AÜ Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği’nden Prof. Dr. Erdal Koşun, derslerinde dünyanın oluşumundan izler taşıyan birçok kayaç, mineral ve fosil kullanıyor. Yaptığı saha çalışmaları sırasında bulduğu birbirinden farklı ve milyonlarca yıllık yaşa sahip kayaç, mineral ve fosillerden odasında küçük bir müze de oluşturan Prof. Dr. Koşun, dünyanın en eski fosili olarak bilinen ve ikisini de Türkiye’de bulduğu, yaşları 250-500 milyon yıl öncesine kadar uzanan iki trilobit fosiline de sahip.
DÜNYANIN GEÇMİŞİ BU KAYAÇLARDA
Dünyanın 4.5 milyar yıl yaşında olduğunu belirten Prof. Dr. Erdal Koşun, bu kayaçların, günümüze kadar dünyamızın geçirmiş olduğu bütün geçmişi okumayı sağladığını söyledi. Prof. Dr. Koşun, “Bu kayaçlar içindeki jeolojik yapıyı tahlil ederek, dünyamızın 4.5 milyar yıldan günümüze kadar geçirdiği evrimi ortaya koyabiliyoruz. Kayacı oluşturan gereçler minerallerdir” dedi.
TAŞ KOLEKSİYONU
Prof. Dr. Koşun’un, küçük koleksiyonunda Ankara Kızılcahamam’da volkanik bir patlama sonucu oluşmuş, dışı ağaç, içi kayaca dönüşmüş bir ağaç, 32 yüzlü lösit kristali, tabiattaki en yumuşak kayaç talk minerali, kuvars minerali, agat taşı, jips gülünün de ortalarında olduğu birbirinden değişik renk ve formlarda taşlar bulunuyor.
KONYA VE ANTALYA’DA BULUNDU
Biri Konya’da, oburu Antalya’nın Kemer Olimpos yöresinde bulduğu iki tribolit fosilinin ise dünyada bilinen en eski canlının fosili olduğunu söyleyen Prof. Dr. Koşun, paleozoik devirden, yani 250 milyon yıldan daha yaşlı jeolojik devirde yaşamış bir canlının fosili olduğunu kaydetti. Fosil denince akla ekseriyetle dinozorların geldiğine dikkat çeken Prof. Dr. Koşun, dinozorların 60 milyon yıl öncesinde tükendiğini, trilobitlerin ise çok daha eski devirlere ilişkin olduğunu kaydetti.
DÜNYANIN DEĞİŞİK YERLERİNDE VAR
Trilobit fosillerinin olduğu kayaçların, yaşadığı devrin ‘Ordovisyen’ ya da ‘Silüriyen’ denilen jeolojik periyoda ilişkin kayaçlar olduğunu anlatan Prof. Dr. Koşun, “Çökelme geçmişi oluşturduğu bölgelerde bulunması mümkün. Her yerde bulunmaz lakin dünyanın değişik yerlerinde var tabi ki. Biz bunu dünyanın değişik yerlerinde bulup, jeolojik manada evvel lokal coğrafyayı, sonra bölgesel, sonra dünya ölçeğindeki paleocoğrafyayı çıkartıyoruz” dedi.
ANTALYA’DA BULUNAN DAHA KÜÇÜĞÜ
Bu trilobitlerin, 251 milyon yıl önceye denk gelen Paleozoik devirden daha yaşlı olduğunu lisana getiren Prof. Dr. Erdal Koşun, “500 milyon yıla kadar iniyor. Türkiye’de bulunan elimizde öteki örnekleri de var. Kemer-Olimpos yöresinde bulduğumuz daha küçüğü. 450 milyon yıla kadar oluşum yaşı var” diye konuştu.
PALEOZOİK ÇAĞ’IN ANAHTARI
Dünyanın antik sularında 520 milyon yıl kadar evvel yaşamış sert kabuklu, segmanlı bedenlere sahip olduğu belirtilen trilobitler, dinozorların evrimleşmesinden çok evvel soyları tükenen ve Paleozoik Çağ’ın anahtar kıymete sahip hayvanlarından biri olarak görülüyor. Trilobit evrimi üzerine yapılan tüm araştırmalar, evrimsel biyolojinin temellerinin oluşturulmasında değerli roller oynuyor ve bu açıdan her biri çok değerli görülüyor.
Haber7
