İnsanoğlu, tarih boyunca mekanın üstüne de altına da farklı kentler, yapılar inşa etti. Günümüzde bulutlara ulaşma konusunda birbirleriyle yarışan gökdelenlere alışmış olsak da geçmişte beşerler, noktanın altında kentler kurarak hayatta kalma uğraşı vermişler. Kimisi düşmanlarından saklanmak için inşa edilen bu yan altı kentlerinin birçoğunun kimler tarafından nasıl ve neden yapıldığı gizemi hala çözülemiyor..
Son yıllarda turistlerin ağır ilgi gösterdiği Kapadokya yerinde bulunan Derinkuyu yeraltı kenti, dünyanın en görkemli yeraltı kentlerinden biri olarak dünyaya nam salmış olsa da 5 yıl evvel bulunan Nevşehir Kalesi etrafındaki çok iyi korunmuş antik kalıntılar, dünyanın en büyük yeraltı kenti olarak Derinkuyu’dan daha çok ilgi göreceğe benziyor.
İşte dünyanın gizemli yeraltı kentleri…
DERİNKUYU- NEVŞEHİR
Kapadokya’nın barındırdığı 36 yeraltı kentinden en iyi korunanı Derinkuyu, 8 kattan oluşan ve gördüğünüzde o periyotta nasıl bu kadar devasa bir yapının yapıldığına inanamayacağınız süper bir yeraltışehri. Kapadokya’ya gelen her turistin kesinlikle uğradığı Derinkuyu’nun derinliği, yeryüzüyle ilişkisi olmayan kısımlar dahil 70 bin ile 80 bin metreyi bulsa da buranın sadece 2500 kilometrekaresi gezilebiliyor.
Havalandırma kanalları, şaraphane, kilise, mezarlık, ahır, mutfak, oturma kısımları ve birbirine bağlanan koridorlardan oluşan Derinkuyu’nun tarihinin M.Ö 8. yüzyıla dayandığı düşünülüyor. 20 bin kişinin yaşayabileceği sahaya sahip olan kentin, Roma zulmünden kaçan birinci Hristiyanların saklandıkları sığınak olduğu da rivayet ediliyor.
ORVİETO- İTALYA
İtalya’nın Umbria kesiminde Ortaçağ’dan kalma tarihi dokusu kusursuz halde korunmuş bir yerleşim alanı bulunuyor. Kapadokya’da olduğu üzere pek çok yeraltı kentine sahip olan kentin ismi de altı boş kent manasına geliyor. Bu tarihi Orvieto kentinin altında bulunan binin üzerindeki mağaraların tümü, el ile oyularak inşa edilmiştir.
Orvieto yeraltı odaları, başta kuyular ve sarnıçlar inşa edilerek meydana getirilmiş sonrasında ise galeriler eklenerek bir kent halini almıştır. 2. Dünya Savaşı periyotlarında sığınak olarak kullanılan kentlerde birbirine bağlanan labirentler halindeki tüneller, mahzenler ve çeşitli ömür ortamları bulunmaktadır.
Bölgenin altı kadar üstünün de tarihi yapılarıyla göz kamaştırdığı Orvieto sokaklarında Orta Çağ’a yolculuk edebilirsiniz.
ELLORA MAĞARALARI- HİNDİSTAN
İhtişamlı ve rengarenk tapınaklarıyla isminden kelam ettiren Hindistan, bölge altı sıklıklarıyla de dünya miraslarını elinde bulunduruyor. Dünyanın en büyük oyma manastır mağarası olan Ellora Mağaraları, 34 mağaradan oluşan bir komplekstir. Maharaştra eyaletinde bulunan bu kompleks, Hint mitolojisinde bulunan Vaishnavizm ve Shaktizm destanlarında ismi geçen mevla ve tanrıçaların görsellerini barındırıyor.
Kaya kütlelerinin dikey olarak oyularak onlarca heykelin yapıldığı tapınakta sadece Budist değil Hindu ve Jain tapınakları daima bir arada bulunuyor. Ortada nokta alan ana tapınak Kaisala, tüm dikkatleri üzerine çeken, oyma sanatının en hoş örneğini sunuyor. Imalatının 150 yılda tamamlandığı düşünülen Ellora Mağaraları’nda tapınakların etrafında geniş avlular ile rahibelerin konakladığı yapıları da görebilirsiniz.
PETRA ANTİK KENTİ- ÜRDÜN
Kızıldeniz ve Basra Körfezi ortamlarında kıymetli ticaret merkezi olan Petra, İsviçreli kaşif Johann Burckhardt tarafından keşfedilene kadar yalnızca göçebe Araplar tarafından bilinen kayıp bir kentti. Bir kanyonda gizlenmiş hala gizemini koruyan Petra Antik Kenti, Ürdün denilince akıllara birinci gelen, kartpostallara bahis olan efsanevi bir mimari mükemmelidir.
Çölün ortasında gün içerisinde pembe, al, turuncu ve sarıya dönen Petra, sıra dışı bir halk olan Nebatiler tarafından inşa edilmiştir. Rengi nedeniyle “Rose City” olarak da bilinen kentin o devirde kayaların nasıl böylesine oyularak mükemmel bir mimarinin ortaya çıkarıldığı merak konusu. Petra, Indiana Jones sinemalarıyla de akıllarda bölge etmiştir.
Ürdün gezi rehberi için…
WİELİCZKA TUZ MADENİ- POLONYA
Dünyanın en büyük yeraltı tuz madeni Wieliczka, 15 milyon yıl evvel iç denizin çekilmesi sonucu tuz madenine dönüşmüştür. Geçmişte maden olarak işletilse de günümüzde turistik mekan olarak bedellendirilen Wieliczka Tuz Madeni’nde hepsi madenden çıkarılan tuzdan inşa edilmiş gösterişli bir kilise, kabartmalar ve heykeller, salonlar, odalar konum alıyor.
Madenden çıkarılan tuzun yukarı ulaştırılması için kurulan ahşap mekanizmanın, o devirde nasıl bir mimari zekayla yapıldığı görenleri hayretler içerisinde bırakıyor. Madenin içerisi de yan altında olması düşünülemeyecek kadar ferah ve yüksek tavanlara sahip. Bembeyaz tuzdan yapılmış sanat ürünleriyle dolu şapelin kristal avizeleri de dahil olmak üzere tüm detayları, hayatınızda kesinlikle görmeniz gereken alanlardan birini oluşturuyor.
EDİNBURGH MAHZENLERİ- İSKOÇYA
İskoçya’nın başşehri Edinburgh’un korkutucu ve gizemli olarak dünyaya ismini duyurmuş mahzenleri, fantastik hikayeleriyle tanınıyor. 1700’lü yıllardan kaldığı kestirim edilen mahzen, bazıları tarafından sorgu merkezi olarak ya da seri katiller üzerinde deneyler yapmak için bazıları tarafından ise demir dökümcüler, ayakkabı tamircileri üzere zaanatkarların çalıştığı ya da yasadışı materyallerin saklandığı depo olarak kullanıldığı söyleniyor.
DİXİA CHENG- ÇİN
Pekin’in yeraltı kenti Dixia Cheng, gayrı kentlerden daha yakın tarihte inşa edilmiş kişisel bir sığınaktır. Bombalamalar ve mahsusen nükleer taarruzlardan korunmak için yapılan tüneller, nokta altının “Çin Seddi “ olarak anılıyor.
Mektep, hastane, gösterim, restoran üzere hizmet ortamlarının da olduğu Dixia Cheng’in ağ halinde örülmüş tünellerine 100 saklı girişten ulaşılıyor. Tüneller, talebeler de dahil olmak üzere 300 binden fazla istekli vatandaş tarafından kazılarak inşa edilmiştir. Mahzenlere sığınak olarak kullanılmak için hiçbir vakit muhtaçlık duyulmamış binaenaleyh 2000 yılından sonra turistlerin ziyaretine açılmıştır.
NAOURS- FRANSA
Fransa’nın kuzey kesiminde bulunan Naours yeraltı kenti, 300’den fazla oda ve iki kilometre uzunluğundaki tünelleriyle insan prodüksiyonu devasa bir yeraltı kentlerinden biri. Bölgenin 100 metre altındaki Naours kentinin tarihi 3. yüzyıla dayanıyor.
Bu tarihi kent, öncelikle Orta Çağ savaşlarından saklanmak için kullanılmış sonrasında ömür sahasına dönüştürülmüş. 3 bin kişinin yaşayabileceği bu kent içinde ahırlar, kuyular, ibadethaneler ve fırın üzere sosyo-kültürel tüm imkanlar bulunuyor.
TÜRKİYE’DEKİ YERALTI KENTLERI
- Ani Harabeleri
- Saratlı yeraltı kenti
- Aziz Mercurius yeraltı kenti
- Gaziemir yeraltı kenti
- Hüyük yeraltı kenti
- Acıgöl yeraltı kenti
- Mazı yeraltı kenti
- Özkonak yeraltı kenti
- Çeşka Kalesi yeraltı kenti
- Dulkadirli İnlimurat yeraltı kenti
- Özlüce yeraltı kenti
- Mucur yeraltı kenti
- Aydıntepe yeraltı kenti
- Ağırnas yeraltı kenti
- Kaymaklı yeraltı kenti
- Yerebatan Sarnıcı
Haber7
