Londra merkezli petrol ve doğal gaz şirketi bp’nin 2021 Dünya Güç İstatistik Görünümü Raporu’ndan yaptığı derlemeye nazaran, lityum, kobalt ve grafit üzere madenler, sıfır karbonlu güç sistemlerinin oluşturulmasında gerekli olan ekipman üretiminde büyük rol oynayacak.
Paris Muahedesi çerçevesinde global sıcaklık artışını 1,5 ila 2 dereceyle sonlandırma maksadını karşılayan senaryolara nazaran, yeşil dönüşümün değerli bileşenlerinden biri de elektrik sistemlerindeki dönüşüm olacak.
Dönüşümde gereksinim duyulan teknolojilerin geliştirilmesi ve üretilmesinde madenlerin ehemmiyeti artacak. Pak güç teknolojilerinin toplam dünya maden talebi içindeki hissesinin gelecek 20 yılda ender toprak elementleri için yüzde 40’ın üzerine, kobalt için yüzde 60-70’e ve lityum için yüzde 90 düzeylerine kadar çıkması bekleniyor.
Ayrıyeten, elektrikli araç ve batarya depolama teknolojilerinde kullanılan lityumun 2040 yılına kadar paslanmaz çelik üretiminde de kullanılacağı varsayım ediliyor.
Kobalt, pil ve batarya üretiminde, elektrikli otomobillerde, nükleer santrallerde, ağır endüstrinde, roketlerin üretiminde kullanılıyor. Bu maden ayrıyeten cam ve metal birleştirmelerinde, jet motoru gaz türbinleri üretiminde ve bilgi saklama teknolojilerinde de bedellendiriliyor.
Ülkelerin emisyonları azaltma gayretleri arttıkça, güç sistemlerinin sağlam ve inançlı kalmasını sağlamaya yönelik uğraşlarda da artış gözlenecek.
Rapora nazaran, global manada güç dönüşümünde muhtaçlık duyulan ekipmanın imalatında ve batarya teknolojilerinde kullanılan kobalt ve ender toprak elementlerinin üretimi geçen yılın sonunda arttı, lityum, doğal grafit üzere minerallerin üretimi ise azaldı.
DÜNYADAKİ REZERVLER VE ÜRETİM ÖLÇÜLERİ
Güç dönüşümü için ekipman üretiminde, batarya teknolojilerinde, elektrolizle kaplama süreçlerinde kullanılan kobalt, rezerv bakımından dünyada en çok Orta Afrika ülkelerinden Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde bulunuyor. Demokratik Kongo Cumhuriyeti, 3 milyon 600 bin tonla dünya kobalt rezervinin yüzde 52’sine sahip. Bu ülkeyi 1 milyon 400 bin ton rezervle Avustralya, 500 bin tonla Küba ve 270 bin ton rezervle Zambiya izliyor.
Geçen yıl dünyada toplam 127 bin 500 ton kobalt üretimi yapıldı. En çok kobalt üretimini 85 bin 900 tonla Demokratik Kongo Cumhuriyeti gerçekleştirdi. Bu ülkeyi 6 bin 300 tonla Rusya, 5 bin 700 tonla Avustralya izledi.
Kobalt, ağır sanayi üretimi ve yeni teknolojilerin gelişiminde öne çıkan ABD, Çin ve AB ortasında kaynakların denetimi için son yıllarda hızlanan bir çekişmenin de merkezinde bulunuyor.
Bilhassa batarya teknolojileri konusunda büyük yatırımlar gerçekleştiren bu ülkeler, geleceğin güç ihtilali olarak nitelenen bu alanda kaynak ıstırabı yaşamak istemiyor.
Öte yandan, Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin Ruanda, Uganda ve Burundi hududundaki doğu bölgeleri 20 yıldır altın ve kobalt üzere yer altı kaynaklarının ve varlıklı rezervlerin denetimini sağlamaya çalışan silahlı kümelerin hücum ve çatışmalarına sahne oluyor.
Ender toprak elementlerinin az ölçüde kullanımı, eserin kalitesini kıymetli ölçüde yükseltiyor.
Dünya genelinde bu elementlerin rezerv bakımından en fazla bulunduğu ülke yüzde 35,4 hisseyle Çin. Çin’i yüzde 16,9 hisseyle Brezilya ve yüzde 16,6 hisseyle Rusya takip ediyor.
Geçen yılın sonunda toplam 267 bin 700 ton az toprak madeni üretimi gerçekleştirildi. Üretimde en büyük hisse 140 bin tonla Çin’in oldu. Bu ülkeyi 41 bin 400 tonla Avustralya, 38 bin tonla ABD izledi.
LİTYUM VE DOĞAL GRAFİT ÜRETİMİNDE DÜŞÜŞ
Rapora nazaran, geçen yılın sonunda global lityum üretimi yüzde 4,6 azalışla 86 bin 300 ton oldu. En yüksek üretim 40 bin tonla Avustralya’da gerçekleşti. İkinci sırada 20 bin 600 tonla Şili, üçüncü sırada 14 bin tonla Çin yer aldı.
Şili yüzde 48,5 ile dünyanın en yüksek lityum rezervine sahip ülkesi. Bu ülkeyi yüzde 24,8 ile Avustralya, yüzde 10 ile Arjantin izliyor.
Doğal grafit rezervinde Türkiye yüzde 25,8 hisseyle önder pozisyonda bulunuyor. Rezerv bakımından Türkiye’yi yüzde 20,9 hisseyle Çin, yüzde 20 hisseyle Brezilya izliyor.
Üretimde geçen yıl 650 bin tonla Çin başkan pozisyonda bulunurken, ikinci sırada 95 bin tonla Brezilya, üçüncü sırada 34 bin tonla Hindistan bulunuyor.
Doğal grafit rezervinde başkan pozisyonda bulunan Türkiye ise geçen yıl 10 bin ton üretim gerçekleştirdi.
Haber7
