Başbakan Han, başşehir İslamabad’da yabancı basın mensuplarına açıklamalarda bulundu. Afganistan’da siyasi uzlaşının bulunmadığını ve bunun gerçekleşmesinin sıkıntı olduğunu belirten Han, Pakistan’ın Afganistan’da siyasi uzlaşı sağlanmasını istediğini söz etti. Han, Afganistan’da yaşananlardan son derece telaşlı olduğunu vurgulayarak, ABD’nin Afganistan’dan birliklerini çekmeye başlaması ve bunun için bir tarih vermesiyle birlikte Taliban’ı denetim etmenin daha zorlaştığını lisana getirdi. Afganistan’da siyasi uzlaşının şu an için sıkıntı gözüktüğünü söyleyen Han, Afganistan’ı anarşiye düşmekten koruyacak tek şeyin de siyasi uzlaşı olduğunu belirtti.
TALİBAN İLE AFGAN HÜKÜMETİ ORTASINDAKİ SORUN 2019’DA BAŞLADI
Han, 2019’da Afganistan’da seçimler yapıldığında Kabil idaresine kapsayıcı bir süreksiz hükümet kurulmasını önerdiklerini lakin bunun kabul edilmediğini lisana getirerek, seçimlerde Taliban’ın dışarıda tutulduğunu ve sonrasında da bu durumun şimdiye kadar süren bir sorunu beraberinde getirdiğini söz etti. Afgan hükümetinin Pakistan’a karşı son derece eleştirel baktığını belirten Han, “Afganistan hükümeti, Pakistan ne isterse Taliban’ın onu yapacağına dair birtakım sihirli güçlerimiz olduğunu düşünüyor.” dedi. Han, ABD’nin ülkeden birliklerini çıkarmak için tarih verdiğine işaret ederek, Taliban’ın savaşı kazandığını düşündüğünü ve Afgan hükümetinin bunu görmediğini söyledi.
AFGANİSTAN’DA İÇ SAVAŞ PAKİSTAN’I TESİRLER
Taliban’ın ilerlemesinden hem ABD hem de Afganistan’ın Pakistan’ı suçladığını lisana getiren Han, 70 bin Taliban mensubuna karşı 300-400 bin Afganistan askeri olduğunu lakin Afgan güvenlik güçlerinin, uçaklar ve iyi ekipmanlara karşın Taliban ile başa çıkamadığını söz etti.
Han, Afgan hükümetinin Pakistan’ı suçlamanın yanı sıra ABD’nin Afganistan’a geri dönmesi ve müdahale etmesi için de ellerinden geleni yaptığına işaret ederek, bundan kaygı duyduklarını ve bu durumun direkt uzun bir iç savaşa yol açacağını belirtti. Bir iç savaş çıkması halinde bundan Afganistan’ın akabinde en çok etkilenecek ülkenin Pakistan olacağına dikkati çeken Han, “Pakistan’da Afganistan’da olduğundan daha fazla Peştun bulunuyor. Taliban da temel olarak bir Peştun hareketi ve bu (Afganistan’daki iç savaş) Peştun bölgelerine sıçrayacaktır. Bu daha evvel oldu. Afganistan’da olan bitenlere karşı Peştun bölgelerimiz karşı reaksiyon verdi.” diye konuştu.
PAKİSTAN YENİ BİR MÜLTECİ AKINI İSTEMİYOR
Han, Pakistan’ın 3 milyonun üzerinde Afgan mülteciye konut sahipliği yaptığını belirterek, ekonomilerinin yeni yeni düzeldiğini ve yeni bir mülteci akını istemediklerini kaydetti. Orta Asya ülkeleri ile Afganistan üzerinden ilişki kurmak istediklerini söyleyen Han, Afganistan’da bir iç savaş olursa Orta Asya ile kurmak istedikleri bu kontağın heba olacağını lisana getirdi. Han, “Taliban’ın Kabil’i askeri olarak ele geçirmesi halinde Pakistan’ın siyasetinin ne olacağı” sorusu üzerine, ne olacağını söyleyemeyeceğini, Pakistan’ın Afgan halkı tarafından seçilmiş rastgele bir hükümetle ilgisini sürdüreceğini tabir etti.
UZUN SÜREN İÇ SAVAŞ, PAKİSTAN İÇİN EN MAKÛS SENARYO
Taliban’ın Kabil’i ele geçirmesinin ne manaya geleceğinin sorulmasına karşılık Han, Taliban’ın Kabil’i denetim etmesi ülkenin öteki bölgelerinin de dahil olduğu kapsayıcı bir hükümete dönüşecekse bunun Afganistan için en iyi şey olacağını söyledi. Han, bununla birlikte oburlarının hariç tutulduğu, tüm Afganistan’da savaşın sürdüğü, askeri olarak elde edilen dışlayıcı bir hükümetin ise “uzun süren bir iç savaş” manasına geleceğini ve bunun kendileri için en makus senaryo olduğunu kaydetti. Afganistan’da ne kıymetine olursa olsun ateşkes olması gerektiğinin altını çizen Han, sivillerin bundan etkilendiğine işaret etti.
“PAKİSTAN’IN AFGANİSTAN’DA FAVORİSİ YOK”
Han, Afganistan’ın tarih boyunca dışarıdan denetimi asla kabul etmediğini belirterek, buna İngiltere, Rusya ve son olarak “ABD’nin talihsizliğini” örnek gösterdi.
Taliban’ın Kabil’de kelam sahibi olmasının Pakistan yanlısı bir tavır sergileyeceğine dair yorumlara atıfta bulunan Han, Afganistan’a ne çeşit bir hükümet gelirse gelsin bunun dışarıdan denetim edildiğinin anlaşılmasının kelam konusu hükümetin güvenilirliğini kaybedeceği manasına geldiğini söyledi. Han, misyona geldiğinden beri Afganistan’daki çeşitli paydaşlar ile görüşmeye çalıştığını, onlara Pakistan’ın Afganistan’da bir favorisinin olmadığını söylediğini belirtti. Öte yandan Han, Pakistan topraklarının Afganistan’a operasyonlar için kullanılmasını ve ülkelerinde rastgele bir üs istemediklerini lisana getirdi. – Türkiye, Taliban ile yüz yüze diyalog kurmalı Han, ABD’nin Hindistan ile stratejik partner olmaya karar verdiğini söz ederek, bu sebeple İslamabad’a farklı bir yaklaşımın kelam konusu olduğunu vurguladı.
Türkiye’nin Kabil Havalimanı’nın birtakım ülkelerin iştirakiyle yönetilmesi planının anımsatılması üzerine Han, “Türkiye ile Taliban için en iyi şey yüz yüze diyalog kurmak.” dedi. Han, Kabil Havalimanı’nın neden korunması gerektiği üzerinde her iki tarafın konuşabileceğine belirterek, “Nüfuzumuzu kullanıp Türkiye ile yüz yüze görüşmeleri için Taliban’la konuşacağız.” sözünü kullandı.
Haber7
