2017 yılında başlayan Elektrik-Elektronik ve Geomatik Mühendisliği Kısımlarının, “İnsansız Sualtı Aracı Kullanarak Taban Taramalı Sonar ve Batimetrik Data Birleşimi İle Sualtı Haritalandırması ve Deneysel Uygulaması” TUBİTAK dayanaklı ortak projesi devam ediyor. Liman balıkçı barınağı, deniz içerisinde doğalgaz platformu yahut deniz içerisinde boru nakil çizgileri üzere çalışmalarda deniz tabanı haritalamasında ve tıpkı vakitte su üstünden gidilemeyen yerleri su aygıtı ile gitmek mümkün hale getiriyor.
BEÜ Dr. Öğretim Üyesi Seda Karadeniz Kartal’ın yürütücüsü olduğu projede Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu, Doç. Dr. Rıfat Hacıoğlu ve Dr. Öğretim Üyesi Kurtuluş Sedar Görmüş araştırmacı olarak vazife alırken, ODTÜ’den Prof. Dr. Kemal Leblebicioğlu’nun proje danışmanlığını üstlendiği projede misyonlu olan grup Kozlu Limanında büsbütün kendi üretimleri olan aygıtı test ederek denemeler yaptı.
Proje hakkında bilgi veren Bülent Ecevit Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Kısmı Hekim Öğretim Üyesi Seda Kartal, Projede şimdiye kadar mevcutta tekne ve su üstü aracına entegre edilen sonar ile su altı haritasını daha gerçek bir halde elde etmek olduğunu tabir ederek “Yaptığımız çalışma TUBİTAK 1001 dayanaklı bir projedir. Proje Bülent Ecevit Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği ve Geometrik Mühendisliği ile Orta Doğu Teknik Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği’yle birlikte yapılan ortak bir çalışmadır. TUBİTAK’tan yaklaşık 700 bin TL’lik takviye almıştır. Emelimiz bu projede şimdiye kadar mevcutta tekne ve su üstü aracına entegre edilen sonar ile su altı haritasını daha gerçek bir biçimde elde etmektir. Yeniden su üstü aracı dalgıcın ya da teknenin giremeyeceği birtakım yerler vardır ve bu yerlerde batımetri verisi alınamadığı için haritamız eksik kalmaktadır. Hem bu eksikliği giderebilmek hem de daha gerçek su altı haritasını elde etmek için insansız sualtı aracımıza entegre ettiğimiz sonar ile aldığımız batımetri verisi ve yeniden navigasyon bilgisiyle birleştirerek sualtı haritasını daha gerçek ve eksiksiz bir formda elde etmeyi planlamaktayız. Bu çalışmada kritik işlerden biri insansız su altı aracını navigasyon bilgisinin elde edilmesidir. Bunun için de Bülent Ecevit Üniversitesi’nde tasarlanan katamaranın üzerine yerleştirdiğimiz akustik sensörler ile insansız sualtı aracının navigasyon bilgisini alacağız ve tekrar insansız sualtı aracına entegre edilen sonardan alınan batımetri verisiyle de birleştirerek daha hakikat ve eksiksiz bir sualtı haritalamasını çıkarmayı hedeflemekteyiz” halinde konuştu.
DOĞALGAZ PLATFORMU VE BORU NAKİL SINIRLARINDA DEĞERLI TESIR
İçerisinde liman, balıkçı barınağı, deniz içerisinde doğalgaz platformu yahut deniz içerisinde boru nakil çizgileri üzere çalışmalarda deniz tabanı haritalaması değerine vurgu yapan Bülent Ecevit Üniversitesi (ZBEÜ) Mühendislik Fakültesi Geomatik Mühendisliği Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Hakan Kutoğlu,”İçerisinde liman balıkçı barınağı, deniz içerisinde doğalgaz platformu yahut deniz içerisinde boru nakil sınırları üzere çalışmalarda deniz tabanı haritalaması son derece değerli lakin birtakım şartlarda deniz tabanı haritalaması son derece klasik yollarla deniz üstünden haritalamak güç oluyor. Zira deniz tabanı topoğrafyasının bozuk olduğu kayalık yerlerde tam bir fotoğraf ortaya koyamıyorsunuz. Bu sebeple biz budan birkaç sene önce Üniversitemizde Orta Doğu Teknik Üniversitesi ile birlikte bir çalışma başlattık. Bu kapsamda su üstünde denetim edilen bir araçla onun altına bağlanmış diğer bir insansız araç birlikte senkronize edilecek halde uzaktan denetimli halde klasik sistemlerle deniz üstünden girilemeyen yerlere deniz tabanından ulaşarak oralarında ayrıntılı haritası çıkartabilecek biçimde yüksek doğrulukta bir insansız ikili araç sistemi geliştirilmesi çalışmasına başladık. Bugün bu çalışmada araçlar ortaya çıkmış durumda bunun denemesini gerçekleştiriyoruz. Şu ana kadar pek başarılı gidiyor. Bu deneyler sonucunda test bölgesinde deniz tabanı haritalaması su üstünde katamarana bağlı su altı aracı ile haritalama çıkartılacak ve bunun doğrulukları istenen doğrulukta az öne bahsettim su yapılarının inşaası için istenen doğrulukta sonuçlara ulaşıp ulaşmadığı denetim edilecek. Burada su altı aracı su üstüne katamarana bir kablo ile bağlı bu kablo 300 metreye çıkartmak mümkün. Hasebiyle su üstüne gidemeyeceğiniz yerlere su aygıtı ile gitmek mümkün olacak. Daha hassas, daha kaliteli bir su altı haritalaması gerçekleştirilmiş olacak” halinde konuştu.
Haber7