Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Karadeniz’deki tarihi doğal gaz keşfine ve gündeme dair soruları yanıtladı. Bakan Dönmez, şunları söyledi:
Avrupa’dan kimi açıklamalar oldu, hatta olumlu açıklamalar oldu. Baktığınızda Avrupa kıtası da güçte dışa bağımlı bir coğrafya. Yani Avrupa Birliği açısından baktığınızda doğal gaz özelinde yüzde 30’unu kendi kaynaklarıyla üretiyor ve giderek de azalıyor, yani Kuzey Denizi başta olmak üzere. Neredeyse işte 3’te birini Rusya’dan, öbür 3’te 1’ini Afrika ve öbür ülkelerden ithal ediyor. Bu coğrafyada, Karadeniz’de bu türlü büyük bir keşfin yapılıyor olması bizi direkt tabi ki ilgilendiren, sevindiren bir durum ancak Avrupa Birliği açısından da tabi ki olumlu bir gelişmedir.
ÖNEMLI POTANSİYEL İÇERİYOR
Biz hatta onun için, yani Karadeniz öteki keşiflerle birlikte baktığınızda, ki hani Romanya’da bu manada birkaç keşif var tekrar Karadeniz’de, Karadeniz bir yerde Avrupa’nın Kuzey Denizi olabilecek bir potansiyel içeriyor hidrokarbon kaynakları açısından. Romanya tabi bize nazaran daha talepleri, tüketimi daha düşük bir ülke, fakat orada bulunan keşif de Romanya’nın önemli manada gereksinimini karşılayacak bir keşiftir Karadeniz’de buldukları keşif. Bizim aşağı üst 100-120 kilometre kuzeybatımıza düşüyor onların keşfi Karadeniz’deki.
ÇIKARTMASINI DA BİLİRİZ
Evvel arayamazsın dediler. Aramaya başladık. Bir kısım malum etraf, arasa da bunlar bulamaz dediler, bulduk. Artık “bulsa da çıkartamazlar” demeye başladı. Allah’ın müsaadesiyle nasıl bulduysak çıkartmasını da biliriz. Marmara’da daha evvel doğal gaz keşfimiz vardı. Alışılmış ölçü bu kadar değildi, çıkarttık. Artık o saha bitti. O alanda şu anda BOTAŞ eliyle yer altı doğal gaz deposu yapıyoruz.
TUNA-1’DE ÇALIŞMALAR BAŞLADI
Baktığımızda Karadeniz, Basra Körfezi’ne yahut İran Körfezi’ne nazaran daha derin. Uygun bir modelle bu sahayı geliştirip üretime hazırlayacağız. Bunun için şu anda mühendislik çalışmaları başlamış durumda. İnşallah amacımız 2023 üzere üç yıl içerisinde Cumhuriyetimizin 100. yılında bu gazı kıyımıza getirip sisteme bağlamak.
Birinci etapta yüksek volümlü üretim olmuyor bu tip alanlarda. Üretim planlaması temel prestiji ile bir optimizasyon işi. En yüksek üretim düzeyine çıkmak için makul bir mühlete gereksinimimiz olacak üzere öngörüyoruz lakin 2023’te karada birinci gaz teslimini yapacağız. Toplamda 30-40 kuyu açmayı planlıyoruz. Arkadaşlarımız şu anda bu çalışmayı yapıyor. Allah’ın müsaadesiyle çıkartacağız, bir problem görmüyoruz.
GÜZERGÂH NASIL?
Uygun olan bir lokasyondan karaya çıkacağız ve ana iletim sınırımıza bağlanacağız. Doğal ki o kadar büyük volümlü bir gazı o irtibat çizgisi taşımaz. Biz karaya çıktığımız yerden ana iletim sınırına kadar olan ana iletim çizgisi orada en yakın Düzce-Sakarya çizgisi. Şimdiki otoyola paralel bir çizgi düşünün başka manada bizim BOTAŞ’ın ana iletim sınırı, oraya uygun bir yerden sisteme bağlamış olacağız. Münasebetiyle karadaki çalışmaları da BOTAŞ şu anda planlıyor. Karada yapılacak çalışmalar var, kıyı terminali üzere. Denizin altında su altı yapıları çalışmalarımız olacak. Bir taraftan da sondaj sayımızı artıracağız. Sahanın büyüklüğüne nazaran yeni kuyular açarak sahayı üretime hazır hale getireceğiz.
YENİ GEMİ YOLDA
Kanuni’yi de inşallah yılbaşı üzere Karadeniz’e göndereceğiz. İki gemi olacak. Muhtaçlığa nazaran hangisi ekonomik olursa, kiralama ya da satın alma üzere seçeneklerden birisini tercih ederek süratle sahayı geliştirip üretime hazırlayıp, hızla 2023’e yetiştirebilmek için arkadaşlar araştırmalara başladılar.
İki katmanı deldik. O iki katmandaki rezerv ölçüsünü 320 milyar metreküp olarak tabir ettik. Aşağıda, üstteki yapılara emsal iki katman daha var. Onun için de 1000 metre inmemiz lazım. Oradaki ilerleme devam ediyor. İnşallah kısa mühlet içerisinde testler-analizler yapılacak. Oradan da bir olumlu sonuç alırsak kamuoyuyla paylaşacağız.
BAĞIMSIZ GÜÇ GÜÇLÜ TÜRKİYE
14 ay evvel 2 bin kilometrekarelik alanda sismik tarama yapıldı. Şu anda keşfedilen alanın büyüklüğü 250 kilometrekare. 6 bin kilometrekarelik komşu bir alan daha var. Bu bölgenin de sismiği yapılacak.
Güçte dışa bağımlılığı azaltacak değerli bir atılımın başlangıcı olarak görüyoruz. Türkiye yıllardır bilhassa cari açıkla çaba ediyor. Kıymetli etkenlerden birisi güç eserlerinde dışa bağımlılığımız. Bunları azaltacak olmanın genel iktisada çok olumlu katkıları olacak. Biz daima o denli diyoruz, bağımsız güç, güçlü Türkiye’nin en büyük anahtarıdır. Rabbim’e nasip ettiği için de hamdediyorum.
NEDEN DOĞAL GAZ BORSASI OLMASIN?
Dönmez, “Uzun yıllardır hem doğal gazda hem elektrikte bölgenin ticaret merkezi olmak üzere bir hedefimiz var. Artık buna bir de kendi kaynağımız dâhil edildiğinde, yakın coğrafyadan, İran’dan, Azerbaycan’dan, Rusya’dan, yarın tahminen Irak’tan olabilir, Doğu Akdeniz’de bir keşif olabilirse Doğu Akdeniz’den olabilir, 4 LNG terminalimiz ile birlikte bu kaynaklardan. Oradan gelecek gazlarla birlikte baktığınızda ülkeye getirme imkânı sağlamış oluyoruz. Bunun bir ölçüsünü ülke içinde tüketeceğiz, bir ölçüsünü da Güneydoğu Avrupa başta olmak üzere oralardaki ülkelere, yani komşularımızın gereksinimleri için de tahminen Orta Avrupa’ya kadar önemli bir kaynak potansiyeli olacak, burada bunun ticareti yapılacak. O açıdan değerli olan gazın rekabetçi şartlarda fiyatının belirlenmesi. Avrupa’da doğal gaz borsası olan yerler var, Türkiye’de neden bir doğal gaz borsası olmasın” dedi.
SONDAJ HİZMETİ VERİRİZ
Gemilerimizde çalışan yabancı işçiye istekleri doğrultusunda vatandaşlık hakkı verilebileceğini belirten Bakan Dönmez, “Keşifle birlikte Türkiye bu işi tek başına ve kendi imkânlarıyla yapabileceğini gösterdi. Bu alanda önemli bir know-how oluştu. Işçi yetkinliği arttı. Teknolojik imkânlar geliştirildi. Önceliğimiz Türkiye lakin vakitle kuralların durumuna nazaran yurt dışına sondaj hizmeti verilebilir. Petrol sanayisi global bir sanayi ve Türkiye Petrolleri uzun yıllara dayanan deneyimiyle bu alanda yeni bir oyuncu olarak fark yaratabilir” dedi. Türkiye Petrolleri’nin yalnızca Türkiye’de faaliyet gösteren bir kuruluş olmadığını belirten Dönmez, “Hazar’da dost ve kardeş ülke Azerbaycan alanlarında da paydaşlığı olan bir şirket. Irak’ta, Afganistan’da var, Rusya’nın türlü yerlerinde çalışmalarımız var” diye konuştu.
AKDENİZ’DE TAVİZ YOK
Doğu Akdeniz’deki gelişmeleri de pahalandıran Bakan Dönmez, “Bizim dışımızdaki bölge ülkeleri ve dışarıdan gelen endirekt ilgili olabilecek ülkelerin müdahalesiyle Türkiye’yi Doğu Akdeniz’de adeta hudutlarına hapsetmeye çalışan bir çabanın, bir denklemin, bir oyunun oynandığının farkındayız. Burada alanda varlığımızı göstermemizin temel nedeni de, ‘Arkadaş, bu kıta sahanlığı benim, milletlerarası hukuka da, hakkaniyete de uygun, bu manada siz ne derseniz deyin, biz kendi hak ve yetki alanımızdan taviz vermeyiz, vermeyeceğiz. Bilhassa de son Libya ile yapılan deniz yetki alanlarının mutabakatı da Doğu Akdeniz’deki batı sonlarımızı da netleştirmiş oldu. Fransa’nın burada gelip de Yunan tezlerini desteklemesinin hiçbir tutarlılığı yok” dedi.
Haber7
