ABD Hava Kuvvetleri’nin (USAF), USAF’ın yüzlerce Soğuk Savaş periyodundan kalma eski F-16’sının yerini alacak, küçük, sofistike ve hayalet avcı filosunu tamamlayacak uygun fiyatlı, hafif bir avcı uçağı geliştirilmesini istiyordu.
USAF Genelkurmay Lideri Orgeneral Charles Brown Jr., bunun maliyetli F-22’ler ile ucuz jetlerin bir karışımı olacağını söylemişti.
O denli görünüyor ki, Hava Kuvvetlerinin, yüzlerce Soğuk Savaş devrine ilişkin eski F-16’nın yerini alacak küçük, sofistike ve bâtın savaş uçağı filosunu tamamlamak için uygun, fiyatlı, hafif bir avcı uçağı geliştirmeyi başlatması da bu plan için atılmış bir adımdı.
Fakat 20 yılı aşkın müddettir Ar-Ge çalışmaları sonucunda, beklenen ucuz ve hafif uçak, Hava Kuvvetleri ve baş yüklenici Lockheed Martin tarafından daha ağır ve daha değerli hale getirildi.
Lockheed Martin, bu mühlet zarfında, uçağı her geçen gün daha fazla yeni teknolojiyle doldurdu. Bu program vakitle, F-35 olarak isimlendirildi.
F-35 BİR SORUN HALİNE GELDİ
25 tonluk bilinmeyen savaş uçağı F-35, çözülmesi gerekilen bir sorun haline geldi. Yetkililer, artık Amerika’nın bu F-35 sıkıntısını çözmek için yeni bir savaş uçağına gereksinimi olduğunu söylüyor.
Motor dahil uçak başına yaklaşık 100 milyon dolarlık etiket fiyatı ile F-35 çok değerli. Bilinmeyen ve yüksek teknolojili sensörlerle donatılan uçak, birebir vakitte ağır bakım gerektiriyor.
Eski Hava Kuvvetleri program yöneticisi ve tanınan Sadelik Döngüsü kitabının müellifi Dan Ward, “F-35 düşük maliyetli, hafif bir savaş uçağı değil” dedi.
Brown, geçen Çarşamba gazetecilere verdiği demeçte, F-35’in bir Ferrari olduğunu söyleyerek, “Ferrari’nizi her gün değil, yalnızca Pazar günleri kullanırsınız. Bu bizim ‘üst düzey’ savaş uçağımız, hepsini alt seviye dövüş için kullanmadığımızdan emin olmak istiyoruz” dedi.
F-16 ALMAK YERİNE PAK BİR SAYFA AÇILSIN
F-35’in maliyeti ve tartısı, onu her operasyonda kullanılamaz hale getiriyor. Bu nedenler günlük operasyonlardaki boşluğu doldurmak için yeni bir düşük kaliteli avcı uçağına muhtaçlık var.
Bugün, Hava Kuvvetlerinin yaklaşık 1.000 F-16’sı bu muhtaçlığı karşılıyor. Lakin, USAF 2001’den beri Lockheed’den yeni bir F-16 satın almadı.
Hava Kuvvetleri’nin en üst seviye satın alma yetkilisi Will Roper, ocak ayında misyonundan ayrılmadan evvelki son röportajında, yeni F-16 siparişleri fikrini gündeme getirdi. Fakat Brown, klasik uçaklardan fazlasına muhtaçlık duyulduğunu belirterek bu fikre karşı çıkıyor.
Brown, 17 tonluk ve saklılık kabiliyeti olmayan F-16’nın en son yazılımla yükseltilmesinin çok güç olduğunu belirtti. Yeni F-16’lar sipariş etmek yerine, Hava Kuvvetlerinin yeni, düşük maliyetli bir avcı uçağı için “temiz bir sayfa” açması gerektiğini söyledi.
F-35 BAŞARISIZ MI OLDU?
Forbes’da yer alan bir makalede Brown’un açıklamaları, “F-35’in başarısız olduğunu açıkça kabul ediyor” formunda yorumlandı.
1990’larda tasarlandığı üzere, programın Hava Kuvvetleri, Deniz Kuvvetleri ve Deniz Piyadeleri envanterlerinde bulunan neredeyse tüm taktik savaş uçaklarının yerini alması için binlerce savaşçı üretmesi gerekiyordu.
Yalnızca Hava Kuvvetleri, yaşlanan F-16’lar ve A-10’ların yerini alması için yaklaşık 1.800 F-35’e muhtaçlığı var.
Fakat Hava Kuvvetleri ve Lockheed, F-35 konseptinde başarılı olamadı. Washington DC’de Hükümet Nezareti Programı analisti Dan Grazier, “F-35’in çok fazla şey yapmasını sağlamaya çalıştılar” diyor.
Uçağın, kara tabanlı operasyonlar için tasarlanmış daha küçük kanatlı bir modeli, Donanmanın fırlatma sistemi olan uçak gemileri için büyük kanatlı bir modeli ve Deniz Piyadeleri’nin bindiği küçük atak gemileri için dikey iniş-kalkış yapabilen bir modeli mevcut.
Uçaktaki karmaşıklık ek maliyetlere neden oldu, artan maliyetler gecikmelere neden oldu, gecikmeler geliştiricilere dizayna daha fazla karmaşıklık eklemek için daha fazla vakit verdi, bu eklemeler yeniden daha fazla maliyete neden dolu, bu maliyetler daha fazla gecikmeye neden oldu.
F-35’in birinci uçuşundan on beş yıl sonra, Hava Kuvvetleri yalnızca 250 uçağa sahip. Hava Kuvvetleri’nin yalnızca 195 adet ürettikten sonra F-22 üretimini bitirmişti.
Dan Grazier’a nazaran, F-35’te de bir yol ayrımına yaklaşılıyor…
F-35 DE F-22 İLE TIPKI ÜRETİM BAHTINI YAŞAYABİLİR
Pentagon önderleri, ABD ordusunun akran tehditlere, yani Rusya ve Çin’e odaklanmasının bir kesimi olarak, Donanma ve Hava Kuvvetlerinin, ABD ordusunun yaklaşık 700 milyar dolarlık yıllık bütçesinden daha büyük hisse alabileceğini ima etti.
Grazier, “Yeni bir savaş uçağı için tetiğe basacaksak, artık muhtemelen tam zamanı” dedi.
Uzmanlara nazaran Hava Kuvvetleri, birkaç yüz adetten sonra F-35 üretimini sona erdirebilir ve on milyarlarca doları yeni bir savaş programına yönlendirebilir.
Lakin Hava Kuvvetlerinin hafif ve ucuz bir avcı uçağı geliştirmede başarılı olup olmayacağı ise muamma. Yeni daha düşük jet de, birebir yazgısı paylaşabilir.
Haber7
