Global çip kıtlığı ciddiyetini artırmaya devam ediyor. Yüz milyonlarca insanı etkileyecek olan bu arz-talep dengesizliği çok farklı kesimleri derinden etkiledi. En çok otomotiv ve taşınabilir telefon üreticilerini etkileyen bu kıtlık, bilgisayarlardan, diş fırçalarına, kurutma makinelerine kadar yayıldı.
MİLYARLARCA DOLAR HARCANACAK
Çip üretimi alanındaki bu kriz, yatırımları da o kadar süratli tetikledi ki 100 milyarlarca dolarlık yatırımlar yapılmaya başlandı. Üstelik yeni çip teknolojilerindeki gelişim ile birlikte bir de Çin-ABD ortasında bir savaşa dahi döndü. Çin’de çip yatırımındaki artış, hükümetin çip sanayisini güçlendirmeye verdiği önceliği de gösteriyor. Çin, 50 milyar dolar civarında yarı iletken odaklı fon yarattı. Yatırım, ülkenin yüksek teknolojili üretimde uzun vadede önder olma ve ithalata bağımlılığını azaltma maksatlarının bir modülü. ABD Lideri Joe Biden da yeni açıkladığı istihdam planında ABD yarı iletken sanayisine 50 milyar dolarlık yeni yatırım tahsis etti. Intel, New Mexico’daki fabrikasında Asya şirketlerine olan bağımlılığını azaltmak için mevcut fabrikasına 3.5 milyar dolarlık ek yatırım yaptığını açıkladı.
Tayvan’ın önde gelen bilgisayar çipi üreticisi Taiwan Semiconductor Manufacturing Co., önümüzdeki üç yılda üretim kapasitesini genişletmek ve Ar-Ge’yi desteklemek için 100 milyar dolar yatırım yapmayı planladığını açıkladı. Avrupa Kurulu da kendi kendine yetebilmek için çip üretim kapasitesi oluşturmak istediğini açıkladı. Hatta ABD’li teknoloji devi Intel yardım teklif etti. Fakat Avrupa’da bir yarı iletken fabrikası inşa etmek için 8 milyar euroluk teşvik istedi. Avrupa şu anda global çip üretiminin yüzde 10’undan daha azını yapıyor. Fakat bu beş yıl evvel yüzde 6 seviyesindeydi ve Avrupa bu mevzuda tezli zira birçok sanayi bu kıtlıktan etkileniyor. AB’nin maksadı bu sayısı yüzde 20’ye çıkarmak. Bunun gerçekleşmesi için de 20-30 milyar euro ortasında bir yatırım yapmayı amaçlıyor.
İKİ YILDA DENGE OLUŞUR
EN çok etkilenen kesimlerden otomotivde navigasyon sistemlerinden dikiz aynalarına kadar her şeyde kullanılan çiplerdeki azalış araçların da birtakım özelliklerini ortadan kaldırdı. BMW CEO’su Oliver Zipse evvelki gün verdiği bir röportajda arz ve talebin en geç iki yıl içinde istikrarda olmasını beklediklerini açıkladı. Otomotiv bölümünde çok değil 21 yıl evvel 2000’de çipler modüllerin yüzde 18’inde yer alırken bu sayı 2020’de yüzde 40’a kadar çıktı. 2030’da da araçların yüzde 45’inde kullanılması bekleniyor.
169 SEKTÖRÜ ETKİLİYOR
ÇİP kıtlığı, otomotiv ve tüketici elektroniği bölümünü aylardır rahatsız ediyor. Fakat krizin 2022’ye kadar sürebilecek tesirleri, bu bölümlerden çok daha ötesinde. Goldman Sachs tarafından yapılan bir tahlile nazaran, yarı iletken kıtlığı 169 endüstriye dokunuyor. Çelik eser ve hazır beton üretiminden klima sistemleri ve beyaz eşyaya hatta diş fırçasına kadar her şey etkileniyor. Sabun üretimi bile çip krizinden etkileniyor.
Haber7
