltı haberlerinin son derece kaygı verici olduğuna dikkati çekti.
Heusgen, ”Uygur kültürünün yanı sıra inanç, tabir ve hareket özgürlüğü üzerinde önemli kısıtlamalar var. Uygurlar ve başka azınlıklar orantısız bir halde gözetleniyor. Zorla çalıştırma ve kısırlaştırma dahil zorla doğum denetimi teknikleri uygulandığı savları ortada.” dedi.
Çin’e BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri ve bağımsız gözlemcilerin insan hakları ihlalleri gerekçesiyle Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ne derhal ve manisiz ziyaretine müsaade vermesi daveti yapan Heusgen, Çin’i Hong Kong’da da memleketler arası yasal sorumluluklarını yerine getirmemekle eleştirdi.
ÇİN’DEN ISMARLAMA SAVUNMA
Çin’in BM Daimi Temsilcisi Zhang Jun ise başta ABD, Almanya ve İngiltere olmak üzere kelam konusu 39 ülkeyi ülkesine karşı düşmanca tavır sergilemekle eleştirdi.
”İftira” formunda nitelendirdiği Sincan’daki insan hakları ihlalleri savlarını reddeden Zhang, kelam konusu ülkeleri içişlerine karışmakla suçladı.
Uygur konusunun insan hakları, din ya da etnik bir sorun olmadığını savunan Zhang, sorunun ”terörle mücadele” olduğunu argüman etti.
Konuşmasında bilhassa ABD’yi gaye alan Zhang, ”ABD’ye şunu söylemek istiyorum, nefret uyandıran hareketleriniz tarihin gidişatıyla çelişiyor. Beşerler ve dünya bölünme değil dayanışma, çatışma değil iş birliği istiyor. Tarihin yanlış tarafında ve memleketler arası toplumun karşısında duruyorsunuz. Klişeleriniz hakikat değil. Siyasi planlarınız ise asla başarılı olmayacak.” dedi.
Türkiye’nin BM Daimi Temsilcisisi Bilge Koçyiğit ise yaptığı konuşmada, Sincan Özerk Bölgesi’ndeki insan hakları konusunun kaygı kaynağı olduğunu vurgulayarak, BM organlarının Uygur Türkleri’ne ve başka Müslüman azınlıklara yönelik muameleyi kayda geçirme ve somut tavsiyeler önermede değerli bir rol oynadığını söyledi.
Türkiye’nin Çin’in toprak bütünlüğüne hürmet duyduğunu vurgulayan Koçyiğit, birebir vakitte Çin’den Uygur Türkleri ve öteki Müslüman azınlıklara barış ve refah içinde eşit davranmasını, kültürel ve dini kimliklerine hürmet duymasını beklediğini tabir etti.
Türkiye’nin, Uygur Türkleri ile etnik, dini ve kültürel bağları olan bir ülke olarak, Sincan’daki Uygur Türkleri’ne ve öbür Müslüman azınlıklara yönelik insan hakları ihlalleri argümanlarından son derece telaş duyduğunu kaydeden Koçyiğit, Çin’in, BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri’nin Sincan’a ziyaretine müsaade vermesi ve bu mevzuda şeffaf olması gerektiğini kelamlarına ekledi.
Haber7
