İstanbul’un en büyük ve en değerli alimlerinden olan Beşitaşlı Yahya Efendi, devrin en değerli müderrislerinden olup tıpkı vakitte Yasal Sultan Süleyman Süleyman’ın süt kardeşidir. Yahya Efendi birebir vakitte sarayın ileri gelen devlet ricaline de akıl hocalığı yaptığı kayıtlarda belirtilmektedir. O denli ki 3 sultana sadrazamlık yapmış olan Sokullu Mehmet Paşa dahi Yahya Efendi’den nasihatler ve dersler aldığı bilinmektedir. Sarayın dışında yaşadığı halde sarayla temas halinde olan Pir, halk ve iktidar ortasında köprü kurarak halkı şikayet ve isteklerini saraya bildirerek tebaanın yanında yer almaktaydı. Çok iyi eğitimi olan ve temas ettiği şahıslar aracılığıyla siyasetin hayli yakınında yer alan Yahya Efendi, siyasete karışmayarak Beşiktaş sırtlarındaki dergahında kalarak öğrenciler yetiştirmekteydi.
YAHYA EFENDİ KİMDİR?
Yahya Efendi, Trabzon Kadısı Ömer Efendi’nin oğlu olarak 1495 yılında Trabzon’da dünyaya gelir. O periyotta II. Beyazıt padişahtır ve oğlu Selim ailesiyle birlikte Trabzon’da şehzadelik yapaktadır. Şehzade Selim ile yakın bağlar kuran Kadı Ömer, sık sık Selim’le görüşerek devlet sorunları üzerinde konuşmalar yaptığı bilinmektedir. Kadı Ömer’in eşi Afife Hatun’da oğlu Yahya Efendi ile çabucak hemen birebir vakitlerde dünyaya gelen Kanuni’ye süt annelik yapmaktadır. Yasal ile birlikte büyüyen ve birebir medresede tıpkı eğitimleri gören Yahya Efendi, Kanuni’nin isteği ve ricası doğrultusunda İstanbul’a gelerek müderrislik yapmaya başlar. Devrin en değerli isimlerinden olan Yahya Efendi günümüzde de İstanbul’un manevi bekçileri olarak anılmaktadır.
Yahya Efendi’nin çok küçük yaşlarda eğitim hayatının başladığı, medrese eğitimlerini Trabzon’da tamamladığı belirtilir. Çok küçük yaşlarda inzivaya çekilerek nefsini terbiye ettiği de kimi kaynaklarda rastlanmaktadır. Yahya Efendi ile ilgili bilinen en hoş ve enteresan detay II. Selim’in Şeyhülislam’ı olan Zenbilli Ali Efendi’nin yanında eğitimini tamamladığıdır. Zenbilli Ali Efendi üzere değerli bir isimden eğitim aldıktan sonra türlü medreselerde müderrislikler yapıp kendini yetiştirdikten sonra periyodun en değerli eğitim kurumu olan Sahn-ı Seman Medreselerinde müderrislik yapmaya başlar.
Yahya Efendi, Sahn-ı Seman Medresesinde müderrislik yaparken Şehzade Mustafa olayı patlak verir ve Şehzade Mustafa’nın annesi Mahidevran Sultan ve maiyeti saraydan gönderilir. Yaşanan bu bahtsız olaya oldukça üzülen Yahya Efendi, Mahidevran Sultan’ın tekrar saraya alınması için Kanuni’ye bir mektup muharrir. Yasal Sultan Süleyman ise bu duruma sonlanarak Yahya Efendi’yi Sahn-ı Seman’daki müderrislik misyonundan azleder. Duruma çok üzülen Yahya Efendi kendi imkanlarıyla Beşiktaş’taki kendine bir dergah kurar ve hayatı boyunca burada kalarak öğrenciler yetiştirir.
YAHYA EFENDİ VE HIZIR (A.S)
Yahya Efendi’nin Hz. Hızır (s.a) ile görüştüğü, ondan icazet aldığı belirtilmektedir. Hatta bugünde birebir yerinde olan tekkesi, Hz. Hızır ve Hz. Musa’nın kendisine hayalinde gösterdiği nakledilmektedir. Bir rivayete nazaran Yasal Sultan Süleyman’ı da bir kayık seyahatinde Hz. Hızır ile görüştüğü nakledilse de bahisle ilgili kaynaklarda kesin bir bilgi yer almamaktadır.
HZ. YUŞA’NIN KABRİ’Nİ BULMASI
Yahya Efendi’nin kalp gözünün açık olduğu, Hz. Hızır ve Hz. Musa ile görüşmesi dışında bir başka mucizesi, Hz. Yuşa’nın Beykoz’daki kabrini bulmasıdır.
YAHYA EFENDİ’NİN VEFATI
Yahya Efendi, yaşadığı mühlet boyunca yalnızca Müslümanlara değil, farklı dindeki insanlara da rehberlik etmiştir. Cenaze merasimine Yahudi ve Hıristiyanların da büyük bir ıstırap ile katıldıkları nakledilmektedir. Yahya Efendi, denizciler tarafından çok hürmet edilmekteydi. Hatta balıkçılar sabahları balığa çıkmadan evvel sabah namazına müteakiben Yahya Efendi’nin türbesine uğrayıp duasını alarak selam verirdi. Denizciler, gemilerini Yahya Efendi’nin dergahın bahçesine getirir, Yahya Efendi’nin dualarını dinler, amin dedikten sonra ‘Eyyem Ola’ diyerek yola koyulurlardı. Bu gelenek Yahya Efendi’nin vefatından sonra da devam eder ve denizciler Beşiktaş kıyılarında Yahya Efendi’nin türbesine yaklaşıp ‘Eyyem Ola’ diye bağırarak selam vermektedir. Bu tabir vakit içinde Heyyamola’ya dönüşerek hala kullanılmaktadır.
YAHYA EFENDİ’NİN TÜRBESİ
Mimar Sinan tarafından yapılan dergah ve türbe, günümüzde cami olarak kullanılmaktadır. Cami günümüzde de ibadete açıkken, namaz saatleri dahil gün uzunluğu Yahya Efendi’nin kabri ziyaret edilebilmektedir. Yahya Efendi’nin kabri Beşiktaş’tan Ortaköy’e giderken sol tarafta Yahya Efendi Sokağında bulunmaktadır.
Haber7
