Kısıtlamaların ise lakin Şubat ayından sonra gevşetilmeye başlanabileceğini söyleyen Yavuz, ”Biz öncelikle okulları açmayı hedefliyoruz. Günlük hadise sayıları onbinlerden biraz düşüp de test müspetlik oranlarımız yüzde 5’in altına indiğinde bunu düşünebileceğiz. Bana kalırsa önceliği okullara vermek gerekiyor. Bunun da Şubat’tan sonrası için olabileceğini düşünüyorum” dedi.
Prof. Dr. Yavuz, yüksek risk altındaki sıhhat çalışanları hariç, hastalığı geçirenlerin 6 ay boyunca aşı olmasına gerek olmadığını belirtti, inaktif aşının 28 gün ortayla yapılmasının aktiflik seviyesini çok daha fazla yükselttiğini söyledi.
Geçtiğimiz perşembe günü öncelikli olarak yüksek risk kümesindeki sıhhat çalışanlarıyla başlanan Kovid 19 aşılamalarında rekor kıran Türkiye’de, ortaya hafta sonunun girmiş olmasına karşın şimdiye dek 700 binin üzerinde kişi aşılandı. Birkaç hafta geç başlanmasına karşın dünyadaki aşılama sıralamasına iki gün içerisinde birinci ondan girmeyi başaran Türkiye’deki aşılamalar, sırasıyla huzurevleri sakinleri ve çalışanları ile yüksek risk kümesindeki 65 yaş üstü vatandaşlarla devam edecek.
Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi ve İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, aşıyla ilgili oluşan soru işaretlerine değinerek şunları söyledi:
“Öncelikle, hastalığı geçirenlerin şu ana kadar yapılmış çalışmalarda ekseriyetle 6 aya kadar bağışıklığının kaldığı düşünülüyor. Çok ender yine enfeksiyon olma oranı. Çok çok düşük. O nedenle ekseriyetle hastalığı geçirenlerin 6 aydan evvel aşılanmalarına gerek yok deniyor. Dünyada da genel bilgi olarak bu formda. Biz de birinci 6 ay zati aşılamayacağız. Vatandaşların antikor baktırmasına da gerek yok zati herkesin antikorlarına bakılması da çok uygulanabilir bir şey değil. Lakin sıhhat çalışanlarında durum farklı. Bilhassa hafif geçirenlerde, antikor oluşmuyor ya da çok az oluşuyor. Bu durumda da T hücre cevabı dediğimiz savunma sistemi ile de korunabiliyoruz. Lakin sıhhat çalışanlarının virüse maruz kalma riskleri çok yüksek. O nedenle de istemeleri halinde ön safhada çalıştıkları için, hastalığı geçirmiş olsalar da aşılanacaklar.”
“İKİNCİ DOZUN 28 GÜN ORTAYLA YAPILMASI DAHA YÜKSEK ANTİKOR SAĞLIYOR”
Aşının 14 gün ortayla değil de 28 gün sonra ikinci dozunun yapılacak olmasıyla ilgili tartışmalara da karşılık veren Prof. Dr. Yavuz, inaktif aşılarda aşı yapma aralığının birkaç hafta olması gerektiğini ve tüm aşılama programlarında bu halde bir uygulamanın tercih edildiğini vurgulayarak şöyle konuştu:
“Bu aşının, 0-14 yerine 28’inci gündeki ikinci doz uygulamalarda antikor düzeyinin iki kat daha yüksek olduğu bilgisine sahibiz Faz 2 çalışmalarından. Öncelikli olarak yüksek risk kümesi ve yaşlılara yapılacağı için de daha yüksek antikor oluşturması çok daha kıymetli. Bu bilgiye dayanarak aşılamanın 28 gün ortayla olmasını önerdik. Olağan 18-59 yaş ortası kümede da antikor düzeyi 28 günde bir yapıldığında çok daha yüksek oluyor. Antikor düzeyinin yüksekliği de büyük olasılıkla daha uzun bir bağışıklık sağlayacak. Türkiye’de olay sayıları hazır aşağı yanlışsız inmişken ve kısıtlamalarımız da devam ederken bir yandan bunu fırsat olarak kullanalım ve insanları 28 günde (ikinci doz) aşılayarak daha iyi bir bağışıklık oluşturalım diye bu karar alındı. Herkes bundan en iyi halde faydalansın, diye yani. Burada bilim dışı bir yaklaşım yok muhakkak. Büsbütün klasik immünoloji bilgisiyle hareket edilerek alınmış bir karar. Zati bütün aşıların Faz 2 çalışmalarında iki doz ortasını biraz daha açtığınızda daha iyi antikor yaptığı biliniyor. Lakin pandemi nedeniyle sürat kazandırmak gerekiyor sürece. 14 günde bir yapılmasının nedeni de, kısa müddette daha düşük de olsa kollayıcı bir antikor karşılığı elde edelim diyeydi aslında. Evet 14 günde de elde ediliyor koruyuculuk fakat 28 günde sonuçlar daha iyi.”
“İNGİLTERE’DEKİ MUTASYON TELAŞ VERİCİ”
Sars Cov-2’de mutasyonların grip salgınlarındaki kadar süratli beklenmediğini söyleyen Prof. Dr. Yavuz, İngiltere’de ortaya çıkan ve hastalığın bulaşma suratını artırdığı düşünülen yeni mutasyonun kaygı yarattığını belirterek “İngiltere’deki mutasyon şu an neden değerli? Zira bulaştırıcılığını çok artırdığına yönelik güçlü deliller var. Hakikaten İngiltere’de pik çok arttı. Buna bağlı olarak Amerika ve İrlanda’da da sayılar süratle yükseliyor. Bu, bizi de kaygılandırıyor mutasyonlarla ilgili. Ancak aşılara bağışıklık geliştiren bir mutasyon şimdi tespit edilemedi” dedi.
Hollanda’da görülen ve vizon tipi olan Minklerden insanlara Koronavirüs bulaşması üzerine yapılan incelemelerde bu hayvanlardan insanlara geçen mutasyonda bağışıklıktan bir ölçü kaçabildiğinin tespit edildiğini de vurgulayan Prof. Dr. Yavuz, “Yine Güney Afrika’daki yeni mutasyonla ilgili bu türlü şeyler söyleniyor lakin bunlar şimdi yaygınlık kazanmadığı, sonlu kaldığı için, şu an çok korku yaratmıyor. Şimdiye kadar yaygınlaşan mutasyonlarda bariz olarak elimizdeki aşılardan kaçabilen bir tipi şimdi tespit edilemedi” diye konuştu.
“DÜZENLİ VİRÜS SEKANSLAMASI PCR TESTLERİNİN DOĞRULUĞUNU DA ETKİLER”
Virüsün geçirdiği mutasyonların tespit edilebilmesi için, belirli dönemlerle virüs sekanslaması denilen bir gen taraması yapılması gerekiyor. Prof. Dr. Yavuz, Türkiye’de şimdiye dek maalesef tertipli olarak virüs sekanslaması yapılamadığını lakin İngiltere’de görülen mutasyonun akabinde belirli merkezlerin belirlenip bu taramaların gerçekleştirilmesi için bir çalışma başlatıldığını söyledi. Prof. Dr. Yavuz, “Türkiye’de virüs sekanslamasını yapan bildiğim birkaç merkez var lakin nizamlı yapılmıyordu. Örneğin Cerrahpaşa’nın bu işi yapabildiğini biliyorum. Lakin rutin, nizamlı olarak İngiltere’deki mutasyondan sonra birkaç laboratuvar belirlenip onların sistemli olarak yapması istikametinde bir çalışma başlatıldığını biliyorum” dedi. Bu genetik değişimler PCR sonuçlarını da etkileyebiliyor. Virüsün muhakkak gen bölgelerini tespit etmek üzere tasarlanan PCR testleri, virüsteki genetik değişimlerden sonra bu bölgeleri göremediği için yalancı negatif sonuçlar verebiliyor. İngiltere’deki mutasyonun da bu halde tespit edildiğine işaret eden Prof. Dr. Yavuz, “Türkiye’deki PCR testlerinde bu genetik mutasyonlardan kaçış tarafında şimdilik rastgele bir düşünce yok. Lakin mesela İngiltere’de bunu tespit için kullanılıyor şu anda. Diyelim PCR testinde virüsün 3 genetik bölgesi kullanıyorlar; değişim nedeniyle bir adedinden kaçış oluyordu. (Semptom, hastalık olduğu halde) Negatif çıkıyordu sonuçlar. Oradan yakaladılar esasen şüphelenip. Hakikat teşhis için bunların doğal ki tertipli olarak takip edilmesi lazım. Dünya Sıhhat Örgütü de zati bunu öneriyor” formunda konuştu.
“ÖNCELİĞİMİZ OKULLARI AÇMAK OLMALI”
Şimdiki bilgilerimizle toplumun fakat yüzde 70’inin aşılanmasıyla toplumsal bağışıklıktan kelam edilebileceğini ve bunun da yıl sonunu bulabileceğini belirten Prof. Dr. Yavuz, bu yıl da tedbirlere devam etmek zorunda olduğumuzun altını çizdi. Kısıtlamaların ise lakin Şubat ayından sonra gevşetilmeye başlanabileceğini söyleyerek burada da önceliğin okulların açılmasına verilmesi gerektiğini belirtti ve kelamlarını şöyle noktaladı: “6 aydan evvel bunu (toplumsal bağışıklığı) sağlamak mümkün değil. Hatta yıl sonunu bile bulabilir. Biz öncelikle okulları açmayı hedefliyoruz. Günlük olay sayıları onbinlerden biraz düşüp de test müspetlik oranlarımız yüzde 5’in altına indiğinde bunu düşünebileceğiz. Yani sayıların günlük binlerin altına indiğini görmemiz gerekiyor. Lakin o halde okul açarak özgürleşmeye gitmek gerekiyor. Şu an çocukların durumu hakikaten çok makus. Eğitim istikametinden çok eksik kaldılar. Çok sorunlu bir durum. Bana kalırsa önceliği okullara vermek gerekiyor. Bunun da Şubat’tan sonrası için olabileceğini düşünüyorum. Bu periyot esasen herkes için kayıp bir periyot oldu.”
ULUSAL EĞİTİM BAKANI YÜZ YÜZE EĞİTİMLE İLGİLİ ŞUNLARI DEMİŞTİ
Ulusal Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, televizyonda katıldığı bir programda, 15 Şubat’tan itibaren yüz yüze eğitimin başlayıp başlamayacağına dair yöneltilen soruya, “Başlangıçta açılsın yahut açılmasın üzere tartışmalar epeyce ağırdı ancak şu anda açılsın noktasında önemli bir beklenti var. Bizim asıl baktığımız yer Sıhhat Bakanlığı, Bilim Konseyi, Cumhurbaşkanımızın liderliğinde kabinenin alacağı kararlarla bağlantılı” diyerek, 15 Şubat’ta okulları açmakla ilgili prensip kararı aldıklarını söz etmişti.
Haber7
