Adana’nın Kozan ilçesinde yaklaşık 2 bin yıllık olduğu düşünülen Anavarza Antik Kenti’nde tamamlanan 2020 kazılarında daha eski periyotlara ilişkin izlere rastlanması, arkeologları heyecanlandırdı. Helenistik, Roma, Bizans, Sasani ve Osmanlı devirlerine ilişkin kültür izlerini taşıyan, UNESCO Dünya Miras Süreksiz Listesi’nde yer alan Anavarza Antik Kenti’ndeki 2020 yılı hafriyatları tamamlandı.
Tarihte “Yenilmez Şehir” ismiyle tanınan, sütunlu caddesinin yanı sıra görkemli taç kapısı ve surlarıyla dikkati çeken, 2 bin yıllık geçmişi olduğu düşünülen Anavarza Antik Kenti’nde bu yılki hafriyatlarda bulunan taş balta öne çıktı. Kalkolitik Devir’e ilişkin olduğu belirlenen taş baltanın, dinî merasimler ve ritüellerde kullanıldığının değerlendirildiği belirtildi.
Hafriyat lideri ve Çukurova Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Fatih Gülşen, AA muhabirine, 2013 yılında “zafer takı” olarak isimlendirilen kapıda küçük bir takımla başlanan hafriyat çalışmalarına 2020 prestijiyle yaklaşık 100 kişilik bir bilim takımıyla devam edildiğini söyledi.
“Zafer takı”, sütunlu cadde, kilise, hamam ve amfi tiyatroda hafriyat yapıldığını tabir eden Gülşen, depo, belgeleme, onarım ve konservasyon çalışmalarının da sürdüğünü anlattı. Gülşen, karma bir grupla çalıştıklarını aktararak, çekirdek takımda Çukurova Üniversitesi ve Adana Arkeoloji Müzesi çalışanının bulunduğunu bildirdi.
Hafriyatlarda sevindirici sonuçlara ulaştıklarını, Anavarza Antik Kenti’nin birçok tarafıyla öne çıktığını anlatan Gülşen, “Sadece zafer takı değil, kapıdan içeriye girdiğimiz vakit 34 metre genişlikte ve 2 bin 700 metre uzunluktaki sütunlu cadde tekrar Anadolu’da bugüne kadar bilebildiğimiz en anıtsal antik sütunlu cadde pozisyonundadır.” tabirini kullandı. Gülşen, sütunlu caddenin her iki kenarında bulunan dükkanların da sonraki yıllarda açılmasıyla birinci 250 metrelik kısmın onarım ve konservasyon çalışmalarına başlanacağını lisana getirdi.
Hafriyat alanındaki amfi tiyatronun değerine dikkati çeken Gülşen, “Anadolu’da üç örneği bulunan amfi tiyatrodan Anavarza Amfi Tiyatrosu şu an prestijiyle günümüze en sağlam kalmış, hafriyat ve onarım çalışmalarının da tamamlanmasıyla Anadolu’da büsbütün ortaya çıkartılabilecek ve ayağa kaldırılabilecek bir amfi tiyatro olacak.” diye konuştu.
ANAVARZA’NIN GEÇMİŞİNİN M.Ö 5000’Lİ YILLARA UZANDIĞI VARSAYIM EDİLİYOR
Bugüne kadarki yerli ve yabancı tüm yayınlarda kentin kuruluş tarihinin milattan evvel 19 olarak kabul edildiğini anımsatan Gülşen, kelamlarını şöyle sürdürdü “Bu yılki arkeolojik hafriyatlarda çok değerli buluntulara rastlanmıştır. Hafriyat çalışmalarımızda taş balta bulduk. Neolitik Devir’den Orta Çağ’a kadar taş baltaların kullanıldığını biliyoruz fakat Anavarza’da çıkan taş baltanın etrafında obsidyenlerin, çakmak taşı üzere çok daha erken materyalin de bir arada çıkmış olmasından ötürü çok çok büyük ihtimalle Anavarza Antik Kenti’nin milattan evvel tahminen de 5000’li yıllara kadar uzandığı iddia edilmekte. Bu, kentin yaklaşık olarak 7000 yaşında olduğunu bize gösteriyor. Bu yılın en değerli bilimsel buluntusunun bu olduğunu söyleyebiliriz. Yalnızca Anavarza’nın yaşı 5000 yıl geriye gitmiş olmuyor, tıpkı vakitte tüm Çukurova’da Kilikya bölgesinin en erken tarihli yerleşim yerlerinden biri de ortaya çıkarılmış oluyor.”
Dr. Öğretim Üyesi Fatih Gülşen, “Bu çalışmaların yapılabilmesi ve yürütülebilmesinde katkı ve dayanaklarından ötürü Cumhurbaşkanlığı makamına, Kültür ve Turizm Bakanlığımıza, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğüne, Türk Tarih Kurumu Başkanlığına, Adana Valiliğine, Çukurova Üniversitesi Rektörlüğüne, Adana Vilayet Kültür ve Turizm Müdürlüğüne, Adana Müze Müdürlüğüne, Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğüne teşekkür ederim.” sözlerini kullandı.
Gülşen, yeni yılda “zafer takı”nda ve sütunlu caddedeki çalışmaların yanı sıra hamam, amfi tiyatro ve kilise üzere alanlarda da kazıların süreceğini kelamlarına ekledi.
Haber7