Bekler, “1970’deki Gediz, 1992’deki yeniden Seferihisar ya da Manisa sarsıntılarını yaşadık. Maalesef sarsıntı konusunun her 10 senede bir yaşandığı bir ülkede tekrar emsal sarsıntıları görmeye alışmamız gerekiyor” dedi.
Ege Bölgesi’nde meydana gelen 6,6 büyüklüğündeki sarsıntının yıkıcı özellikleri olduğunu belirten ÇOMÜ Mühendislik Fakültesi Dekanı Jeofizik Mühendisi Prof. Dr. Tolga Bekler, “Baktığımız vakit zelzelenin yıkım özelliği oluşturabilecek nitelikte bir zelzele. Bilhassa de mühendislik hizmeti almamış binalarda yahut belirli bir direnç göstermiş, zayıflamış binalarda bu tıp büyüklükteki sarsıntıların yıkım özellikleriyle müsabakamız mümkündür. Sarsıntısı üreten fay sistemleri yalnızca Sisam Adası’nın Kuzeyinde değil, yeniden tıpkı vakitte karada da devamı olan aşikâr bir fay sistemleri var, farklı geometrilere sahip. Bakıldığı vakit bunların devir içerisinde tarihî ya da aletsel periyot diye tabir ettiğimiz, ölçülebilir niteliklere sahip İzmir etrafı; Aydın, Manisa’da olduğu üzere sarsıntılarla karşı karşıya kalmışız” dedi.
“BU TİP ZELZELELERİ OLUŞTURMAYA DEVAM EDECEK”
Büyük çaptaki sarsıntıların neredeyse her 10 yılda bir yaşandığına ve bu sarsıntılara alışılması gerektiğine dikkat çeken Prof. Dr. Bekler, “Ege Bölgesi’nin bu hareketlilik kapsamında bizim bu tektonik çerçevede, depremsellik kapsamı içerisinde çok küçük sarsıntıları sıklıkla gördüğümüz, büyük sarsıntıları daha seyrek gördüğümüz bir karaktere sahip. Bilhassa Afrika Levhası ile Avrasya Levhası üzere çok büyük devasa levha ortasında kalmış Anadolu bloğunun bu sıkışma zonları içerisindeki rahatlama evresinde Ege Bölgesi’ndeki açılma rejimi diye tabir ettiğimiz ve genelde de horst graben hudutlarını oluşturan faylar, bu tip sarsıntıları oluşturabiliyor ve oluşturmaya da devam edecektir. 1970’deki Gediz, 1992’deki tekrar Seferihisar ya da Manisa sarsıntılarını yaşadık. Maalesef sarsıntı konusunun her 10 senede bir yaşandığı bir ülkede yeniden emsal sarsıntıları görmeye alışmamız gerekiyor” diye konuştu.
İZMİR ZELZELESİ MARMARA SARSINTISINI TETİKLER Mİ?
Ege Bölgesi’nde yaşanan zelzelenin uzmanların devamlı tartıştıkları ve bekledikleri büyük Marmara sarsıntısını etkilemeyeceğini de kelamlarına ekleyen Bekler, “Vücudunuzun rastgele bir yerinde oluşabilecek olan kırık ya da çatlağın, bedeninizin öbür bir kısmındaki öteki bir kemiği harekete geçirmemesiyle çabucak hemen birebir bir durum. Tektonizma dediğimiz bu yapı içerisindeki ögelerin her birinin başka bir karakteri var, her biri başka bir kişilik. Marmara’dan geçen Kuzey Anadolu fayının farklı kesimlerine ilişkin geometrik sistemler ile Ege Bölgesi’ndeki geometrik sistemler birbirinden çok farklı. Fakat, birbirlerine çok yakın olan fayların gerinme transferi sonucunda yeni ve müstakil sarsıntıları görme ihtimalimiz var. Fakat dün meydana gelen sarsıntı için söylememiz şu an için kelam konusu görülmemekle birlikte, ileri düzeyde sismolojik, jeofizik ve jeodezik çalışmalarla daha net biçimde konuşulacağı net bir halde görülebilir. Bilhassa yakın faylar için söylenebileceğini düşünüyorum. Artık yer içerisi epeyce karmaşık bir yapıya sahip ve bu yapı içerisinde bizim bildiklerimiz hayli sonlu. Fakat şunu çok iyi biliyoruz ki hem bu fizik kanunudur. Yer içerisinde gelen basınç karşısında alan gerinmeye başlar, gerinme noktası aşikâr bir evreye kadar devam eder ve yer bu basamağa kadar olabildiğince direnç göstermeye çalışır, yenilmesi durumunda da kırılma oluşur. Ve bu bir yırtılma sürecidir. Bir kağıdın yırtılması üzere anlık bir süreç değildir ve bu sürecin içerisinde güç yavaş yavaş azalmaya başlar, olağan durumuna geçer” biçiminde konuştu.
“AYNI FAY ÜZERİNDE ÇABUCAK DAHA BÜYÜK BİR SARSINTI PEK MÜMKÜN DEĞİL”
İzmir açıklarındaki 6,6 büyüklüğündeki sarsıntının akabinde daha büyük bir zelzele beklemediklerini de kaydeden Bekler, “Tabii daha büyük bir zelzelesi, mevcut yırtılmanın sürecinden çabucak sonra yaşamamız pek gördüğümüz bir durum değildir. Bu ne manaya geliyor? Birebir fayın kısa bir müddet içerisinde zelzele üretmesi epey zayıf görünmektedir lakin bu ana şokun büyüklüğüne yakın bir zelzelenin vakit içerisinde oluşması beklediğimiz bir durum. Bu söylemek gerçekten çok sıkıntı, orta büyüklükteki bir sarsıntısı yaşayabileceğimiz üzere çok daha fazla sayıda küçük zelzelelerle atlatabileceğimiz bir durum olur bu” dedi.
Haber7
