Ankara Kent Hastanesi Acil Tıp Kliniği Eğitim Vazifelisi olan Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Konseyi Üyesi Doç. Dr. Afşin Emre Kayıpmaz, son vakitlerde artış gösteren ağır hasta sayısına değindi. Bilim Şurası Üyesi Kayıpmaz, kış aylarının da gelmesi ile birlikte kapalı alanlarda toplanmaların arttığını, kapalı yerlerde kurallara ekstra dikkat edilmesi gerektiğini belirtti. Kayıpmaz, ayrıyeten alışveriş merkezleri, kafeler, çeşitli kurum ve kuruluşlar üzere yerlerin girişlerinde kullanılan ateş ölçüm sistemlerinin muteber olmadığını; bunun yerine HES kodu kullanımının daha sağlıklı olacağını vurguladı.
“O ATEŞ ÖLÇERLERİN HEPSİNİN KALİBRASYONU YANLIŞSIZ OLMAYABİLİR”
Ateşin yüksekliğinin Covid-19 hastalığının en besbelli özelliklerinden biri olmasının yanı sıra kimi hastalarda ateş yüksekliği görülmediğine yahut ateşin anlık olarak yükselebileceğine dikkat çeken Bilim Heyeti Üyesi Doç. Dr. Kayıpmaz, “Ateş nitekim hastalığın en bariz özelliklerinden bir tanesi lakin yapılan kimi çalışmalarda hastaların yarısı kadarında ateş olduğu gösterilmiş. Geniş çaplı hasta serileri üzerinde yapılan çalışmalar bunlar. Doğal olarak da hastanın alışveriş merkezine giriş anında ateşi olmayabilir. Hava soğuk olduğundan ötürü ateşi düşük çıkabilir. O ateş ölçerlerin hepsinin kalibrasyonu da gerçek olmayabilir. Durum bu türlü olunca ateşi tespit etmeye çalışmaktansa kişinin ya da işlemeye girecek konukların HES kodunu sorgulayarak onların riskli olup olmadığını tespit etmek çok daha faydalıdır. Böylelikle hem faydasının çok çok düşük olduğu görünen bir formülden uzaklaşılmış olunur hem de oraya gelen sağlıklı bireylerin hastalanmasının da önüne geçilmiş olacaktır diye düşünüyorum” sözlerini kullandı.
“EĞLENCE YERLERİ RİSKLİ BİR ORTAM OLUŞTURUYOR”
İstanbul’da artan olay sayılarına da değinen Bilim Şurası Üyesi Kayıpmaz, “İstanbul’da bildiğiniz üzere yaklaşık 20 milyon hastanın hareketliliği kelam konusu, dünyanın 14’üncü büyük kenti ve nüfus yoğunluğu çok fazla olan bir kent. Bilhassa birtakım ilçelerde bu yoğunluk daha da yükseliyor. Kalabalık ne kadar fazla olursa hastalığın bulaşma riski o kadar yüksek oluyor. Burada yalnızca meskenlerde, konutlarda bulaşmayı düşünmeyelim. Konut içi bulaşmalar şu anda çok ön planda lakin bunun yanı sıra lokanta, kafeterya, cümbüş yeri stili yerlerde de bulaşmanın önemli seviyede olduğunu görüyoruz. Yiyip içiliyor, maskeler çıkarılıyor, uzaklıklar korunmuyor, kalabalık ortam oluyor ve ortam da iyi havalandırılmıyorsa hastalık şahıstan şahsa çok kolay bulaşıyor. Bildiğiniz üzere saat 22.00’dan sonra bu cins yerlerde faaliyete son verildi. Buralarda da yüksek sesle müzik dinlenebiliyor, canlı müzik olabiliyor, müziğe eşlik edilebiliyor. Müziğin sesi yüksek olduğu için bireyler daha yüksek sesle yahut bağırarak konuşuyor. Bu da virüs partiküllerinin saçılımı açısından riskli bir ortam oluşturuyor” formunda konuştu.
“ARTIK ÇEMBER KALMADI; HASTALIK KAPIDAN İÇERİ GİRDİ”
Daha evvel çemberin daraldığını tabir ettiğini lakin şu an ortada bir çemberin de kalmadığına vurgu yapan Kayıpmaz, “Biz bundan birkaç ay evvel çemberin daraldığından bahsetmiştik. Artık artık çember kalmadı; hastalık kapıdan içeri girdi. Etrafında semptomlu yahut semptomsuz Covid-19 müspet tanıdığı olmayan bir kişi gösteremezsiniz. Dünyada yaklaşık 50 milyon insanı enfekte eden bir virüsten bahsediyoruz. Artık hastalık konutun içerisinde. Bundan ötürü da bizim mesken içerisinde, toplu taşımada, çalışılan iş yerlerinde kesinlikle önlemlere uymamız gerekiyor ve bu iş yerlerinde de şahıslar ortası bulaşı önlemek için tekrar işletme sahiplerinin tedbirler alması gerekiyor. Biz hastalıkla fakat bu formda baş edebiliriz” diye konuştu.
“ETKİNLİĞİ YÜZDE 90’IN ÜZERİNDE OLAN İKİ TANE KURALI UYGULAMAMIZ LAZIM”
Toplumsal medyada yer alan ve kimi tıp dışı sistemler ile hastalıktan kurtulduğunu yahut tesirinin azaldığını tez eden bireyler hakkında da konuşan Kayıpmaz, “Bilim insanları olarak bizler, yapılan çalışmaların sonucuna nazaran karar vermek durumundayız. Bu hastalık, hastanın tomografisinde de size gösterdiğim üzere kolay bir hastalık değil. Evet bir endişe ve panik havası da oluşturmamamız gerekiyor lakin hastalığı ciddiye almamak üzere bir durum da kelam konusu olamaz. Keşke bu usul alternatif yollar faydalı olsa da biz de hastalarımızı hastanemizde bu seviyeye gelince tedavi etmek durumunda kalmasak fakat ne yazık ki şu ana kadar yapılan çalışmalarda bu stil alternatif sistemlerin rastgele bir aktifliği ortaya konabilmiş değildir. Yalnızca bu değil. Bunun dışında çeşitli yiyecek, içecekler ve besinlerin, hatta internette satılan çeşitli Covid-19’a karşı gözetici olduğu söylenen çeşitli preperatların (hazır ilaç) rastgele bir aktifliği şu ana kadar kanıtlanmış değildir. Şu anda alternatif tahliller aramak yerine, aktifliği yüzde 90’ın üzerinde olan iki tane kuralı uygulamamız lazım. Bunlardan bir tanesi maske, başkası de şahıslar ortası fiziki uzaklık. Biz buna kalabalıklardan kaçınmayı ve paklık kurallarına da riayet etmeyi eklersek aslında elimizde önemli bir korunma olur” tabirlerini kullandı.
“ÖZELLİKLE SON PERİYOTTA AĞIR HASTALARIMIZDA ARTIŞ VAR”
Avrupa’nın hatta dünyanın en büyük acil servislerinden birinde Covid-19 virüsü ile birebir yakından gayret eden Kayıpmaz, “Mart ayında gördüğümüz hadiselerin ciddiyeti nasılsa artık de tıpkı formda devam ediyor. Yani hastalık bulaştırıcılıkta yahut öldürücülükte rastgele bir güç kaybetmiş değil. Evet virüsün birtakım mutasyonları oluyor, virüs daha fazla beşere bulaşmak için mutasyonlar geçiriyor ancak öldürücü tesirinde biz klinikte bir azalma görmüyoruz. Bilhassa son devirde ağır hastalarımızda artış var. Bu Ankara geneli için de bu türlü, sayılara baktığımız vakit ülkemiz geneli için de bu türlü. Ağır hasta sayımızdaki artış, aşikâr bir müddet sonra servis yataklarına da ağır bakım yataklarına da yansır hale gelebiliyor. Ondan ötürü biz önlemlere uymalıyız ki meskendeki incinebilir kümeleri, altta hastalığı yatan bireyleri, ileri yaştaki şahısları hasta etmeyelim. Onlar da bu hastalığa yakalanmasın ki hastalık onlarda ağır seyredebiliyor. Yani kolaya almamamız lazım hastalığı. Zira bize son vakitlerde gelen ağır hastaların arttığını görüyoruz” dedi.
Haber7
