Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, teknolojide yaşanan gelişmeler, dijitalleşme, internet altyapısının gelişmesi üzere olguların, alışveriş alışkanlıklarında değişimler yaşanmasına, tüketicilerin klasik sistemler yerine uzaktan irtibat araçları ile kurulan uzaklıklı mukavelelerle alışverişe yönelmelerine neden olduğuna işaret edildi.
Açıklamada, klâsik alışveriş sistemlerine nazaran vakit, yer ve fiyat istikametinden hem satıcı hem de tüketicilere sağladığı avantaj ve kolaylıkları barındıran aralıklı satışların, bilhassa içerisinde bulunulan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) devrinde daha çok tercih edildiği ve süreç hacminin önemli oranda arttığı belirtildi.
Bu çeşit satışların birçok kolaylığı beraberinde getirmesine rağmen, vakit zaman yasal yükümlülüklerinin şuurunda olmayan, makus niyetli ve fırsatçı satıcıların, stoklarında olmayan ve tedariki 30 günlük yasal teslim müddeti içerisinde yapılamayacak eserleri dahi satışa mevzu ederek tüketicileri mağdur ettikleri vurgulanan açıklamada, eser bedelleri tahsil edildikten sonra, teslimlerin hiç yapılmadığı ya da teslim edilmeyen eserlere ait bedel iadesi içerikli cayma taleplerinin karşılanmadığı, hatta tüketicilerin kelam konusu taleplerini iletebilecekleri bir muhatap dahi bulamayarak mağdur edildiklerinin görüldüğü kaydedildi.
Açıklamada, bilhassa kurumsal olmayan internet siteleri ve toplumsal medya mecraları, hatta cep telefonu uygulamaları üzerinden satın alma süreci yapılarak, kapıda ödeme üzere banka hesap sahiplik bilgisi olmayan ödeme yollarıyla gerçekleştirilen alışverişlerde çok sayıda mağduriyet yaşandığı bildirildi.
TÜKETİCİLERİN DİKKAT ETMESİ GEREKENLER
Açıklamada, aralıklı prosedürle alışverişte yaşanan mağduriyetlerin önüne geçmek ismine Bakanlığın tüketicilere ikazları şöyle sıralandı:
“İnternet yahut telefon ile alışveriş yapılmasına karar verilmesi durumunda satıcı hakkında arama motorlarında kısa ve genel bir ön inceleme yapmak, gerekirse şikayetleri incelemek fikir verecektir. Aralı metodun tüketicilere sağladığı avantajlardan birisi de, satın alınması planlanan malın yahut hizmetin fiyatı ve niteliklerini birçok mecradan araştırabilme kolaylığı sağlamasıdır. Bu sebeple mal yahut hizmetin başka mecralardaki yaklaşık fiyatının öğrenilmesi ve kıyaslama yapılması, gerçekçi olamayacak kadar cazip görünen düşük fiyatlara yahut indirimlere dikkatle yaklaşılması birçok mağduriyetin önüne geçecektir. Alışveriş yapılması düşünülen internet sitesinde satıcının ticari unvanı, adresi, sabit telefonu, MERSİS numarası, ETBİS kaydı, itimat damgası bilgisi üzere bilgilerin olup olmadığı denetim edilerek alışveriş yapılmalıdır. İnternet sitesinin uydurma yahut taklit bir site olması ihtimaline rağmen site isminin denetim edilmesi gerekirse Bilgi Teknolojileri ve Bağlantı Kurumunun ‘internet site bilgisi sorgulama’ ekranından faydalanılması birden fazla mağduriyetin önüne geçebilecektir.”
Toplumsal medyada gezinirken rastlanılan tanıtım ve ilanlara karşı, bu mecralar aracılığıyla ulaşılan sitelerin uydurma, taklit ve berbata kullanılması ihtimallerine karşı, satıcının eserin kendi sitesinden denetim edilmesinin faydalı olacağı bildirilen açıklamada, internet sitesi üzerinden alışveriş yapılmasına karar verilmesi durumunda SSL sertifikası, 3D Security yahut sanal kartla ödeme üzere ayrıntılara dikkat edilmesinin kıymetine işaret edildi, ödeme yapmadan evvel, tüketiciye iletilmesi yasal mecburilik olan ön bilgilerin okunmasının birden fazla mağduriyeti önleyeceği söz edildi.
Açıklamada, satıcının ticari unvanı, adresi, sabit telefon numarası üzere irtibat bilgileri, mal yahut hizmetin ödenecek toplam meblağı, cayma hakkına ait detaylar ve hak arama yollarının kelam konusu bilgilerden olduğu belirtildi.
MAĞDURİYET YAŞANMASI DURUMUNDA YAPILMASI GEREKENLER
Tüm bu konulara dikkat edilmesine rağmen tüketicilerin aralıklı mukavelelerle ilgili 10 bin 390 liranın altında olan uyuşmazlıklar için Tüketici Hakem Heyetlerine, bu meblağı aşan uyuşmazlıklar için de Tüketici Mahkemelerine başvurabilmesinin mümkün olduğu hatırlatılan açıklamada, bakanlık tarafından tüketici mağduriyeti doğuran satıcılara ait olarak kontroller yapıldığı belirtildi.
Açıklamada, kontrollerde tespit edilen karşıtlıklara ait idari yaptırımların uygulandığına işaret edilerek, şunlar kaydedildi:
“Tüketicileri aldatıcı ve aldatıcı sözlere yer verilen ya da haksız ticari uygulama niteliği taşıyan satış ve pazarlama usulleri Bakanlığımız bünyesinde bulunan Reklam Kurulunca incelenmekte ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu kapsamında hata teşkil eden hareketlere ait olarak da Cumhuriyet Başsavcılıklarına kabahat duyurusunda bulunulmaktadır. Bu kapsamda 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un yürürlüğe girmiş olduğu 2014 yılı ile 2020 Ekim ayı ortasındaki devirde, aralı metotla satış yapan 75 şirket nezdinde yapılan kontrol sonucunda tespit edilen terslikler için toplam 216 milyon 68 bin 467,08 lira idari para cezası uygulanmıştır.”
Haber7
