Araştırmacı Hilmi Daşdemir’in, Star gazetesinde yayımlanan yazısında, son günlerde sıkça tartışılan Z kuşağıyla ilgili dikkat çeken haberler taraf aldı. Daşdemir’in bugün kaleme aldığı, “Z kuşağı ya da gençlik yanılsamaları” başlıklı yazısı şöyle:
Gençliğin tüm devir dilimlerinde ve farklı ortamlarda kamuoyunun göz gerisi edilemeyecek bir kısmını oluşturmuş olması gençliğe ait tartışmaları da gündemde tutmuştur. Çünkü farklı devirlerde ve farklı coğrafi kesimlerde değişiklik göstermekle birlikte gençliğin dönüştürücü tesiri açıktır. Kendinden evvelki nesilden farklılaşarak kimi vakit ilerlemenin yolunu açarken kimi vakit tenkitlerin de gayesi olmuştur gençler. Yeniden tüm devirlerde “Ne olacak bu gençliğin hali?’’ sorusuna da karşılık aranmıştır. Antik Yunan filozofu ve Yunan Felsefesinin kurucularından olan Sokrates “Günümüzün çocukları lüksü seviyor. Berbat davranışları var, otoriteye başkaldırıyorlar, yaşlılara hürmetleri yok, çalışmak mekanına lak lak etmeyi seviyorlar”, Hesiodos “Günümüz gençleri o kadar umursamaz ki ilerde devlet idaresini ele alacaklarını düşündükçe umutsuzluğa kapılıyorum. Bizlere, bizlere büyüklere karşı saygılı olmayı ağırbaşlı olmayı öğretmişlerdi. Şimdiki gençler, kuralları hiçe sayıyorlar. Çok duyarsızlar ve beklemeyi bilmiyorlar” der. Aristoteles ise ‘’Bugünlerde gençler denetimden çıkmış durumdalar. Kaba bir halde yemek yiyorlar. Yetişkinlere karşı saygısızlar, ebeveynlerine karşı çıkıyorlar ve muallimlerini sinirlendiriyorlar” diyerek genç nesle ait mütalaalarını ortaya koyar. Bu cümleleri kimin kurduğunu ne devir söylendiğini belirtmesek bugünün gençliğini tanımlamak için de kullanılabilecek tabirler olduğuna dair hemfikir oluruz.
HOMOJEN BİR YAPI MI?
Gençlikle ilgili tartışmaların yüzyıllardır devam ettiği muhakkak. Lakin bir gerçek daha var ki o da gençlikle ilgili tartışmalar birebir devranda bir kuşak çatışması olarak da ele alınabilir. Öyledir de esasen. Buna dair mevzunun mütehassıslarına başvurabiliriz ya da kendi ömrümüzden örneklerle vakaya bakabiliriz. Bir periyot ebevyenlerimizle çatışırız. Bu çatışmalara karşın kimi vakalara bakışımız yeniden koşut bir noktadadır. Hayat biçimi, eğitim, toplumsal etraf bunların hepsi münferit ayrı gençliğin davranış kalıplarını belirleyen hususlardır.
Türkiye’de de son periyotta gençliği homojen bir yapı üzere görüp kıymetlendirerek yapılan birtakım tahliller var. ‘’Z kuşağında deist orantısı çok yüksek.’’, “Gençlerin memleketleri ile bağı kopmuş, hepsi yurtdışına göç etmek istiyor.’’, ‘’Z kuşağı AK Parti’ye oy vermiyor.’’, ‘’Z Kuşağı, iktidarı değiştirecek.’’ Buna emsal onlarca cümle son devirde birtakım çevrelerce mütemadi tekrarlanarak gündemde tutuluyor. Z kuşağının içine doğdukları vakit dilimi ve kültür nedeniyle paylaştıkları kimi özellikleri kesinlikle var. Hakikaten bu kuşağın hatırı sayılır sayıda üyesi teknolojiyle iç içe büyüyen, gerçek ya da yanlış her türlü habere erişimi son nokta kolay olan, dünyayı toplumsal medya üzerinden görüp kıymetlendiren bireyler. Lakin yıldan yıla, yerden kesime değişen özellikler varken 10 ila 20 yıllık bir periyodu tek bir kuşak ismiyle tanımlamak da yanıltıcı olabilir. Tüm bu bahislerin oy kullanma davranışlarını ya da siyasal iştirake ait tavırlarını belirleme hususunda ne kademe tesirli olacağı tartışmalı bir husustur. Türk siyasal hayatında daha akıllıcası çok partili siyasal hayatımızda orta yaş sanırım 60’lı, 70’li, 80 ve 90’lı yıllarda daha genç idi. O devirdeki partilerin ya da sol ve sağ partilerin oy nispetlerini da merak edenler bakabilir. Lakin görülecektir ki topluluğun umumunu muayyen ölçüde yansıtan bir yapıdadır. Geçmişten günümüze gençlik ile ilgili yetişkinlerin yakınmaları tıpkı olsa da…
SİYASİ AİDİYET
Gençliğin türlü türlü meseleleri var elbette. Vakitlerinin birçoklarını telefonda geçiriyorlar. İşlerini akıllı telefonları ile hallediyorlar. Toplumsal medya üzerinden organize oluyorlar. Birden fazla kendini bir partiye ilişkin hissetmiyor. Bir siyasal partiye aidiyet hissedenlerin de büyük çoğunluğu daha çok HDP ve MHP üzere ideolojik partilere yakınlık duyuyor. Türkiye’deki son yılların en büyük gençlik hareketinin Gezi Hadiseleri olduğu konusunda herkes mutabık kalır muhtemelen. Benim burada dikkatinizi çekmek istediğim husus Gezi üzere birilerinin ‘kalkışma’ olarak nitelediği hadiseler zincirinden sonra yapılan seçimlerdeki sonuçlar. Gezi hadiselerinden sonraki 10 Ağustos Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde 1 milyon yeni seçmen oy kullanmıştı. 7 Haziran seçimlerinde 1 milyon 103 bin 258 yeni seçmen oy kullanmış. 7 Haziran seçimleri hepimizin malumu AK Parti’ye ait seçmenin bir bildirisi vardı. Bu, minimum fiyat ve emekli maaşları üzerinden oluşmuş olan ve biraz da Suriyelilere yapılan yardımlara ait ekonomik temelli bir bildiriydi. Birebir yılın 1 Kasım tarihine gelindiğinde ise bu sefer seçmen sayısı 339 bin daha artmış ve yekunda 1 milyon 442 bin 258 yeni seçmen sayısına ulaşılmıştı. 7 Haziran’da AK Parti yüzde 40,9, CHP yüzde 25, MHP yüzde 16,3, HDP yüzde 13,1 orantısında, 1 Kasımda ise AK Parti yüzde 49,5, CHP yüzde 25,3, MHP yüzde 11,9, HDP yüzde 10,8 nispetinde oy aldı. Burada da net bir halde görülüyor ki kimi çevrelerce bir kalkışma olarak nitelendirilen Gezi sonrasında bile Türkiye umumunda AK Parti yüzde 50 oya ulaşabilmişti. Üstelik o periyotta hem Cumhurbaşkanlığı hem de Umum seçimlerde şimdi bir ittifak da yoktu.
Bunun yanında gençlerin oy tercihlerindeki dağılıma da bakabiliriz. Her ay tekrarladığımız Türkiye’nin Nabzı araştırmamızda iştirakçilere “Bugün bir seçim olsa hangi partiye oy verirsiniz?” sorusunu yöneltiyoruz. Kelam konusu araştırmamızın sonuçlarına nazaran Mart ayı için 18-24 yaş arası gençlerin yüzde 39,9’u AK Parti’ye oy vereceğini söylüyor. Buna karşılık başka yaş kümelerinden vatandaşların yüzde 30 ila yüzde 33’ü AK Parti’ye oy vereceğini söz etmiş. 18-24 yaş kümesi içinde CHP’ye oy vereceğini söyleyenlerin orantısı yüzde 15,7, MHP’ye oy vereceğini söyleyenlerin orantısı yüzde 10,1 iken yüzde 20 civarında da kararsızların olduğunu izledik. Yeniden Nisan ayında tekrarladığımız araştırmamızda birebir soruya laf konusu yaş kümesinde yüzde 27 nispetinde “AK Parti’ye oy veririm” karşılığı verildiğini tespit ettik. Bu nispet CHP için yüzde 16,9’du. Son araştırmamızda ise 18-24 yaş arasında AK Parti’nin oy nispeti yüzde 25,7, CHP’nin oy nispeti yüzde 17,7.
GENÇLERİN OY TERCİHİ
Açık ki Z Kuşağını yekpare gören ve bu tartışmayı sürdürerek yarattığı algı ile iktidara karşı söylem geliştiren muhalefetin bu uğraşı boşuna görünüyor. Tıpkı boş çabayı erken seçim tartışmaları ile de gösteriyorlar. Halbuki 24 Haziran’daki sonuçlar 31 Mart’taki oy nispetlerinde da net olarak görülmüştü. Biz de her ay yaptığımız araştırmaların hiç birinde AK Parti’yi yüzde 40’ın altında tespit etmedik. Elbette gençliğin problemleri var. bu problemler yıldan yıla yerden kesime, büyükşehirler ile köy kasabalarda farklılık gösteriyor. Bu durum da sıradan zira öznemiz, dünyanın en karmaşık canlısı olan insan. Siyasal tarihimizde de gençliğin en hareketli olduğu devirlerde dahi tez edildiği üzere gençlik hiçbir vakit topyekun sola kaymamıştır. Bu orantı yüzde 70 sağ ve yüzde 30 sol blok olarak hala kendini koruyor. Şunu tartışabiliriz, tartışmak da gerekiyor: Gençliğin geleceğe ait beklentileri, telaşları, umutları nelerdir? Bunu anlamak için neler yapılabilir? Gençliğin önünü açıcı girişimler yapmak, start-uplar düzenlemek mümkün. Gençliğin önüne geçerek onları yönlendirmek her devir mümkün olmasa da hem devletimiz için hem de tek tek gençler için onları üretime yönlendirmek, teknolojiyle bağlarını bu cepheye evriltmek memleketimizin geleceği için de hayli yararlı olacaktır.
Haber7
