Aralık 2019’dan beri tüm dünyayı tesiri altına alan koronavirüs salgını memleketten devlete farklılık gösteren vaka sayılarıyla tesirini sürdürmeye devam ediyor. Bilirkişiler ise bu sonuçlara bakarak sıradanlaşma adımlarıyla birlikte sürecin nasıl devam edeceği konusunda iddialarını ortaya koyuyor.
Türkiye’de birinci vakanın görülmesinden 4 Temmuz 2020’ye kadar olan süreçte yekun 3.584.066 test yapıldı. Yekun vaka sayısı 204.610 iken vefat edenlerin sayısı ise 5.206. Günümüze kadar iyileşen yekun hasta sayısı ise 179.492 olarak tespit edildi.1
NG Araştırma olarak koronavirüsle ilgili şimdiye kadar yaptığımız 4 araştırmayla halkın fikirlerini kamuoyu ile paylaştık. Sıradanlaşma sürecinin başlamasıyla birlikte koronavirüs salgınının halk nezdinde yaşadığı değişimleri ve toplulukta bıraktığı tesirleri 4. araştırmamızda tahlil ettik. Araştırmamız 29 Haziran – 2 Temmuz 2020 tarihleri arasında Türkiye umumunda 81 bölgeden 15 yaş üzeri 2025 kişinin iştiraki ile online araştırma platformumuz benderimki.com üzerinde gerçekleşti.
KORONAVİRÜSE YAKALANMAKTAN KORKUYOR MUYUZ?
Devletimizde Sıhhat Bakanlığı vaka ve vefat sayılarını her gün paylaşmaya devam ediyor. Pekala, sıradanlaşma sürecine geçildikten sonra görülen vaka sayılarındaki artış kişilerin koronavirüse yakalanmaktan korkma nispetini etkiledi mi?
Yaptığımız son 3 araştırmada nispetler yaklaşık olarak tıpkı kaldı. Araştırmamızın sonuçlarına nazaran her 5 insandan 4’ü koronavirüse yakalanmaktan korktuğunu belirtti.
Koronavirüs hakkında haber sahibi olduğunu belirten şahısların orantısı da değişiklik göstermedi. Değişik noktalardan biri %3 de olsa bir kısmın koronavirüse ait hala ehliyetli habere sahip olmadığını belirtmesi oldu.
KORONAVİRÜS DEVLETIMIZ İÇİN TEHDİT Mİ?
1 Haziran’da uygulanmaya başlanan sıradanlaşma süreci, öncesi ve sonrasıyla kişilerin hayatları üzerinde tesirli olmaya devam ediyor. Olağanlaşma sürecine geçildikten sonraki sonuçlara baktığımızda her 10 bireyden yaklaşık 9’u koronavirüsü memleketimiz için tehdit olarak görüyor.
KORONAVİRÜS NE VAKIT DENETIM ALTINA ALINABİLİR?
Hepimizin aklında bu salgının ne vakit denetim altına alınabileceği ve olağan hayatlarımıza geri döneceğimiz var.
Son 2 ayda geçen vade bu bahisteki beklentilerde önemli farklılıklar oluşturdu. Bir aydan kısa vadede koronavirüsün denetim altına alınacağını düşünenlerin nispeti son 2 ay içinde yaklaşık olarak birebir kaldı. En bariz fark salgının birkaç ay içinde denetim altına alınacağını düşünenlerin, yüklü olarak 6 aydan daha uzun bir mühlete kayması oldu.
Son durumda iştirakçilerin yarısından fazlası salgının denetim altına alınabileceği müddetin 6 aydan daha uzun olduğunu düşünüyor.
TEDBIRLER VE TEST SAYILARI EHIL Mİ?
30 Nisan’daki araştırmamızda iyimsere giden bir tablo varken 2 Temmuz’daki son araştırmamızda bu tablo bilakis dönmüş görünüyor. Sıradanlaşma süreciyle birlikte çoğunluk kâfi tedbirlerin alınmadığı cihetinde görüş değiştirmiş durumda. Bu duruma koşut bir değişim de yapılan test sayılarının yeterliliği ile ilgili. Bir evvelki araştırmamızda test sayısını yerinde bulanların nispeti %49 iken son durumda bu sayı %38’e düşmüş durumda.
KORONAVİRÜSE KARŞI YAPILAN TEDAVİLER EHIL Mİ?
Sıhhat Bakanlığının açıkladığı sayılara baktığımızda artan vaka sayılarına karşılık iyileşme nispetlerinin da fazla olduğu görülüyor. Evet halkımız bu kapsamda uygulanan tedavileri kâfi görüyor mu?
Araştırmamıza katılanların yaklaşık yarısı devletimizdeki tedavilerin ehliyetli olduğunu düşünüyor.
‘EVDE KAL’ IHTARINI NE KADAR UYGULADIK?
Sıradanlaşma süreciyle birlikte konutta kalanların sayısı önemli orantılarda değişti. Sokağa çıkma yasaklarının kalkmasıyla birlikte hiç meskenden çıkmayanların orantısı %25’ten %5’e geriledi.
İşyerlerinin tekrar açılmaya başlaması ve meskenden çalışma pratiklerinin azaltılmasıyla birlikte iş nedeniyle konuttan çıkmak zorunda olanların sayısı 2 katına çıktı ve %28’e ulaştı. Evvelki araştırmamızda olağan gündelik hayatına devam edenlerin nispeti %0,5 iken sıradanlaşma süreciyle birlikte bu orantı %6 oldu.
SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI DÖNMELİ Mİ?
Koronavirüsün bulaşıcılığı hayli yüksek olduğu için geçmişte uygulanan sokağa çıkma yasağı vaka sayılarının artışını önlemede aktiflik göstermişti. Sıradanlaşma süreciyle bir arada sokağa çıkma yasaklarının kademeli olarak kalkması, vaka sayılarının artmasını etkiledi. Evet, halkımız bu değişen karar hakkında ne düşünüyor?
Haftasonu sokağa çıkma yasağına yaklaşımda çok büyük farklılıklar oldu. 30 Nisan’daki araştırmamızda yasağı destekleyenlerin orantısını %83 iken, bu araştırmamızda orantının %43’e düştüğünü görüyoruz. Kararsızların nispeti ise 2 katından daha fazla arttı.
Umumî sokağa çıkma yasağına desteğin devir geçtikçe azaldığını görüyoruz. Son araştırmamıza nazaran umumî sokağa çıkma yasağını destekleyenlerin orantısı 2 bireyden 1’inden az fazla.
KURBAN BAYRAMI’NDA SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI OLMALI MI?
Araştırmamızda olağanlaşma sürecini de hesaba katarak, yaklaşan Kurban bayramı için iştirakçilere mütalaalarını sorduk.
Her 2 bireyden 1’i Kurban Bayramı’nda kimseyi ziyaret etmeyeceğini belirtirken her zamanki ziyaretlerini yapacağını belirtenlerin nispeti 25 bireyde 1 olarak çıktı. Yalnızca en yakınlarını ziyaret edeceklerin nispeti ise yaklaşık olarak her 5 şahıstan 2’si. Ramazan Bayramı’na ait yaptığımız araştırma sonuçlarına kıyasla ziyaret gerçekleştirmeyi düşünenlerin umum orantısında bir artış gözlemleniyor.
Kurban Bayramı’nda umumi sokağa çıkma yasağı uygulanmalı mı? Araştırmamıza katılan her 10 insandan 7’si Kurban Bayramı müddetince umumî sokağa çıkma yasağı olması gerektiğini düşünüyor.
HANGİ TEDBIRLERI ALIYORSUN?
Sıradanlaşma süreciyle birlikte, kişilerin aldıkları tedbirler artmış mıdır, azalmış mıdır?
Tedbir aldığını belirtenlerin orantısında bir evvelki araştırmamıza nazaran bir değişim olmadı.
IKTISAT VE İŞSİZLİK NASIL DEĞİŞİR?
Sıradanlaşma süreciyle birlikte, devlet destekleri de piyasanın sıradanlaşmasına yardım sağlıyor. Tatbike konulan gereksinim paketleri, kredi destek paketleri ve turizm faaliyetleri için düşünülen yeni seyahat paketleri bu desteklerden kimilerini oluşturuyor.
Her 10 kimseden 9’u Türkiye iktisadının salgından olumsuz etkilendiğini belirtti.
Salgınla ilgili alınan tedbirlerden biri, kimi işyerlerinin karantina sürecinde kapatılması oldu. Başkaca beşerler tasarrufa yöneldiği için bundan etkilenen işletmeler de oldu.
Iştirakçilerin %81’i önümüzdeki 1 senelik süreçte kendisinin işsiz kalma riskinin arttığını düşünüyor. Türkiye umumunda işsizliğin artacağını düşünenlerin orantısı da %86. Bunun yanı sıra %5’lik bir kesim Türkiye umumunda işsizliğin azalacağı istikametinde görüş belirtti. Araştırmaya katılan her 5 bireyden 3’ü koronavirüsten ötürü etrafında işsiz kalan biri olduğunu belirtti.
Haziran ayında başlayan sıradanlaşma sürecine kadar olan devirde çalıştığını belirtenler arasında, her 2 bireyden 1’i tam vakitli iş konumuna giderek çalıştığını belirtti. Çalışanlar arasında meskenden işe devam etme orantısı ise her 5 insandan 1’i olarak çıktı.
KORONAVİRÜS SALGININDA 2. DALGA OLUR MU?
Dünya umumunda yapılan çalışmalar, aşı bulunmadığı sürece topluluğun büyük bir kesitine illetin bulaşacağı görüşünde. Aslında birtakım memleketler birinci aşamada güruh bağışıklığı tekniği uygulayarak bunu süratli bir biçimde uygulamak istedi.
Eski hayatımıza geri dönmeye çalışırken vaka sayılarının 2. kere tepe yapabileceğini öngörenlerin nispeti %84. Bu sonuca bakarak topluluk umumunda salgının 2. dalgasının beklendiğini görüyoruz.
Salgında mümkün 2. dalga riskine karşı devletimizde kâfi tedbir alındığını düşünenlerin orantısı her 4 şahıstan 1’i. Her 4 kimseden 2’si ise bu riske karşı ehliyetli tedbir alınmadığını düşünüyor. Geri kalanlar ise bu mevzuda kararsız olduğunu belirtti.
KORONAVİRÜS AŞISI BULUNUR MU?
Salgının birinci vakitlerinden itibaren laboratuvarda çalışmalara başlayan eksperler aşı geliştirme ismine umut verici adımlar attılar. Şimdi tasarrufa hazır bir aşının geliştirilememesi kişiler üzerinde karamsar bir tesir oluşturmuş görünüyor. Aşının
Türkiye’de bulunmasına olan inancın bir evvelki araştırmamıza nazaran azaldığını görüyoruz. Aşının Türkiye’de bulunacağını düşünenlerin nispeti %56’dan %37’ye düşmüş durumda. Aşının bulunması halinde kendine yaptırmayı düşünen bireylerin orantısında evvelki araştırmamıza nazaran besbelli bir değişiklik görünmüyor. Yaklaşık olarak 2 şahıstan 1’i aşıyı yaptıracağını belirtiyor.
Her 10 insandan 7’si bu salgına emsal biçimde gayrı virüs salgınlarının gelecekte olabileceğini düşünüyor. Kalanların tamamına yakını ise kararsızlardan oluşuyor.
LİSE VE ÜNİVERSİTE GİRİŞ TESTLERI İPTAL EDİLMELİ MİYDİ?
Alınan kararla lise ve üniversite giriş testleri ertelenmedi. Araştırma sonuçlarına nazaran imtihanların ertelenmemesini destekleyenlerin nispeti %37, bu karara katılmayanların orantısı ise %46 olarak çıktı. Kalanlar ise kararsız olduklarını belirtti.
Test günlerinde uygulanan sokağa çıkma kısıtlaması kararını gerçek bulanların nispeti %84 olurken, bu karara karşı olanlar ise %12 oldu.
ŞİRKETLER HANGİ TEDBIRLERI ALMALI?
Sıradanlaşma sürecinde işe fizikî olarak dönüş nispetlerinin artmasıyla birlikte, kişilerin beklentileri açısından şirketlerin alması gereken tedbirlerin neler olması gerektiğini sorduk.
Sonuçlar şöyle oldu:
- Dezenfektan, kolonya üzere materyallerin kullandırılması : %86
- Maske takılması : %84
- Her gün ateş ölçülmesi : %80
- Haftanın birtakım günleri meskenden çalışma seçeneği : %58
- Çalışma saatlerinin trafiğin ağır olmadığı saatlere nazaran düzenlenmesi : %52
- Daima meskenden çalışma seçeneği : %32
MASKE TASARRUFUNA BAKIŞIMIZ NASIL?
Koronavirüs salgınında önerilen tedbirlerin başında gelenlerden biri maske takmak. Maske takıldığında salgının yayılma suratının azalacağı eksperler arasındaki umumî kanı.
Maske takma zaruriliği %86 nispetinde destek gördü. Araştırma sonuçlarına nazaran topluluk umumunda benimsenen bir tatbik olduğu görülüyor.
Iştirakçilere maskelerini değiştirme yahut tekrar kullanılabilen maskelerini temizleme sıklığını sorduğumuzda her 10 insandan 4’ü günde 1 sefer, her 10 şahıstan yaklaşık 3’ü ise günde 1’den fazla olduğunu belirtti. Her 10 kimseden yaklaşık 2’si haftada birkaç kere, her 10 bireyden 1’i ise haftada 1 sefer maske değiştirdiğini / temizlediğini belirtti.
Tek tasarrufluk maske fiyatının 1 TL olarak sınırlandığı ve tekrar kullanılabilen maskelerin fiyatının nispeten değişkenlik gösterdiği bir durumda beşerler maske fiyatları hakkında ne düşünüyor? Her 2 kimseden 1’i maske fiyatlarının pahalı olduğu görüşünde.
Her 7 şahıstan 1’i ise maske fiyatlarının ucuz olduğunu düşünüyor. Kalan kesim maske fiyatlarının olması gereken seviyede olduğunu belirtti.
Başka taraftan iştirakçilerin %84’ü maskelerin fiyatsız olarak temin edilmesi gerektiği görüşünde.
HİJYEN GEREÇLERINE YAKLAŞIMIMIZ NASIL?
Salgından sonra hem bilirkişilerin teklifleriyle hem de halk arasında yayılan fikirlerle birçok farklı biçimde hijyen sağlanmaya çalışıldı. Aklık sıklığımızı epeyce artırdık.
Pekala en çok hangi hijyen gerecini tercih ediyoruz? Her 5 kimseden 3’ü sabun, 1’i ise kolonya tercih ediyor. Sabun ve kolonya gerisinden ise dezenfektan geliyor.
Talebin artmasıyla birlikte mahsusen birtakım hijyen gereçlerinde fiyatın süratli artması araştırma sonuçlarımıza da yansımış görünüyor. Hijyen gereçlerini pahalı bulanların nispeti %82 olarak önümüze çıkıyor. Iştirakçilerin %63’ü en pahalı hijyen materyali olarak dezenfektanı görüyor. Bunu %27’lik orantıyla kolonya takip ediyor.
KORONAVİRÜS SÜRECİNİ NASIL GEÇİRDİN?
Sıhhatimiz için büyük tehdit oluşturan ve dünyayı her açıdan etkileyen bu salgının birçok tesirine değindik. Sıkıntı bir süreç olmasına karşın, kişilerin bu süreci hangi aktivitelerle değerlendirdiğini de görmek istedik.
Her 2 bireyden 1’i seri ve sinemalarla vakit geçirirken her 3 insandan 1’i de kendini yemek yapmaya verdi. Tekrar yaklaşık 3’te 1’lik bir kesim kendini kitap okumaya vermiş durumda.
KORONAVİRÜS AİLE İÇİ MÜNASEBETLERI ETKİLEDİ Mİ?
Karantina sürecinde sıradan rutinlerimizin dışına çıkarak hiç alışık olmadığımız kadar çok vaktimizi konutta geçirdik. Son araştırmamızın sonuçlarını bir evvelki ile karşılaştırdığımızda, aile içi alakalarının olumlu etkilendiğini söyleyenlerin nispetinde biraz düşme olduğunu ve %13 olarak ortaya çıktığını görüyoruz. Olumsuz etkilenenlerde ise biraz artış olduğunu ve %27 olduğunu görüyoruz.
Haber7
