Avrupa Birliği (AB) ve aşı üretici ilaç firmaları ortasındaki tedarik kaynaklı kriz büyüyor. AB Komisyonu’nun koronavirüs aşısı üreten şirketlere üçüncü ülkelere ihracatta Brüksel’e bildirim verme zaruriliği getirme tehdidine İngiliz-İseç paydaşlığı AstraZeneca’dan karşılık geldi. AstraZeneca Üst Yöneticisi (CEO) Pascal Soriot, AB ile yapılan aşı mukavelesindeki taahhütleri ihlal etmediklerini ve AB ülkelerinin aşılarını diğerlerine satmadıklarını belirterek, AB’yi “aşılarda hakkından fazlasını almakla” itham etti.
‘AŞIDAN KAR ETMİYORUZ’
İtalya’nın yüksek tirajlı gazetelerinden La Repubblica’ya demeç veren Soriot, AB’nin AstraZeneca’yı “belirli sayıda aşı tesliminde mukaveleye dayalı taahhütlerden caymakla” itham ettiğini anımsatarak, mukavelede bu türlü bir taahhüdün yer almadığını belirtti. Soriot, “AB ile yapılan aşı mukavelesi çok açık. AB’ye taahhüdümüz, elimizden gelenin en iyisini yapacağımız şeklinde” ifadelerini kullandı. Aşıları daha fazla para kazanmak için diğer ülkelere sattıkları tezlerine da karşı çıkan Soriot, aşıdan kar etmediklerini söyledi.
‘SIRANIZI BEKLEYİN’
Soriot, AB’nin sıklıkla “aşı milliyetçiliğine karşı olduğu ve bütün dünyanın aşılardan faydalanması gerektiği” istikametinde açıklamalar yaptığına işaret ederek, “Dünya nüfusunun yüzde 5’ine sahip olan Avrupa, aylık global tedarikimizin yüzde 17’sini alıyor” tabirini kullandı. Dünyada 7,5 milyar insanın yaşadığını anımsatan AstraZeneca CEO’su, mevcut durumda Avrupa’nın talep ettiği 100 milyon dozun çok fazla olduğunu, AB’nin hakkından fazla aşı aldığını belirtti. Soriot, AB’nin AstraZeneca ile aşı mukavelesini çok erken yaptığı tarafındaki açıklamaların da hakikat olmadığını aktararak, “AstraZeneca ile mukaveleyi İngiltere’den 3 ay sonra imzalayan AB, bu ülke ile tıpkı vakitte aşıya erişim talep ediyordu” ifadesini kullandı. Soriot, AB’nin şirkete üretim kapasitesini artırması için yüzlerce milyon avro yatırım yaptığı açıklamasına dikkati çekerek, birebir yatırımı Birleşik Krallık’ın da yaptığını, AB’nin sırasını beklemesi gerektiğini belirtti.
TOPLANTIYA KATILMADILAR
Öte yandan, AB ile geçen yaz 400 milyon dozluk kontrat imzalayan AstraZeneca’nın yılın birinci çeyreğinde yapacağı tedarikte yüzde 60 kesintiye gideceğini açıklamasından sonra AB ile şirket temsilcileri ortasında dün yapılması planlanan toplantı, ilaç şirketi temsilcilerinin katılmaması nedeniyle gerçekleştirilemedi. Bir AB yetkilisi, şirketin yazılı olarak AB Kuruluna bildirim yapacağını açıkladı. AstraZeneca’nın tedarik konusunda “en üst çabayı gösterdiği” açıklamasına değinen AB yetkilisi, şirketin “gerçekten en üst çabayı gösterdiğini” belirtti lakin şirketin kontratta belirtilen doz ölçüsünü sağlamak için kâfi üretim kapasitesinin bulunacağına dair bir yükümlülük içinde olduğunu aktardı.
AB: Mahalle kasabı gibiler
AstraZeneca’nın açıklamalarına basın toplantısıyla yanıt veren AB Komitesinin sağlıktan sorumlu üyesi Stella Kyriakides, aşı şirketini “mahalle kasabına” benzetti. Sözleşme gereği ikisi AB ülkelerinde ikisi İngiltere’de bulunan 4 fabrikada üretilen aşılara erişim hakları bulunduğuna işaret eden Kyriakedis, “Biz ‘ilk gelen malı alır’ mantığını reddediyoruz. Bu mahalle kasaplarında işe yarayabilir fakat mukavelelerde kelam konusu olamaz. Bizim ön alım mutabakatımızda hiç olamaz” dedi.
Fakir ülkelere 1,8 milyar doz dağıtım maksadı
Global Aşı ve Aşılama Birliği (GAVI) Üst Yöneticisi Dr. Seth Berkley, Kovid-19 Aşıları Global Erişim Programı (COVAX) kapsamında yıl sonuna kadar 1,8 milyar dozu düşük gelirli ülkeler olmak üzere dünya genelinde 2,3 milyar doz Kovid-19 aşısı dağıtmayı planladıklarını söyledi. Berkley, “Bunların 700 milyon dozu Afrika ülkelerine olmak üzere 1,8 milyar dozu düşük gelirli ülkelerin hükümetlerine hiçbir fiyat ödemen sunulabilecek” dedi. Berkley, COVAX vasıtasıyla aşıların temin edilmesi ve teslimatlarının desteklenmesi için gereken en az 8 milyar dolarlık fonun 6 milyar dolarını tedarik ettiklerini kelamlarına ekledi.
YENİŞAFAK
Haber7
