Yılın birinci çeyreğinde Kovid-19 pandemisin talebi vurmasıyla gördüğü düşük düzeylerden turbo süratle yükselişe geçen bakır fiyatları ABD’de ruhsal 3.0 dolar/lb düzeyini üst istikametli kırarken, Londra ve Şanghay’da son haftaların en yüksek düzeyinden süreç görüyor. Stokların azalmasının yarattığı panik alımlar ve son olarak ABD Merkez Bankası’nın (Fed) enflasyon stratejisini değiştirmesinden takviye olan bakır fiyatlarındaki yükselişin devam etmesi bekleniyor.
LONDRA’DA TONU 6.700 DOLARI AŞTI
Dünya’dan Konutum Küçük haberine nazaran, bakırın tonu Londra Metal Borsası’nda (LME) yıla 6.165 dolar seviyesinde başladıktan sonra Kovid-19 pandemisiyle gayrette alınan tecrit önlemlerinin iktisada verdiği hasar nedeniyle mart ayında 4.617 dolara kadar gerilemişti. Lakin ekonomik toparlanmaya paralel olarak talebin artması, buna rağmen pandemi nedeniyle madenlerde arzın yavaşlaması fiyatlarda ralliye neden oldu. ABD Merkez Bankası (Fed) Lideri Jerome Powell’ın enflasyon stratejisi değişikliğine dair yorumların da tesiriyle bakır fiyatları yılın taban düzeyinden bu yana 2.311 dolar yani yüzde 50 artarak Londra’da 6.728 dolara yükseldi. Comex’de fiyatlar geçen hafta 3 doların üzerine çıktıktan sonra dün 3.02 dolardan süreç görüyordu. Fiyatların üç haftadır kesintisiz yükseldiği Londra’da resmi tatil nedeniyle dün süreç yapılmazken, Çin’in Şanghay Vadeli Süreç Borsası’nda bakır fiyatı üst hareketini devam ettirdi. Çin’de imalat PMI verisinin ekonomik aktivitenin büyümeye devam ettiğine işaret etmesi ekim vadeli bakır kontratını yüzde 0,6 artışla 52.040 yuan/ton (7.600 dolar/ton) seviyesine çıkardı.
Metal ve mineral araştırma şirketi Roskill, süratiyle birçok kesiti şaşırtan bakır rallisinin süreceğini belirtiyor. Kuruluşun danışmanlarından Jonathan Barnes, Kovid-19 tesiriyle bu yıl global tüketimde yüzde 3-4 düşüş beklenmesine rağmen maden ve hurda üretiminde daha fazla gerileme yaşanmasının fiyatları üst istikametli destekleyeceğini söylüyor. Bu tesir stok verisinde besbelli olarak görülüyor.
GLOBAL STOK MART-TEMMUZ DEVRINDE % 40 AZALDI
Global bakır stoku marttan temmuz sonuna kadarki devirde yüzde 40’tan fazla azalarak 600 bin tonun altına indi. Şanghay Vadeli Süreçler Borsası (SHFE) depolarında bakır stokları geçtiğimiz hafta 2 bin 180 ton azalarak 170 bin tona geriledi. Londra’da ise stoklar, 2007’den bu yana en düşük düzey olan 97.900 tona geriledi. Üstelik, bunun ne redeyse yarısı fizikî yükleme için ayrılmış durumda. Alım satım ve konum mutabakatı için likidite havuzu olan LME “açık” tonajı yalnızca 53.250 ton civarında.
Çin, dünyadaki bakır tüketiminin yarısından fazlasını gerçekleştiriyor ve şu anda piyasadaki bakırı adeta emiyor. Roskill’e nazaran bilhassa hurda ithalatı ile ilgili kurallarının da belirsizliğiyle ülkede panik alımları yaşanıyor. Ülkede lakin iki haftalık tüketime yetecek stok kaldığı belirtiliyor. Dünyanın geri kalanında ise yalnızca 1 haftalık tüketimi karşılayacak stok olduğu kaydediliyor. 2020’de madenlerin arzında 750 bin-1 milyon ton düşüş yaşanabileceği varsayım ediliyor.
Dünyanın en büyük 10 madeninin 8’inde üretim yılın birinci yarısında düşerken, en büyük üretici pozisyonundaki Şili’nin bakır üretimi haziran ayında bu yıl birinci kere gerileyerek 472.172 tona indi. Şili, 409 bine kadar varan virüs taşıyan kişi sayısı ve 11 binden fazla virüs kaynaklı mevtle Latin Amerika’da Korona virüsünden en makûs etkilenen ülkeler ortasında yer alıyor.
FİYATLAR, FİNANS KRİZİNE PARALEL HAREKET EDEBİLİR
Arz-talep istikrarındaki bozulma göz önüne alındığında fiyatlarda, global finans krizi periyoduna paralel hareketler meydana gelebileceği öngörülüyor. Ocak 2009’da Comex’de 1.32 dolar olan bakır fiyatı bir sonraki yıl nisanda 3.55 dolara çıkmış ve Şubat 2011’de de tüm vakitlerin en yüksek düzeyi olan 4.58 doları test etmişti. Birebir periyotta Londra’da da bakırın tonu 10 bin doları aşmıştı. Şu an analistlere fiyatları kırılgan yapacak öge ise Çin ile yükselen ticari tansiyon.
Haber7
