Korona virüs (Covid-19) dünya genelinde yayılmaya devam ederken Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) başta olmak üzere birçok ülke Covid-19 salgını ile çaba çalışmalarına sürat kesmeden devam ediyor. DSÖ Genel Yöneticisi Tedros Adhanom Ghebreyesus, korona virüs (Covid-19) brifinginde yaptığı açılış konuşmasında, dünya genelinde salgın ile uğraş çalışmaları çerçevesinde gelinen son noktaya ve dünya genelinde karşılaşılan toplam hadise sayılarındaki azalmaya değindi.
Covid-19 ile uğraş planında 1 yılın geride bırakıldığını aktaran Ghebreyesus, “1 yıldan biraz daha uzun bir müddet evvel, Covid-19 salgını için birinci Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planını (SPRP) başlattık. 1 milyar 700 milyon doları fiyatında bir taleple, 2020 SPRP gibisi görülmemiş bir cevap gördü ve bunu cömertçe destekleyen tüm üye devletlere ve bağışçılara teşekkür ediyoruz. Desteğinizle, yüzde 90’ından fazlası ülkelere ve bölgelere tahsis edilen 1 milyar 580 milyon doları topladık, pandeminin ön saflarında yer alanlara hayati finansman sağladık ve DSÖ’nün temel bilimsel ve teknik çalışmalarını destekledik” sözlerini kulandı.
DSÖ ve destekçi ülkelerin ile dünya genelinde Covid-19 test kapasitesinde büyük bir artış sağlandığını kaydeden Ghebreyesus, “19 milyon test, 243 milyon kesim ferdî esirgeyici ekipman ve dünya genelinde 12 bin Ağır Bakım Ünitesi (YBÜ) yatağı desteklendi. 191 Acil Tıp Takımı görevlendirdik, 58 ülkede sero-epidemiyolojik çalışmaları destekledik, 150 çevrimiçi eğitim aktifliği sunduk, 4,7 milyon iştirakçiye ulaştık” dedi.
“Bugün 2021 SPRP’yi başlatmaktan gurur duyuyoruz”
2021 yılı SPRP’sine de değinen Genel Yönetici Ghebreyesus, planın evvelki yılın SPRP’sini altyapı olarak kullanarak, 6 ana amaca odaklı olduğuna dikkat çekti. Genel Yönetici, “Yeni plan, 6 maksatla geçen yılki SPRP’ye dayanıyor, bulaştırmayı bastırmak, teması azaltmak, yanlış bilgilendirme ve dezenformasyona karşı koymak, savunmasızları korumak, mevt ve hastalığı azaltmak, aşılar, teşhisler ve terapötikler dahil olmak üzere yeni araçlara eşit erişimi hızlandırmak” sözlerini kullandı.
DSÖ’nün bu yıl 1 milyar 960 milyon dolara gereksinimi var
Bu amaçlara ulaşmak için gereken mali gereksinimin, ACT Accelerator’ın DSÖ bileşeni için 1 milyar 200 milyon dolar dahil olmak üzere toplam 1 milyar 960 milyon dolar olduğunu belirten Ghebreyesus, “Bu, DSÖ’nün bu yılki pandemiye müdahale çalışmasının maliyetini, Üye Devletlerin ve ortakların gereksinimlerine dayanarak, geçen yıldaki pandemiye karşılık vermek için iştirakimize ve öğrendiğimiz derslere dayanarak yansıtıyor. Öbür bir deyişle SPRP, sizin üye devletlerimizin gereksinimlerinizi karşılamak için bizden ne yapmamızı istediğini yansıtır” dedi.
“Aşı ateşkesi davetini şiddetle destekliyoruz”
Ghebreyesus, dünya genelinde savaş ve çatışma bölgelerinde Covid-19 ile uğraş gayesi güden “Aşı ateşkesi” davetine dayanağını belirterek, “Covid-19’un esasen çok savunmasız olanlara daha fazla baskı uyguladığı insani yardım ortamlarında DSÖ’nün salgın müdahale çalışmalarını da kapsıyor. Aşı ateşkesi davetini şiddetle destekliyoruz. Bildiğiniz üzere, ülkeler sıhhat iş gücünün ve teknik kapasitelerinin birçoklarını COVID-19 müdahalesine yönlendirdiler” dedi.
“Temel sıhhat sistemi muhtaçlıklarını karşılamak için daha entegre bir yaklaşıma geçmemiz önemlidir”
Dünya genelinde Covid-19 ile gayret kapsamında daha entegre bir yaklaşımın değerine dikkat çeken Genel Yönetici Ghebreyesus, “Temel sıhhat sistemi muhtaçlıklarını karşılamak için daha entegre bir yaklaşıma geçmemiz değerlidir. SPRP, ülke seviyesinde operasyonel çalışmaya odaklanarak, öbür finansman düzeneklerini tamamlayacak ve bunlarla uyum içinde çalışacak, bunların yerini almayacak yahut çoğaltmayacak halde tasarlanmıştır. SPRP’yi tam olarak finanse etmek, sadece Covid-19’a karşılık vermeye yönelik bir yatırım değil, global iyileşmeye ve daha inançlı bir dünya inşa etmeye yapılan bir yatırımdır. Desteğinizle DSÖ bu işin merkezinde olacak” tabirlerini kullandı.
“Dün kabaca her 100 dakikada bir 25 bin olay rapor edildi”
Konuşmasında dünya genelinde karşılaşılan olay sayılarına değinen Genel Yönetici, “İlk SPRP’yi bir yıl evvel başlattığımızda, 25 binden az Covid-19 hadisesi rapor edilmişti. Dün kabaca her 100 dakikada bir 25 bin yeni hadise rapor edildi. Global olarak bildirilen hadise sayısının arka arda beşinci haftada azaldığını bildirmekten memnunluk duyuyorum. Geçen hafta, Ekim ayından bu yana bildirilen en düşük haftalık olay sayısını gördük” dedi.
HAFTALIK HADİSE SAYISI YARIYA YARIYA DÜŞTÜ
Ghebreyesus, “Bu yıl şimdiye kadar, haftalık olarak bildirilen olay sayısı, Ocak ayının başında 5 milyondan fazla olaydan, 8 Şubat’tan itibaren 2 milyon 700 bin olaya düşerek neredeyse yarı yarıya düştü. Bu, değişkenlerin varlığında bile kolay halk sıhhati tedbirlerinin işe yaradığını göstermektedir. Hadiselerin ve ölümlerin azalması ve aşıların yaygınlaştırılmasıyla birlikte, yeni SPRP bize aşı eşitliğini sağlamak ve pandeminin akut evresini sona erdirmek için bir yol sunuyor” tabirlerini kullandı.
Oxford-AstraZeneca aşılarına yeşil ışık
Ghebreyesus, dünya genelinde Covid-19 aşılarının yaygınlaşması için çalışmaların devam ettiğini ve Oxford-AstraZeneca aşılarının global manada yaygınlaştırılmasına COVAX’ın yeşil ışık yaktığını aktararak, “Bu haftanın başlarında DSÖ, Oxford-AstraZeneca aşısının iki versiyonuna acil kullanım listesi verdi ve bu aşıların Güney Kore ve Hindistan’daki şirketler tarafından COVAX aracılığıyla global olarak yaygınlaştırılmasına yeşil ışık yaktı. DSÖ acil durum kullanım listesi, COVID-19 aşılarının kalitesini, güvenliğini ve aktifliğini kıymetlendirir ve garanti eder. Aşıların COVAX tarafından dağıtılması ön kaidedir. Bu liste, DSÖ’nün üreticilerden tüm evrakları aldığı andan itibaren dört haftadan kısa bir müddette tamamlandı. Üç aşı artık acil kullanım listesi almıştır” dedi.
“Artık aşıların süratli dağıtımı için gerekli tüm modüllere sahibiz”
DSÖ olarak, aşıların süratli dağıtımı için gerekliliklere sahip olduklarına dikkat çeken Ghebreyesus, “Artık aşıların süratli dağıtımı için gerekli tüm kesimlere sahibiz. Ocak ayında İcra Heyetinde, tüm ülkelerde sıhhat çalışanlarının aşılanmasının yılın birinci 100 günü içinde yapılmasını sağlamak için bir hareket daveti yaptım. Ulusal müdahale planlarının ve milletlerarası müdahalenin başarılı bir biçimde sunulmasında çekirdek olanlar bu sıhhat çalışanlarıdır. Yarın orta noktayı işaret ediyor ve ilerleme kaydettik, lakin şimdi orada değiliz. Hala üretimi büyütmemiz gerekiyor ve aşı geliştiricilerine, yüksek gelirli düzenleyicilere sunarken birebir vakitte belgelerini gözden geçirilmek üzere DSÖ’ye sunmaları için davet yapmaya devam ediyoruz” Tabirlerini kullandı.
“Şu anda 4 hadise bildirildi ve 2 kişi öldü”
Afrika’da başlayan Ebola salgınındaki olay ve can kayıpları hakkında son datalara değinen Ghebreyesus, “Bildiğiniz üzere, geçen hafta Kongo’da bir Ebola salgını tespit edildi. Şu anda 4 olay bildirildi ve 2 kişi öldü. Pazar günü, Gine’deki yetkililer ülkenin güneydoğusundaki Goueke kasabasında farklı bir Ebola salgını daha ilan ettiler. 5 vefat de dahil olmak üzere 7 doğrulanmış ve muhtemel hadise bildirildi. Gine’de 250, Kongo’da 368 kişi tespit edildi ve izleniyor” sözlerini kullandı.
“Covid-19 ile Ebola bir birinden büsbütün farklı iki hastalık”
Kongo’da aşılamaların devam ettiğine lakin Covid-19 ile Ebola’nın bir birinden büsbütün başka iki hastalık olduğuna dikkat çeken Genel Yönetici, “Kongo’da aşılama halihazırda devam ediyor ve birinci aşı sevkiyatının bu pazar Gine’ye ulaşmasını bekliyoruz. Gine ve Kongo’daki salgınlar büsbütün alakasız, fakat her ikisinde de emsal zorluklarla karşı karşıyayız. Her iki salgın da Ebola ile yakın vakitte tecrübeye sahip bölgelerde meydana geliyor ve bu tecrübeden sürveyans kapasitesi, süratli karşılık, temaslı izleme, topluluk iştiraki, klinik bakım ve daha fazlası açısından yararlanıyor. Lakin her iki salgın da ulaşılması güç, inançsız bölgelerde ve birtakım yabancılara güvensizlik gösteriyor” dedi.
“Her ikisi de yanlış bilgi ve güvensizlikle büyür”
Ghebreyesus, “DSÖ, inanç ve kabulü artırmak için etkilenen topluluklarla ilgi kurmak için her iki ülkedeki sıhhat yetkilileriyle yakın bir formda çalışmaktadır ve sizi yeni tutacağız. Ebola ve Covid-19 çok farklı iki hastalıktır. Her ikisi de yanlış bilgi ve güvensizlikle büyür. Lakin her ikisi de kanıtlanmış halk sıhhati tedbirleri, ilgili topluluklar, gerçek bilgiler ve aşılarla durdurulabilir” sözlerini kullandı.
Öte yandan dünya genelinde Covid-19 salgının başlangıcından bu yana 110 milyon 605 bin 492 olumlu olay tespit edilirken, 2 milyon 444 bin 774 kişi ise Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti.
Haber7