Haber7-Enes Taha Ersen
S-400 mazeretiyle uygulama kararı alınan CAATSA yaptırımları, Türkiye’nin savunma endüstrisini amaç aldı. ABD’nin Türkiye’ye uyguladığı ve izahattan, mantıktan mahrum yaptırım atılımı tartışılmaya devam ederken, uzmanlar ABD yaptırımının perde gerisini ve Türk savunma endüstrisine muhtemel tesirlerini Haber7.com’a kıymetlendirdi.
Cumhurbaşkanlığı İktisat Siyasetleri Heyeti Üyesi Korkmaz Karaca, Güvenlik Uzmanı Coşkun Başbuğ, Savunma Siyaseti Analisti Turan Oğuz ve Türkiye Gazetesi Muharriri Kemal İnat ABD’nin tartışmalı maddelerine ait kıymetli açıklamalar yaptı.
KORKMAZ KARACA: TÜRKİYE YOLUNA DEVAM EDECEK
Cumhurbaşkanlığı İktisat Siyasetleri Heyeti Korkmaz Karaca, ABD’nin uyguladığı CAATSA yaptırımlarının Türkiye’ye ekonomik açıdan bir tesirinin bulunmayacağını, yaptırımların sırf Savunma Endüstrisini amaç aldığını açıkladı. Korkmaz ayrıyeten Washington’un bu atılımının ne müttefiklik ne iştirakle ne de tarihî birliktelikle bağdaştığını, ABD’nin büyük bir yanlış içerisinde bulunduğunu söz etti:
“Amerika Birleşik Devletleri bizim tarihi müttefikimiz. Tahlil ortalığımız. Anca bu yaptıkları davranış ne iştirake ne müttefikliğe ne de Türkiye ABD ortasındaki 
tarihi iş birliğine hiç yakışan bir olaydır. Öncelikle bunu tabir etmemiz gerekiyor. Artık Türkiye onların düşündüğü üzere bir ülke değil. Türkiye çok güçlü bir devlet. Ambargolarla, yaptırımlarla pes edip yılacak, koyduğu amaçlarından vaz geçecek bir ülke değil. Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde çok güçlü bir ülke Türkiye. Bölgede global bir oyuncu haline geldi. Bu nedenle ben bunları çok ciddiye almıyorum. bizim ekonomimize de aslında yapadıkları bir şey bırakmadılar Seyahat Olayları’ndan bu yana. Bu nedenle çok fazla bunları sıkıntı etmeye gerek yok. Türkiye çok büyük ve güçlü bir ülke. Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde yoluna, gayeleri doğrultusunda devam edecektir Türkiye.”
- Karaca birebir vakitte Türkiye’nin gayesi doğrultusunda ilerleyeceğini, yaptırımları umursamadan yoluna tam yol ileri devam edeceğini söz etti:
COŞKUN BAŞBUĞ: S-400 MAZERET, TEMEL SEBEP TÜRKİYE
Güvenlik Uzmanı Coşkun Başbuğ da ABD’nin uyguladığı yaptırımın gerisinde S-400’lerden çok farklı nedenlerin oluşuna dikkat çekti. Türkiye’nin çıkarlarıyla Washington’un çıkarlarının çakıştığını lisana getiren Başbuğ, ABD’nin Türkiye’ye kelam geçiremediği için yaptırım yoluna gittiğini belirtti.
- Başbuğ “ABD’nin tek gayesi Türkiye, Erdoğan ve uygulanan siyasetler.” dedi:
“ABD’nin S-400 ile ilgili sorunu mazeret. Anadolu da bir kelam vardır; Gönül sohbet ister kahve bahane”. ABD sorun ister ABD eski Türkiye’yi ister S-400 mazeret. Niçin S-400’ler sorunu büyüdü? En son yeni olan o vardı, Rusya geçerli bir nedendi. Rusya, NATO üzere birçok faktör var kullanabileceği. Onun üzerinden bir siyaset 
yürütmeye çalıştı. Ama ABD’nin temel sorunu Cumhurbaşkanı Erdoğan ve denetim edemediği Türkiye…Bugün desek ki ABD’ye S-400 defterini kapattık Rusya’ya hepsini iade ediyoruz bahis bitmiştir. Çabucak ABD sonraki gün bize yeni bir problemle karşımıza çıkacak. Bu savunma endüstrisinde atağa dur diyecek yahut Doğu Akdeniz de kabuğuna çekil diyecek. Orda tesir alanlarını kapat diyecek. Yani ABD’nin temel rahatsız olduğu bahis Türkiye’nin genel tutumu, duruşu ve uyguladığı siyasetler. Bunların hepsi ABD’nin Siyonist kanadının yıllardır uyguladı siyasetleri Türkiye’nin süreci zıdda döndürmesi. ABD’nin rahatsız olduğu husus bu. Yoksa S-400’ler, F-35 falan bunların hepsi alt başlık. Münasebetiyle ABD’nin yaptırımlar konusundaki siyasetini asla kabul etmiyorum. Esasen bunu da artık herkes görüyor. ABD’nin tek amacı Türkiye, Erdoğan ve uygulanan siyasetler.”
YAPTIRIMLAR SAVUNMA ENDÜSTRİSİNİ ETKİLEMEZ
Türkiye’nin savunma sanayii alanında yıllardır yürüttüğü yerli ve ulusallaşma atılımlarının, ABD’nin yaptırımlarından etkilenmeyeceğini belirten Başbuğ, CAATSA’ya balı kalmaksızın Türkiye’nin bu alandaki çalışmalarını devam ettirdiğini ve ettireceğini söyledi.
- Başbuğ “Türkiye her vakit en berbata nazaran senaryolarını üretiyor.” diyerek çalışmaların aksatılmadan devam ettirileceğini tabir etti:
“Yapılan atak savunma sanayiinde “kötü komşu mesken sahibini yapar” unsurunu çalıştırır mı?.. Doğrusu ben pek düşünmüyorum. Çünkü Türkiye her vakit en berbata nazaran senaryolarını üretiyor. ABD iyi davranıyor diye uyguladığı atakları askıya almış değildir. Şu an daha yeni bir gelişme var mesela Ukrayna 4 tane Mil-Gem üretimi korveti sipariş verdi. Pakistan’dan sonra ikinci sipariş bu. Ve bunların yalnızca Pakistan için söyleyeyim Türkiye’ye getirisi 4 milyar doları buluyor. Artık bu sizin hanenize artı giren sayılar başka karşı tarafın hanesine eksi olarak muharrir. Biz şuan Savunma Sanayiinde ki atakları yüzde yüz orana getirmek için büyük bir gayret sarf ediyoruz. Bunu yaparken de ABD’nin tavrı Rusya’nın sırtımızı okşaması bizi hiç enterese etmiyor. Biz gözü kulağı kapatıp odaklandık gayeye yanlışsız gidiyoruz.”
“HER BAHİSTE EN UYGUNLARI ÜRETİYORUZ”
Son periyotta Türk SİHA’larının muvaffakiyetinin Avrupa’nın önde gelen devletleri tarafından da dikkatlerini çekmesi ve Almanya, İngiltere üzere ülkelerin Savunma Bakanları’ndan yerli ve ulusal insansız hava araçlarına övgüler gelmesini pahalandıran Başbuğ, Türkiye’nin artık majör devletlerden sipariş alabilecek düzeye ulaştığını tabir etti.
- Bu durumun, pazarın kıymetli üretici ülkelerinden olan ABD’yi rahatsız edişine dikkat çeken Güvenlik uzmanı şunları söyledi:
“Yakın vakit da ABD’nin, majör devletlerin siparişlerini aldığımızı göreceğiz. Zira bugüne kadar içerdeki saboteyle maalesef ülkeden göçen beyinler artık gerçek göçü başlatmak üzere hazırlık içerisinde. Esasen bütün dünyada bütün o bölümlerde etkileşme daima Türk imzalı ve Türklerin ön planda olduğunu görüyoruz bundan hiç kaçış yok.. İsraillerin, ABD’lilerin yıllardır dünyaya İHA diye yutturduğu hurdalara bakıldığı taktirde zati sınıfında epeyce makus olduğunu ve iş görmedikleri de ortaya çıkıyor. Mesela ASELSAN merceği ben üreteyim dedi, İsrail çabucak ayağa kalktı, bu türlü bir şeye muhtaçlık yok olanlar budur dedi. Artık onlar hala birebir teknolojiyi kullanıyor. Zira eldeki imkanla ona yetiyor. Buna İngiltere ve Almanya dahil. Gerek beyin, ham unsur gerek insan kaynakları açısından en varlıklı ülke Türkiye. Münasebetiyle o argümanlı cümleyi ben tekrar kuruyorum: Her hususta bilhassa savunma sanayiinde en iyileri üretiyoruz.”
“İNGİLTERE-ALMANYA’NIN SİPARİŞ VERMESİ HAYAL DEĞİL”
Türk SİHA’larının Libya, Suriye ve son olarak Karabağ’da gösterdiği muvaffakiyet nedeniyle artık iyice göz önünde olduğunu belirten Başbuğ, yakın vakitte İngiltere ve Almanya Savunma Bakanları’nın övgülerini kazanan yerli ve ulusal insansız hava araçlarının bu ülkelere ihraç edilmesinin hayal olmadığını tabir etti:
“Bugün İHA ve SİHA’lar çok büyük muvaffakiyetler elde ediyor. Bugüne kadar sıfır kusur ile geldik. Gerek Suriye gerek Irak’ta gerek Kafkasya da artık bu bir manada SİHA’ların görücüye çıktığı manasına geliyor. Yani dünyadaki tüm ülkelerin gözü kulağı bu silahlarda… Ne yapıyor, nasıl muvaffakiyet elde ediyor neleri üretiyorlar Türkiye neler başardı diye daima takip altındayız. Kolay örnek Pantsir ve S-300 bütün dünyanın üzerinde konuştuğu savunma sistemleri, Rusların teknoloji mükemmeli diye dünyaya pazarladığı silahlardı. Türk SİHA’ları bunları hem Suriye’de hem de Karabağ’da yerle bir etti. Bir tek eksiğimiz S-400 üzere hava savunma sistemlerini üretecek pozisyona gelmemiz. Onunla ilgili de çok önemli çalışmalar yürütülüyor. Yakın vakitte bunları da tamamlayabilirsek çok kıymetli bir gelişme olacaktır. Bunlar daima birbirinin kadrosudur: Hava taaruzundan en iyisiysen, savunmayı da en iyi üretmek durumundasın. Bununla ilgili çalışmalar da yürütülmeye devam ediliyor. Gündemde şu an yok lakin yakın vakitte gelişmelerin yaşanacağını düşünüyorum. Hasebiyle Almanya’nın İngiltere’nin ve Avrupa’nın majör devletlerinin Türkiye’ye sipariş vermesi hayal değil, uzak hiç değildir.”
TURAN OĞUZ: ASLINDA SORUN S-400 DEĞİL
Savunma Siyaseti Analisti Turan Oğuz da ABD’nin uyguladığı CAATSA yaptırımlarının temel amacının S-400’ler olmadığını, bu yaptırımların gerisinde yatan farklı nedenler olduğunu belirtti:
“Özellikle 2016 yılında Suriye harekatlarının başlaması sonrası ABD ve Avrupa ülkelerinin kritik ambargolarına maruz kalmıştık. Aslında bu adım yaptırımların isminin resmen konulması manasına geliyor. Öte yandan ABD’de son yıllarda çok çeşitli hususlardan ötürü yasa tasarılarının içine Türkiye’ye CAATSA yaptırımlarının uygulanmasıyla ilgili içerikler konuluyor. Aslında sorun S-400 sorunu değil.”
“ABD TÜRKİYE İLE 25 NOKTADA ÇATIŞIYOR”
Oğuz, ABD’nin çıkarlarının Türkiye ile Karabağ, Doğu Akdeniz, Libya sorunları ile birlikte 25 noktada çatıştığını ve S-400 sorunu çözülmüş olsa dahi devamında bu problemlerin baş göstereceğini tabir etti:
“ABD kongresinde bulunan Türkiye aleyhine yasa tasarılarına eklenen unsurlar bir; projedir, iki; kelamda Güney Kıbrıs Rum İdaresinin egemenliğine yapılan 
ataklar, üç; bölgede yapılacak boru sınırının etkilenmesi, dört; İran ile para alışverişi. Aslında Türkiye’nin cezalandırılması için ABD kongresinde çok sayıda sebep bulunmuş durumda. S-400 bunlardan yalnızca bir tanesi. Türkiye şu anda ABD ile 25 noktada çatışıyor. Sorun ABD ile çıkarların çatışması sorunudur. Burada Karadeniz’den Akdeniz’e kadar Türkiye’nin 360 derece etrafındaki beka sorunlarının ABD’nin bölgeye ilişkin otorite sorunlarıyla çakışmasıdır buna sebep. Şayet bir uyuşmazlığın tahlili olacaksa yalnızca S-400’ün çözülmesiyle bu iş bitmez. Bir toptancıl yaklaşım ile bütün sorunların çözülmesi lazımdır. Öbür türlü bugün S-400 olur yarın o içerideki hususlardan öbür bir daha çıkar, yenileri gelir.”
“TÜRKİYE’NİN İKİ YENİ DOKTRİNİ”
Bu sorunun çözülememesi noktasında bilhassa Türkiye’nin 2015 yılı sonrasında uygulamaya başladığı doktrin ile teröre ve ulusal güvenliğe mahzur oluşturabilecek her türlü soruna işte ve dışta yerinde müdahale etmesinin kıymetli olduğuna değinen Oğuz şunları söyledi:
“Bu çatışma noktalarının çözülmeme sebebi Türkiye’nin 2015 yılından sonra iki yeni doktrinidir. Yeni doktrin nedir? Türkiye’nin beka sorunundan ötürü her türlü terör aksiyonunu artık yurtiçinde değil yurdışında mümkün olan en uzak olan halde karşılamaya karar vermiştir. Irak, Suriye, Libya yani Türkiye’nin oluşabilecek tüm terör taarruzlarının önünü kesmeye yönelik bu harekatları etrafta çok uzaklardan gelip buraya müdahil olan, hiçbiri komşusu dahi olmayan çeşitli dünya otoritelerini rahatsız etmiştir. Bizim bekadan ötürü kendimizi müdafaa refleksimiz kimilerinin çıkarlarıyla çakışmış. Bu yalnızca burada değil. Mesela Lübnan’da da Fransa karşı çıktı ve Türkiye’nin Lübnan’dan kovulmasını istedi. Çatışma olmamasına karşın.”
“YENİ GELİŞMELER YAŞANABİLİR”
Oğuz CAATSA yaptırımları hakkında şu tabirleri kullandı:
“Türkiye ABD’nin CAATSA yaptırımlarını uyguladığı birinci NATO ülkesi olmuştur. NATO tarihinde birinci kere bir NATO ülkesi kendinin de dahil olduğu NATO hudutlarının zayıflaması kıymetine Rusya’ya zımmi yardımda bulunmuştur. Bunun NATO’nun geleceği için de büyük bir mani teşkil etmektedir. Öbür taraftan Ocak 21’de gelecek Biden idaresiyle yaptırımlarda olumlu yahut olumsuz yeni gelişmeler yaşanabilir. Şu anda bu konulmuştur lakin bu geleceğe dair bunların hiç arttırılmayacağı yahut yeni yaptırımlara tabi kalınmayacağı ya da mevcut yaptırımların kaldırılmayacağı manasına gelmez. Ayrıyeten görülmeyen bir tehlike daha vardır. Bu da bu yaptırımların AB yaptırımlarını tetikleme mümkünlüğüdür.”
“AB GÖZÜNÜ ABD’YE ÇEVİRDİ”
“Bu ayın başında yapılan AB Başkanlar Zirvesi’nde Türkiye’ye yaptırım konusunda AB adım atmadı lakin daha ileri bir adım için de ABD’ye gözünü çevirdi. Fransa, Yunanistan, Günay Kıbrıs Rum İdaresi üzere yaptırım için Türkiye’ye baskı kuran ülkeler, Almanya, İtalya, İspanya ve Bulgaristan üzere yaptırımlara şimdilik karşı çıkan ülkelere ABD’nin bu adımını örnek olarak gösterip, önümüzdeki üç ay içerisinde yapılacak AB Başkanlar Zirvesi’nde Türkiye’ye sert yaptırım kararları çıkması için daha çok yükleneceklerdir.”
“SORUNLAR ÇÖZÜLEBİLİR”
“Teknik olarak yaptırımlar içerisinde Türkiye’ye en fazla ziyan verecek nokta mal ve teknoloji ihracatı ruhsatı verilmemesi olur. Türkiye ABD’den bitmiş ve orta savunma sanayi eserler alabiliyor, ortak üretim projeleri yapabiliyor, teknoloji transferiyle ilgili lisans ve müsaadeler alabiliyor, bunlar durumlarına nazaran çeşitli düzeylerde etkilenebilir. Türkiye’nin en kıymetli projelerinin stratejik alımları hali hazırda FSM üzerinden değil MSB üzerinden gidiyor. Biden idaresiyle münasebetlerimize nazaran problemler büyük oranda çözülebilir. Bu olmazsa ne olacak? Yeniden de alternatifsiz değiliz. Bugüne kadar mukaveleleri yapılmış müsaadeleri alınmış projeler etkilenmeyecektir. Fakat bu süreçten sonra müsaadeleri alınmayan projelerin de etkileneceğine kesin gözüyle bakılıyor. Mesela Pakistan’a ATAK helikopterlerinin motorunun satışıyla ilgili rastgele bir kontrat yapılmadı bugüne kadar. Bundan sonra da mümkün olmayacaktır.”
“ÇALIŞMALARINI ÇOKTAN BAŞLATTIK”
“Bizim devam eden projelerimiz var. Bu projelerin içerisinde ABD’den kimi materyaller kullanılacaksa burada da kesinlikle etkilenilecektir. Bir de görünmeyen yanları var. Mesela diğer ülkelerden üçüncü ülkelerden alınıp da içinde ABD bileşenlerinin olduğu modüller var. Bunlarda da alt sistemlerin temini durdurulabilir. Biz zati yıllardır bunlar ile karşılaştığımız için ve bunlara yönelik yerleştirme çalışmalarını çoktan başlattık. Kimilerini hatta sonuçlandırdık kullanıyoruz. Kimilerinin da temin kaynağı değiştirildi. Batıdan alınan gereçler doğu, uzak doğu ülkelerine kaydırıldı. Bugüne kadar değişmeyen kimilerinde da başta bir ölçü zorlanılsa da alternatifler tıpkı biçimde yaratılacaktır.”
KRİTİK SİLAHLARDA YEDEK MODÜL KONUSU
“Bana en çok sorulan sorulardan biri de F-16 üzere ABD kaynaklı kritik silahlarımızın yedek kesim sorunu olup olmayacağı. Bu türlü bir sorunun ne yazık ki tek bir yanıtı yok. Yaptırımların ABD kongresiyle kanunlara ek edilmesinin asıl sebebi ABD çıkarlarını olumsuz etkileyecek biçimde Türkiye’nin bölgedeki, savaşlara müdahale etmesi kaynaklı olduğunu söylemiştim. Bunu engelleyecek birinci formül de mevcut silahlara yedek modül teminini durdurup ABD’den modül sağlamadan harekat yapılamaz hale getirmek. Türk Silahlı Kuvvetleri geçmişteki operasyonlarda ve ambargo deneyimleriyle karşılaştığı için her vakit çok uzun mühlet yetecek stok yapılanmasına sahiptir bu noktada. Biz de o eserleri yerlileştirene kadar elimizdeki stokların kâfi olabileceğini kıymetlendiriyoruz. Stok tutulamayan istisnai materyaller varsa o vakit farklı kaynaklardan, karaborsa üzere sistemlerden de yararlanılabilir.”
KEMAL İNAT: ABD’NİN DAYATMA SİYASETİ
“ABD’nin diğer kimi ülkelere de yaptığı üzere, dayatma siyasetinin eseri olarak 
görmek gerekir bunu. ABD Hazine Bakanı’nın yaptırım konusunda yaptığı konuşmada benim aklım birinci gelen, yaptırımları silah kullanmaya bir alternatif olarak gördüğünü, silah üzere kullandığını görüyoruz. Silah kullanıldığında neyi amaçlıyorsa aslında bu ekonomik yaptırımlarda da tıpkı şeyi amaçlıyor. Karşısındaki aktörü zorla aşikâr bir davranışa sevk etmeyi amaçlıyor ya da aşikâr bir davranıştan alıkoymayı amaçlıyor. Bu yaptırımlar da birebir şeyi hedefliyor. Türkiye, ABD’nin çıkarlarına alışılmamış davranıyor şu an kimi noktalarda kendi çıkarları için. Türkiye bağımsız bir dış siyaset arayışı içerisinde bunu hepimiz biliyoruz. Bağımsız dış siyaset arayışı bilhassa Orta Doğu’da Türkiye ile ABD’nin çıkarlarını karşı karşıya getiriyor.”
“TÜRK ABD MÜNASEBETLERİ AÇISINDAN HAYLİ KÖTÜ”
“ABD’de ki seçkinler başta olmak üzere bunların gerisinde ABD kongresinin de olduğunu unutmamak gerekiyor. Türkiye’ye yaptırım uygulanmasını konusunda bir karar alınmıştı artık de yetkilendirmeyle bu yaptırımlardan 12 adedinden 5 adedini uygulamak zorunda bıraktılar. Şu an ki ABD lideri bu yaptırımlar ortasında Türkiye ile bağları çok fazla zora sokmayacağı, hafif olan yaptırımları seçti. Lakin ABD’de ki lider bir tarafa kongre bir tarafa dersek Türkiye ile bağlantılar konusunda mevcut liderle çok daha sert bir tavır ve siyaset içerisinde olduğunu biliyoruz. Bu çerçevede yaptırım kararında, aslında her ne kadar lider hafif olan yaptırımları tercih etmiş olsa da Türk-ABD bağlantıları açısından epeyce makus bir noktaya işaret etti.”
“TÜRK ABD İLGİLERİNE ZİYAN VERİYOR”
“ABD bağımsız dış siyaset yüklemek, kendi çıkarlarını gözeten dış siyaset konusunda Türkiye’yi cezalandırma yoluna gidiyor. Bu teşebbüs Türk-ABD ilişiklerine ziyan veriyor. Bu durumun Türk Savunma Endüstrisi’ne tesirine gelince birinci etapta ziyanı kelam konusu olabilir. Türkiye, NATO üyesi Batı ile askeri ilgilere sahip olan bir ülke. Münasebetiyle NATO’nun en büyük ortağı ABD’nin Türkiye’nin bu husustaki yaptırım kararı Türkiye’ye ziyan verecektir. Bu yaptırıma neden olan S-400 alım kararının nasıl vuku bulduğuna bakarsak orda da görüyoruz. Sonuçta Türkiye’nin S-400’ler konusunda Rus Savunma Sistemleri tercih edildi. Bu hususta mevcut ABD Liderinin da şahsen sözü çerçevesinde söylersek Türkiye’ye Patriot’ların verilmesi konusunda ABD’nin bu satışlara yanaşmaması, yanlış siyasetler izlemesi Türkiye’yi S-400 almaya itti. Bundan ötürü Türkiye’yi suçlayamayız demişti. Trump.”
“RASYONEL ÇİZGİDEN UZAKLAŞTI”
“Başka kimi savunma eserlerinin Türkiye’ye temini konusunda ABD bu türlü bir yola girerse ki şu an da girmiş gözüküyor. Türkiye’nin o savunma eserlerinde ya yerli üretim ya da diğer ülkelerden temin edilen zorunluluğunu ortaya koyacak. ABD açısından baktığımızdan S-400’ler konusunda neden şikayet ediyorlarsa bu almış oldukları karar ile aslında Türkiye’yi bu yola yine zorlamış oluyorlar. ABD’den değil de öteki ülkelerden temin edilmesi ya da yerli üretim için Türkiye’yi zorladığı manasına geliyor. Bu karar ile ABD siyasetinin rasyonel çizgiden uzaklaştığını düşünüyorum. Şunun tahminen altını çizmek gerekiyor ABD Lideri biraz daha olsa Türk-ABD münasebetlerinde daha büyük hasar vermemek açısından daha hafif olan yaptırımları tercih etmiş oldu ancak bu kararın Türk-ABD münasebetlerine ziyan veren bir karar olması gerçeğini değiştirmiyor. “
Haber7
