Bizans İmparatorluğu devrinde İmparator Justinianus tarafından yaptırılan ve Ayasofya Camii ile muadil sayılan ve bin 500 yıldır ayakta kalmayı başaran Justinianus Köprüsü civarında devam eden hafriyat çalışmalarında bulunan yapılar daha da bariz bir hal almaya başladı.
Köprü alanında gerçekleşen onarım hakkında değerlendirmelerde bulunan Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Kısmında öğretim üyesi olan Doç. Dr. Serkan Yazıcı, “Justinianus Köprüsü, Roma vaktinden beri ayakta duran dünyada en değerli eserler arasında“ dedi.
Serdivan ilçesi Beşköprü mevki’inde bulunan Justinianus Köprüsü, Bizans İmparatorluğu periyodunun Anadolu’daki en görkemli yapıtlarından biri olarak biliniyor. İmparator Justinianus tarafından yaptırılan ve bin 500 yıldır ayakta kalmayı başaran köprü, Ayasofya Camii ile yaşıt. 375 metre uzunluğunda, 12 kemerli olan köprü UNESCO Dünya Mirası Süreksiz Listesine girmeyi başardı. Köprünün UNESCO Dünya Mirası Listesine dahil edilebilmesi için Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından ihalesi yapılan ve 29 milyon TL’ye mal olacak onarım çalışmaları başlatıldı.
Onarım çalışmaları kapsamında arkeologlar tarafından yapılan hafriyatta köprünün güney cephesinde sarnıç ve hamam yapısı ortaya çıkmıştı. Kazıların ve onarım çalışmalarının devam ettiği köprü hakkında değerlendirmelerde bulunan Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Kısmında öğretim üyesi olan Doç. Dr. Serkan Yazıcı, köprü hakkında bilgiler vererek daha evvelki yıllarda köprünün bulunduğu alanda birçok bilim insanı tarafından çalışmalar yapıldığını belirtti. Hafriyat çalışmalarının sonrasında turistik bir bölge olacağına belirten Yazıcı, yapının Türkiye ve Sakarya için hem turistik hem de kültürel açıdan büyük bir kıymet taşıdığını söyledi.
ROMA VAKTINDEN BERİ AYAKTA DURAN DÜNYADA EN DEĞERLI ESERLER ORTASINDA
Justinianus Köprüsü hakkında değerlendirmeler de bulunan Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Kısmında öğretim üyesi olan Doç. Dr. Serkan Yazıcı, “Önemli gelişmeler yaşanıyor. Kentimizin tarihi yapısıyla ilgili olarak UNESCO’nun süreksiz tarih mirası listesine alınmıştı. Daha sonrasında onarım çalışmaları sürat kazandı. Kıymetli bulgulara da erişildiğini duyuyoruz. Bunlar ortasında sarnıç ve hamam yapısı da var. Aslında bunlar olmasa bile çok kıymetli yapı. 375 metre uzunluğunda ve 10 metre yüksekliğiyle bir tarih abidesi orada. Ancak hafriyat olmazsa bizim gördüğümüz 4-5 metrelik bir kısmı, hafriyat tamamlanırsa da ortada muazzam bir yapının olduğu meydana çıkacak ve görsel olarak ta daha manalı bir hal alacak. Hafriyat çalışmaları elbet kıymetli fakat bundan evvel de birçok bilim insanı Sencer Şahin hoca, Turhan Kaçar hoca üzere çok kıymetli beşerler bu köprü üzerinde çalışmalar yürütmüşlerdi. Çok farklı teorilerde ortaya atıldı. Bunlar ortasında aslında köprünün inşa edildiği periyot de suyolunun değiştirilmesi nedeni ile kullanılmamış olma ihtimali bile var. Her halükarda muazzam bir abide diye biliriz ki şuan da Roma vaktinden beri ayakta duran dünyada en değerli eserler ortasında ancak yıldızı bir türlü parlamadı turistik ve kültürel manada da buradaki varlığından Türkiye’de ve Dünya’da çok az insan haberdar. Bu hususta elbet çalışmaların yapılması lazım” dedi.
AYASOFYA İLE AŞAĞI ÜST YAŞIT BİR YAPI
Justinianus Köprüsü; dünyada büyük tesir oluşturan ve tekrardan Müslümanlığa kazandırılan Ayasofya Camii ile yaşıt bir yapının olduğunu belirten Yazıcı, “Çok manalı bir köprü, Ayasofya ile aşağı üst yaşıt bir yapıdan kelam ediyoruz. Bu kadar manalı fonksiyonunu sürdüren ve özgün formunu koruyabilen Dünyada çok az Roma yapıtı var. Bu taraflarıyla daha manalı hale gelmesi gereken bir abide ve kentimizin kıyısında duruyor. Sunulabilecek çok tarafı olduğunu ve ilgi çekecek bir eser haline gelebilecek bir eser olduğunu söyleyebilirim. Etrafının biraz daha açılması lazım kentler ortası yollara çok yakın, erişimi çok kolay bir alan rahatlıkla müze haline getirilebilir. Köprünün bir tarafında apsis var yani dini bir yapı var minik bir kilise var artık ortaya çıkan hamam aslında yapının kendisi muazzam hoşlukta zati kazıldıkça görülecek çeşitli dini semboller var. Aslında görülecek çok fazla şey barındıran çok bedelli bir alan, müze olarak kullanılabilir ya da öbür bir halde korunarak insanların izlemesi, görmesi sağlanabilir bunlar da iyi fikirler bence” diye konuştu.
Yapının 3 yılda bitmesi için planlama yapıldığını ortadan 1 buçuk yıl geçtiğini belirten Yazıcı, “Bende açıkçası gelip geçerken takip ediyorum. Anladığım kadarıyla batıya bakan kısımda şimdi kapsamlı bir çalışma yok ancak doğuya bakan kısımda hamam ve öbür yapıların bulunmasından bir gelişme var ve vakitle hızlanacaktır. Onarımla ilgili yapılan planlama 3 yıllıktı zannediyorum 1 buçuk yılı geride bırakıldı önümüzde ki 1 buçuk yılda da daha fazla şey ortaya çıkacak. Justinianus Köprüsü’nün anlaşılmasını, kıymetinin anlaşılmasını ümit ediyorum. Roma İmparatorluğunun inşacı imparatorlarından bir tanesi nitekim çok büyük eserler bırakmış Justinian birçok mirasta ondan bize kalan Anadolu ve Türkiye Cumhuriyeti hudutları içerisinde kentimiz açısından da çok bedelli umarım bunu daha çok insan tanır ve hem kentin turizmine hem de ülke turizmine kıymetli katkılar sağlar. En doğrusu da en hoş formda korunması ve geleceğe aktarılmasıdır” biçiminde konuştu.
Hafriyat ve onarım süreçleri sonrasında müze haline getirilmesi planlanan alanın birçok beşere iş istihdamı sağlayacağını belirten bölge yerlisi 72 yaşındaki Ahmet Eren, “Burada oturuyorum ve bu köprüye yakın. Köprünün çalışmasına 1 buçuk iki sene evvel başlandı. Hafriyatlar yapıldı ve ortaya hamamlar çıktı. Burada ki yapının Ayasofya Camii ile birebir yaşta olduğunu söylediler. Yapılan hafriyat çalışmaları sonrasında burası müze haline getirildiğinde yahut öteki bir durum olduğunda burada oturan insanlara ekmek kapısı olabilir. Buradaki çalışmalara bittiği vakit bölge de bulunan menkul yapıların pahalanacağını düşünüyorum” sözlerini kullandı.
Haber7
