İslam’ın ikinci halifesi Hz. Ömer (r.a.) Fil Olayından on üç sene sonra Mekke’de doğmuştur. Hz. Ömer Kureyş Kabilesinin Benû Adiyy kolundan mensuptur. Büyük atası Ka’b ibn-i Lüey’de Peygamber Efendimiz ’in pak soyları birleşir. Tekrar Hz. Ömer’in kendisinden rivayet edildiği üzere, Büyük Ficar savaşından dört yıl sonra dünyaya gelmiştir. Bu durumda, Peygamber Efendimiz ’den 10 küsur yaş küçük olmaktadır.
HZ. ÖMER’İN ÇOCUKLUĞU VE İSLAMLA ŞEREFLENMESİ
Hz. Ömer çocukluğunda, babasına ilişkin sürülere çobanlık yapıp, sonra da ticaretle meşgul olmuştur. Suriye taraflarına giden ticaret kervanlarına iştirak ettiği biliniyor. Cahiliye periyodunda, kentin eşrafı ortasında yer alır ve Mekke Kent Devleti’nin elçilik görevini ifa ederdi. Bir savaş hâli olduğu vakit Ömer (r.a.) elçi olarak gönderilir, sonra da verdiği bilgilere ve ileri sürdüğü görüşlere nazaran vaziyet alınırdı. Kabileler ortasında çıkan ihtilafların tahlilinde büyük etkisi olur, verdiği kararlara itimat edilirdi. İmanla şereflenmeden önce Müslümanlara pek çok eziyette bulundu. Güç ve kuvvetiyle meşhur olduğundan, onun iman etmesi Müslümanlara büyük bir kuvvet kazandırdı.
Hz. Ömer İslâm ile onurlandığı gün bütün Müslümanlar Kâbe’ye giderek birinci kez açıktan namaz kıldılar. Ömer (r.a.) Müslüman olduktan sonra devamlı Allah Resulünün yanında bulundu, O’ndan hiç ayrılmadı ve İslâm için elinden gelen her şeyi yaptı. Kâfirlerle çaba etti, pek çok meşakkat ve eziyetlere maruz kaldı. Medine’ye hicret edince, kent merkezine 3 km. uzaklıkta bulunan Kuba’ya yerleşti. Hz. Ebubekir’den sonra Allah Resul’ünün en büyük yardımcısı oldu. Efendimiz ’in katıldığı bütün savaşlarda bulundu. Peygamber Efendimiz önemli kararlar alacağı vakit Ömer (r.a.) ile de istişare ederdi. Kızı Hafsa validemizi Efendimiz ile evlendirerek Peygamber Efendimiz ‘in kayınpederi olma erdemine erdi. Efendimizi o kadar derin bir muhabbetle severdi ki, O’nun vefat ettiğini duyunca büyük bir şoka girdi, kılıcını çekerek, “Peygamber Efendimiz öldü” diyenlerin başını koparacağını söyledi. Peygamber Efendimiz ‘in vefatı üzerine zuhur eden karışıklığı, Hz. Ebubekir’in kısa vakitte halife seçilmesini sağlayarak büyük bir dirayetle önledi. Hilâfeti süresince Hz. Ebubekir’in en büyük yardımcısı oldu.
İKİNCİ HALİFE HZ. ÖMER’İN (R.A.) DEVLET YÖNETİMİ
Ömer (r.a.), devlet yönetiminde önemli yenilikler yaptı, pek çok prensip imza attı. İdari, isimli, mali ve askerî teşkilâtlar kurdu. Onun zamanında yeni fetihlerle İslâm devletinin hudutları genişlemiş, zaferlerden elde edilen ganimetlerle devlet hazinesi dolup taşmıştı. Bunun üzerine Ömer (r.a.), İslâm’a hizmetlerini göz önünde bulundurarak Müslümanlara maaş bağlamaya karar verdi. Hz. Ömer’in Müslümanlara bağladığı bu maaş, yıllık tahsisat biçimindeydi. Birinci olarak askerlerin kayıtlarını tutturduğu, ganimet gelirlerinin dağıtımını kaydettirdiği “Divan” teşkilatını kurdu. Divan defterinin başına da derece derece Efendimiz ‘in akrabalarını ve ulu Bedir Ashabının isimlerini yazdı.
Kaza (mahkeme işlerini) bir sisteme koymak için valilerden başka ve bağımsız çalışan kadılar tayin etti. Ömer (r.a.) kentlere tayin ettiği valilerin İslâm’ı yayma ve güzelce öğretme faaliyetleriyle iktifa etmiyordu. Aksine onları, Medine’den gönderdiği âlimlerle destekliyordu. Bu âlimlerle çeşitli tavsiye ve mektuplar da gönderiyordu.
HİCRİ TAKVİM NASIL ORTAYA ÇIKTI?
Fethedilen bölgelerde okullar açtı, buralara müderrisler tayin ederek Kur’an-ı Kerim’in okunup anlaşılmasına ve onunla amel edilmesine uğraş etti. İslâm’ın, Müslüman olan insanlara öğretilmesi ve bildirim çalışmalarının yürütülmesi için sahabîlerden ve başka âlimlerden istifade etti ve onları değişik bölgelere gönderdi. Kur’an, Hadis ve Fıkıh öğretimi ile uğraşan bu âlimlere maaş bağladı. Devletin her tarafında mescitler inşa ettirdi. Onun vaktinde dört bin adet cami yapıldığı rivayet edilir. Hz. Ömer (r.a.): “Hicret, hak ile bâtılı ayırdı” diyerek hicreti takvim başlangıcı yaptı. Ali ve Osman (r.a) Hazretlerinin işareti ile Muharrem ayını sene başı olarak tayin etti.
HZ. ÖMER (R.A.) DEVRİNDEKİ BİRİNCİLER
Birinci kez ‘Müminlerin Emiri’ diye isimlendirilen odur.
Teravih Namazı cemaatle kılınmaya birinci sefer onun vaktinde başladı.
Kur’an’ın iki kapak ortasına toplanıp yazılmasını birinci sefer o teklif etti ve bu tahakkuk edinceye kadar ısrarla üzerinde durdu.
Zimmîlere birinci sefer alâmet taktıran odur.
Birinci sefer yazılı kararlar alan odur.
Kumandan ve valilerle birinci kere toplantı yapan odur.
Birinci kez İslâm devletine ilişkin para bastıran odur…
Bunun üzere daha pek çok prensip imza atmıştır.
Ömer (r.a.), köleliğe karşı şiddetli bir çaba verdi.
Ömer (r.a.), memurlarının, hastalanan köleleri ziyaret etmediklerini anladığında onları görevden azlederdi. Kendisi de her cumartesi Medine’nin kenar semtlerine masraf, rastgele bir köleyi gücü yetmeyeceği bir işte çalışırken görürse, bu işi ondan alırdı.
HZ. ÖMER (R.A.) NASIL VEFAT ETTİ?
Ömer (r.a.) hicretin 24. yılında Zerdüşt bir köle olan Ebû Lü’lü tarafından şehit edildi ve Efendimiz ‘in ayakları tabanına defnedildi. Enes (r.a) şöyle der: “Efendimiz altmış üç yaşında vefat etti. Ebubekir (r.a.) de altmış üç yaşında vefat etti, Ömer (r.a.) de altmış üç yaşında vefat etti.”
HZ. ÖMER’İN (R.A.) KABRİ NEREDE?
Hz. Ömer’in (r.a.) kabri Peygamber Efendimizin Medine’de vefat ettikten sonra ebedi istirahat çekildiği Ravza-i Mutahhara’nın yanında bulunmaktadır.
Haber7