ABD merkezli Defense News internet sitesinde yer alan bir haberde Türkiye’nin üretici ortak olduğu F-35 savaş uçağı programından çıkarılmasının maliyetleri yükselteceği kaydedildi. Haberde kelamlarına yer verilen F-35’lerin ABD’li tedarikçilerinden havacılık ve uzay şirketi Pratt & Whitney’in lideri Matthew Bromberg “F-35’in motor maliyeti, Türkiye’nin programdan çıkarılması nedeniyle yüzde 3 artacak” dedi.
TÜRKİYE YÜKSEK KALİTE DÜŞÜK MALİYET SAĞLIYORDU
Haberde şirket tarafından üretilen ve F-35’lerde kullanılan uçak motorunun 188 kesiminin başlangıçta Türk tedarikçiler tarafından sağlandığı kaydedildi. ABD Senatosunun Silahlı Hizmetler Komitesinde konuşan Bromberg, “Bunlar motorun en kritik kesimlerinden kimileri ve Türkiye tedarikçileri yüksek kaliteli, düşük maliyetliydi” tabirini kullandı.
Ne olmuştu?
Türkiye, F-35 Müşterek Taarruz Uçağı Programı’na (JSF) Ortak Mutabakat Zaptı ile ortak üretici olarak katılmıştı. Programın iştirakçileri Türkiye’nin yanı sıra ABD, İngiltere, İtalya, Hollanda, Avustralya, Danimarka, Kanada ve Norveç’ten oluşuyordu. Türkiye birinci etapta 100 adet F-35A uçağı almayı taahhüt etmişti. 2018’de 4 F-35 uçağının mülkiyeti Türkiye’ye verilmiş lakin uçaklar ABD’de Türk pilotların da katıldığı eğitim programlarına tabi tutulmuştu. Daha sonra ise 2 F-35 uçağının daha mülkiyeti verilmişti. Türkiye ile ABD ortasındaki S-400 probleminden ötürü bu altı uçak Türkiye’ye transfer edilmemiş ve 2020 Savunma Bütçesi dâhilinde ABD Hava Kuvvetleri için alınması kararlaştırılmıştı. Türkiye, ayrıyeten uçak için 1.005 modül üretiyordu. Türk firmalarının da bu üretime iştiraki büyük oranda askıya alınmıştı. ABD’nin Aralık 2020 prestijiyle 1.005 kesimin tamamı için yeni tedarikçiler bulduğu ortaya çıkmıştı.
Haber7
