Dünyayı gezmek herkesin hayali ve yapmak istediği bir faaliyettir. Günümüzde bu uçaklar ve tren, otobüs üzere ulaşım araçları ile yapılsa da geçmişte bu kadar kolay biçimde dünyayı keşfetmek mümkün değildi. Ayrıyeten bu kadar çok irtibat aracı da bulunmadığı için o vakitlerde bir ülke ile ilgili bilgi almak da kolay değildi. Bu bilgi sağlamasını da keşfetmeyi seven gezginler sağlıyordu. Dünyayı gezerek keşfeden ünlü seyyahlar ve kaşifleri haberimizde bir ortaya getirdik. İslam dünyasından da şahısların bulunduğu ünlü seyyahlar sayısız keşiflere imza atmış insanlığa istikamet verecek buluşlara neden olmuşlardır. Ayrıyeten ülkeler hakkında bilgiler yayarak devrin bilgi akışını da sağlamışlardır.
ÜNLÜ SEYYAHLAR
Marco Polo
1254 yılında dünyaya gelen Marco Polo Venedik’i terk ederek Çin’e gerçek 24 yıl süren bir seyahate çıkmıştır. Bu gezisi boyunca yaşadığı tecrübeleri ve müşahedeleri de bir kitap haline getirerek o dönemde yaşayan insanlara büyük bir iyilik yaptı. Kubilay Han’a da bir mektup ileten Marco Polo bu misyonunu 3 yılda tamamladı ve Mezopotamya, İran ve Türkistan üzere yerleri gezdi. Akabinde 21 yıl boyunca doğuyu gezme fırsatı buldu. Marco Polo kendinden sonraki birçok gezgine de ilham kaynağı oldu.
İbn-i Battuta
1304 yılında Magrip’te dünyaya gelen İbn-i Battuta hayatının büyük kısmını yollarda geçirmiştir. Birinci gezisini Kahire, Mekke, Bağdat ve Tebriz kentlerine yapmış. Daha sonra ise Hint Okyanusu üzerinden Doğu Afrika’yı gezmiştir. Geri dönüşünü Anadolu’ya yapmıştır. Buradan da Kırım’a ulaşan Battuta Konstantinopolis’e de uğramış ve Maldivler’e yola çıkmıştır. Maldivler üzerinden Hindistan’a ulaşan Battuta tam bir gezgin gibi keşiflerini yapmıştır. Çin’e de giden Battuta sonunda doğduğu topraklara döndü. Magrip’te bir mühlet kaldıktan sonra ünlü seyyahımız Endülüs, Valencia ve Granada’yı da gezdi. Bütün seyahatleri tam 30 yıl sürdü. Yıllar boyunca gezdiği ülkelerin ve kentlerin coğrafyasını, yaşayışını ve folklorunu kaleme almış geriye İbn-i Battuta Seyahatnamesi isimli kitabı bırakmıştır.
Evliya çelebi
Yüzyılın seyyahı, dünyanın en ünlü gezgini Evliya Çelebi. 1611 yılında Kütahya’da dünyaya gelmiş. Sarayda çok iyi kaidelerde yaşarken bir düş görmesinin akabinde seyyahlığa çıktığı söyleniyor. İstanbul’dan yola çıkan Evliya Çelebi Ermenistan’dan Bulgaristan’a, Transilvanya’dan Baltık ülkelerine, Avusturya’dan Kudüs’e birçok ülkeyi ve kenti keşfetmiştir. Bu keşifleri ise 50 yıl sürmüştür. Bir ömür seyyahlığa ve keşfetmeye Evliya Çelebi tarafından adanmıştır. Seyahat notları 10 ciltlik Seyahatname adlı yapıtında toplandı.
El İdrisi
Orta Çağ’da bilinen bir seyyah. Dünya haritasını bir katman üzerine çizen ve bugünkü dünya haritasına en yakın halini o vakitlerde çizen birisi. Tam olarak ismi Ebu Abdullah Muhammed. Anadolu ve Avrupa’nın büyük bir kısmını gezmiş. O periyotlarda elde etiği bilgilerini de herkesle paylaşmayı ihmal etmemiş. Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarının en gerçek çizimini de yapmış.
Giovanni Caboto
1450 yılında Cenova’da doğan Giovanni İtalyan vatandaşlığını bırakarak İngiliz vatandaşlığına geçmiştir. Amerika’nın kuzeyini keşfeden seyyah büyük bir keşfe bu türlü imza attı. 1498 yılında ise İngiltere’de hayatını kaybetti.
Bartolomeu Dias
En değerli keşiflerden birine imza atan Dias, Ümit Burnu’nu keşfeden gezgin oldu. Portekiz hükümdarı tarafından görevlendirilen Dias Afrika’nın en uç noktasına gönderilmiş oradan da Hindistan’a kadar gidilecek bir deniz yolu keşfetmesi söylenmiş. 3 gemi ile yola çıkan ünlü seyyah kısa mühlet sonra geri döner. Geri dönerken ise fırtınaya yakalanarak Ümit Burnu’nu keşfetmiştir.
Kristof Kolomb
1450 yıllarında dünyaya gelen Kristof Kolomb en şansız seyyah, keşif diyebiliriz. 1492 yılında 3 İspanyol gemisi ile yola çıkan ünlü kâşif karşısına çıkan yerin Hindistan olduğunu sandı. Karşısına çıkan bu yer Antil Adaları’ydı. Hindistan’da odluğunu zanneden Kristof Kolomb Amerika Kıtası’na ayak bastığını hiçbir vakit öğrenemedi.
Vasco da Gama
1498 yılında Hindistan’a ayak basan ünlü kâşif kimsenin başaramadığı bir keşfe imza attı. Birinci kez Avrupalı bir denizci Hindistan’a ayak bastı. Calicut Limanı’na gelerek Hindistan’a ayak basan ünlü kâşif kendinden evvelki seyyahların yolunu izledi.
Macellan
Yeni bir Baharat yolu bulmak için yola çıkan Macellan dünya çeşidi için müsaade aldı. Çok sayıda yardımcı alarak yola çıkan Macellan sadece bahar aylarında yolculuk yapabildi. Büyük Okyanus ile Atlas Okyanusu’nu birbirine bağlayan boğazı keşfeden Macellan buraya kendi ismini verdi. Güney denizlerini de aşarak Filipinler’e varan Macellan burada taarruza uğrayarak hayatını kaybetti. Macellan’ın bu seyahatinin değeri ise çok büyük. Dünya etrafında yapılmış birinci seyahat olması büyük kıymet taşıyordu. Birçok canlı türü keşfedildi ve dünyanın etrafı de hesaplandı.
James Cook
9 yaşında gemilere giren Cook 30 yaşında büyük keşifler yaptı. Yeni Zellanda ve Avustralya’yı keşfeden bir seyyahtı. Cook burada garnizon ve koloniler kurduktan sonra yılmadı ve buz dağlarına karşın Antarktika’nın etrafını gezen birinci denizci oldu.
Robert Edwin Peary
Kuzey Kutbunu keşfeden birinci insan olma özelliğine sahip. 1856 yılında dünyaya gelen ünlü gezgin bu nedenle çok kıymetli bir yere sahip. Köpekleri kızağa bağlayarak birçok hoş yer keşfeden ünlü seyyah Grönland’a giderek buranı da bir ada olduğunu ispatlamış oldu. 1920’de ise hayatını kaybetti.
Roald Amundsen
Robert Edwin Peary ile yarışan Amundsen aynı vakitlerde Kuzey Kutbu’nu keşfetmeye çıktı. Edwin ondan evvel Kuzey Kutbunu keşfedince oda güneye yönelmeye karar verdi. Kuzey Kutbu olmadı ama Güney Kutbu’na ayak basan birinci insan olma özelliğine sahip oldu. 1911 yılında Norveç bayrağını kutuplara dikti lakin 1928 yılında kutuplarda kayboldu.
Amerigo Vespucci
1454 yılında İtalya’da dünyaya geldi ünlü seyyah ve kâşif. Ulaştığı Brezilya kıyılarının ise Hindistan olduğunu zannetti. Yeni bir kıtayı keşfettiğini ise bir sonraki seyahatinde anladı. Günümüzün Rio de Jenerio bölgesi ile ikinci seyahatinde tanıştı. Avrupa’ya yazdığı mektupta Asya kıyılarına benzemeyen bu yerin farklı bir kıta olduğu bilgisini verdi. Vespucci günümüzün Amerika kıtasına da ismini vermiştir.
Amelia Earhart
Atlas Okyanusunu yolcu olarak geçen ilk kadın olma unvanını elinde bulunduran ünlü gezgin bir bayan. Temel mesleği havacılık olan Amelia çift motorlu bir uçakla dünya seyahatine çıkmış. 1937 yılında Büyük Okyanus’ta kaybolan bayandan bir daha haber alınamamış.
Neil Armstrong
Dünya gezgini olmasa da Ay’a ayak basan birinci insan olma özelliğini elinde tutan bir kişi. Bu yüzden en ünlü kâşifler arasında yerini tabi ki alıyor. 2012 yılında hayatını kaybeden Neil Armstrong ABD’nin Ay’a insan göndermesiyle ilgili komplo teorileri olsa da Neil Armstrong bunları reddetmiştir.
Günümüzde de bu biçimde dünyayı gezerek toplumsal medyada paylaşımlarda bulunan şahıslar yok değil. Ünlü seyyahlar her geçen devirde yenilenerek sayıları çoğalıyor. Artık bir ülkeyi ve kenti keşfetmek konutumuzdan de mümkün olduğu için bir yere ilişkin bir fotoğraf ya da yazı ile yetinmeden birçok ayrıntıya ulaşabiliyoruz. Bu ayrıntılar ise bizi o ülkeye ya da kente çeken bir bilgi olabilir. Dünyayı gezmek ve yeni yerler keşfetmek günümüzde daha kolay oluyor. Bu seyyahların yapıtlarındaki bilgileri de kullanarak o periyoda ilişkin dünyayı da keşfedebilirsiniz.
Haber7
