Türkiye’de işsiz sayısı 3,9 milyon, işsizlik oranı ise yüzde 12. İş beğenmeyenler ve iş aramayanlarla birlikte oran 23,6’ya yükseliyor. Buna karşın üretim ve imalat bölümünde yaşanan eleman zahmeti süratle büyüyor. Bu durum işsizliği körüklerken, tıpkı vakitte üretim tarafında aksamalara neden oluyor. En fazla elemanı makine-imalat, dokuma, mobilya üzere emek ağır dallar arıyor. İşverenler, gençlerin masa başı çalışmak istediklerini ve bu nedenle orta eleman sorunu yaşandığını söylüyor. Yetişmiş bir CNC operatörünün maaşı 8 bin liralara kadar çıkıyor. Bir mobilya ustası 7 bin lira civarında maaş alıyor. Demir doğrama atölyesinde çırak olarak başlayan bir kişi 3.500 lira kazanıyor. Fakat bu meslekler gençlere güç geliyor. Emek ağır dalların iş verenleri, beyaz yakalı olma hayali peşinde koşanların bir yerden sonra AVM’lerde tezgâhtarlık yapmak zorunda kaldıklarını ve meslek sahibi olamadıklarını söz ediyor.
MAKİNE İSTEMİYORLAR
Tezmaksan İdare Konseyi Lideri Hakan Aydoğdu, nitelikli eleman bulunamaması nedeniyle birçok işletmenin üretimi durdurduğunu tabir etti. Mesleğe yeni başlayan bir CNC operatörünün 3-4 bin lira ortasında maaş aldığını söz eden Aydoğdu “Yetişmiş CNC operatörü bulmak neredeyse imkânsız. O denli ki yetişmiş bir CNC operatörünün maaşı 7-8 bin liraları buluyor. Meslek liselerine gittik. Seminerlerde 40 bin gence ulaştık. Her 10 gençten yalnızca birinin ya da ikisinin mezun olduktan sonra makine alanında çalışmak istediğini gözlemledik. Bu süreçte gördüğümüz öbür bir şey de gençler meslek liselerinde okuyor fakat ne okuduklarını bilmiyor, mezun olduklarında ne olacakları konusunda bilgileri yok. Kesimin geleceğini anlatınca fikirleri değişiyor. Çocuklara endüstriyi hakikat anlatırsak, onların mesleğini seveceğini düşünüyoruz. Mesleklerini severlerse işin niteliği artar. Böylelikle sorun da çözülür’’ dedi.
MESLEĞİ SEVDİRMEK LAZIM
Mobilya Dernekleri Federasyonu (MOSFED) Lideri Ahmet Güleç, mobilya dalında çalışacak nitelikli eleman bulunamadığını söz ederek “Emek ağır mesleklere talep yok. Gençlerimiz masa başında çalışmak istiyor. Bizim orta eleman gereksinimimiz var. Örneğin marangoz, döşemeci ve boyacı üzere… Maaş ortalaması da 5 bin lira civarında. Gençlere bir meslek sahibi olmanın ne kadar manalı olduğunu iyi anlatmamız gerekiyor. Meslek liselerine olan talep azalıyor. Mezun olanlar da dala girdikten sonra tercihlerini değiştiriyor. Bu, sadece işsizliğe neden olmuyor. Eleman zahmeti nedeniyle üretimde de aksamalar yaşanıyor. Münasebetiyle Türkiye iktisadının de en önemli sıkıntısı” diye konuştu.
İstanbul Beylikdüzü Organize Sanayi Bölgesi’nde faaliyet gösteren Işık Ferforje şirketinin yetkilisi Adem Büyükusta, 3 aydır çalışacak eleman bulamadıklarını belirterek “Suriyeliler bizim işimizi elimizden aldı diye söylenenler, gelip doğrama atölyesinde çalışmak istemiyor. Aylardır arayışımız sürüyor. Kendi vatandaşımıza iş vermek isteriz ancak yok. Suriyeliler en azından iş yapıyor. Birkaç iş görüşmesi yaptık lakin durum vahim. Daha kaynak makinesini tutmayı bilmeyenler var ve bunlar meslek lisesi mezunları. Bir üniversite mezunu kişi ile görüştük. 4.500 TL maaş artı mesai teklif ettik. ‘Ben üniversite okudum bu işler bana nazaran değil’ yanıtını verdi. Öbür bir arkadaşı işe aldık, 10 gün sonra bıraktı” sözlerini kullandı.
ARTIK SURİYELİ BİLE YOK
Hadımköy’de bulunan Erteks şirketinin üretim müdürü Ramazan Gürbüz, artık Suriyeli bile bulunamadığını tabir ederek şunları anlattı: Bizim makineci ve ‘ortacı’ diye tabir edilen elemanlara muhtaçlığımız var. Yaklaşık 2 aydır iş ilanımız açıkta duruyor. Gelenlerin birden fazla yabancı vatandaşlar. Bir mühlet onlarla çalışmaya devam ettik. Yaz aylarının gelmesiyle onlar da işten ayrıldı. Ben mevcut çalışanlarımın mesai saatlerini artırmak durumunda kaldım. Yetiştirmemiz gereken siparişler var. ‘Ortacı’ denilen ve tüm üretim sürecinde ortalığı toplayan bir kişi 3.500 civarında maaş alıyor. Hiçbir nitelik aramıyoruz lakin müracaat yapan yok.
ÇALIŞANLAR DA KAYGILI…
Fiyatı az buluyorlar
Türkiye Gazetesi’nden Kaan Zenginli’nin meslek sitelerinden ulaştığı iş arayan şahıslar ise farklı ezaları lisana getiriyor.
Batuhan Gönenç (Endüstri meslek lisesi mezunu): İlk işe başlamak için verilen fiyatlar az ve çalışma koşulları güç. İnternetten müracaat yaparak birkaç görüşmeye gittim. Gittiğim iş görüşmelerinden dönüş alamadım. Daima ‘Size döneceğiz’ karşılığı aldım. Üniversite diploması istediler. Lakin ben staj devrinde mesleği öğrendim. CNC işini biliyorum, sonuç alamadım. Bir de minimum fiyat teklif ettiler. Ayrıyeten yetişmiş eleman arıyorlar lakin yetiştirmeden eleman da olmuyor. Motorlu kuryelik yapmaya başladım. En azından daha çok para kazanıyorum.
Büşra Yılmaz (Üniversite mezunu): Çeşitli fabrikalarda çalıştım. Asıl mesleğim moda tasarımcılığı fakat stilist danışmanlığından işe başlatıyorlar. O da 3 bin lira civarında… İşi öğrenmeden yüksek maaş alamıyoruz. Stilist yardımcılığından moda tasarımcılığına yükselmek dört yılı buluyor. O mühlet zarfında da bu maaşlarla geçinemiyoruz. En son şirketimde 6 ay sigortasız çalıştım. ‘İşi öğren sigortanı yapacağız’ dediler fakat yapmadılar. Dava bile açtım.
Osman Karataş (Kaynakçı): Benim baba mesleği bu. Gittiğim atölyelerde daima Suriyeliler var. Çok uygun fiyata çalışıyorlar. Ben mesleğimi çok iyi biliyorum. Suriyeliler, piyasayı düşürdüğü için teklif ettikleri fiyat tatmin etmedi. İki ay evvel bir atölyeden ayrıldım. İçeride 15 kişi çalışıyorduk, 10 kişi yabancı uyrukluydu. Kendi kümeleri var. Bizi dışlıyorlar. Minimum fiyat alıyordum, hafta sonu bile iş yapıyorduk. Lakin mesai yazılmıyordu. İşverenden artırım istedim, ‘Hayır’ yanıtı verdi ve ‘Sen bilirsin bana eleman çok’ deyince işi bıraktım.
Haber7
