Bugünkü duruşmada davayı açan “Sürekli Vakıflar Tarihi Ürünlere ve Etrafa Hizmet Derneği”nin tezleri dinlenecek. Danıştay, Bakanlar Şurası Kararı’nı iptal ederse Ayasofya 89 yıl sonra yine cami olacak.
Ayasofya’nın statüsü için karar günü geldi. Ayasofya’nın camiden müzeye dönüştürülmesine dair 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Heyeti kararının iptali istemiyle açılan davanın karar duruşması bugün görülüyor. Danıştay 10. Dairesi’nde görülecek tarihi duruşmada, davacı Mütemadi Vakıflar Tarihi Yapıtlara ve Etrafa Hizmet Derneği’nin argümanları dinlenecek. Daire, laf konusu tezleri ve belgeyi kıymetlendirerek bir karara varacak. Daire, yasa uyarınca kararı birebir gün açıklayabileceği üzere takip eden 15 gün içerisinde de açıklayabilecek.
İPTAL EDERSE TEKRAR CAMİ OLACAK
Danıştay savcısı, görüşünde, Ayasofya’nın müze olarak kullanılmasının yönetimin takdir yetkisinde kapsamında olduğunu ve hukuka terslik bulunmadığını kaydetmişti. Gelgelelim savcı görüşünün karar üzerinde bir bağlayıcılığı bulunmuyor. Daire, Ayasofya’yı müzeye dönüştüren Bakanlar Konseyi kararını hukuka karşıt bulur ve laf konusu kararı iptal ederse, Ayasofya’nın 89 yıl sonra tekrar cami yapılmasının önü açılmış olacak. Yönetim Yargılama Tarzı Kanunu uyarınca, Danıştay 10. Daire, Bakanlar Heyeti kararının iptaline hükmeder ve bu karar katılaşırsa, kararın 30 gün içerisinde mekanına getirilmesi gerekecek. İdari Yargılama Yolu Kanunu’nun “Kararların sonuçları” başlıklı 28. hususunda, “Danıştay, nahiye yönetim duruşmaları, yönetim ve vergi duruşmalarının esasa ve yürütmenin durdurulmasına ait kararlarının icaplarına nazaran yönetim, gecikmeksizin süreç tesis etmeye yahut fiilde bulunmaya mecburdur. Bu mühlet hiçbir biçimde kararın yönetime bildirisinden başlayarak otuz günü geçemez” deniliyor.
HUKUK UĞRAŞINI 2005’TE BAŞLATTI
Daima Vakıflar Tarihi Yapıtlara ve Etrafa Hizmet Derneği, Ayasofya’nın tekrar ibadete açılması için hukuk uğraşını 2005’te başlattı. Davayı inceleyen Danıştay 10. Dairesi, 31 Mart 2008’de Ayasofya’nın müze olarak kullanılmasında hukuka terslik bulunmadığını belirterek, davanın reddine karar verdi. Bu karara yapılan itirazı kıymetlendiren Danıştay İdari Dava Daireleri Heyeti da 10 Aralık 2012’de dairenin kararını onadı. Davacının karar düzeltme talebi de Konsey tarafından 6 Nisan 2015’de reddedildi. Böylelikle Ayasofya’nın müze olarak kullanılmasına devam edildi. Lakin hukuk savaşını bırakmayan dernek 2016’da, Danıştay 10. Dairesi’ne yeni bir dava açtı. Laf konusu dava kapsamında Daire, Ayasofya’nın statüsüne ait kesin kararını verecek.
AYM DE REDDETMİŞTİ
Dernek 2015’te de Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) ferdî müracaatta bulundu. Müracaat dilekçesinde, Ayasofya’nın ibadete açılması istikametindeki talebin reddedilmesinin diyanet ve vicdan hürriyetini ihlal ettiği belirtildi. 13 Eylül 2018’de kararını açıklayan AYM, başvuruyu, “incelenmeksizin kişi bakımından yetkisizlik” nedeniyle kabul edilemez buldu.
Haber7