Otomotiv dalında ortaya çıkan uydurma eser pazarı güçlü boyutlara ulaşmaya başladı. Geçtiğimiz günlerde polis ekipleri tarafından düzenlenen operasyonlarda ele geçirilen 40 bin adet araç filtresi bölümün ne kadar büyük bir sorun ile karşı zıdda olduğu gözler önüne serdi.
Yapılan bir araştırmaya nazaran düzmece, taklit ve korsan eserlerin iktisat içerisinde yekun bedeli gayri safi ulusal hasılanın yüzde 1’ini aşıyor. Özellikle Çin kaynaklı düzmece modüllerin satışının giderek büyüyen bir sorun olduğunun altı çizilirken, online kanallar üzerinden piyasaya sürülen eserlerin gerçeğinden ayırt edilmesinin çok güçlükle olduğu belirtiliyor.
Merdiven altı noktalarda imal edilen eserlerin araçlarda kullanılması halinde ise, telafisi mümkün olmayan sonuçların yanı sıra insan hayatını tehlikeye atabilecek çok daha önemli durumların yaşanabileceğine yönelik ikaz yapılıyor.
10.6 MİLYAR DOLARLIK GEÇERSIZ ESER PAZARI
Son 10 yılda, milletlerarası süreçlerin hızlanması, genişleyen memleketler arası tedarik zincirlerinin büyümesi ve çevrimiçi alışverişin yaygınlaşmasıyla tüketicinin korunmasına karşı zorlukların artığına dikkat çeken Otomotiv Satış Sonrası Eser ve Hizmetleri Derneği (OSS) Idare Heyeti Lider Yardımcısı Anıl Yücetürk, yapılan bir araştırmaya nazaran 2022 yılına kadar sahtecilik ve korsanlığın yekun global ekonomik pahasının 2,3 trilyon dolara ulaşabileceği, geçersiz, taklit ve korsan eserlerin iktisat içerisindeki yekun pahasının Türkiye’de ise 10.6 milyar dolara ulaşarak GSYH’nin yüzde 1’ini aştığının varsayım edildiğini belirtti.
Yücetürk, sorunun vergi kayıpları, ek toplumsal hizmet ödemeleri, sıhhat maliyetleri, direkt yabancı yatırım ve ihracat kayıpları üzere ekonomiyi daha geniş çapta etkileyen çeşitli maliyetleri de bulunduğunun da altını çiziyor.
DERHAL HEMEN HER ESERDE VAR
Sahteciliğin kapsamının da kaygı verici olduğunu ve derhal acilen her eserin sahtesinin mevcut olduğuna değinen Yücetürk, kelam konusu eserlerin ise yasal pazarlarda dahi satıldığını bu yüzden de yeni kalite denetim tedbirleri ve tüketici bilinçlendirme araçlarına muhtaçlık duyulduğunu aktardı.
Toplulukta araç markası taşımayan eserlerin uydurma olduğu üzere çok yanlış bir algı olduğunu, uydurma eserin araç yahut yedek kesim üreticisi tarafından üretilen ya da ürettirilen eserlerin külliyen dışında olduğunu kaydeden Yücetürk, ”Bu uydurma eserler; büsbütün yasadışı yollarla merdiven altı olarak tabir edilen alanlarda üretilerek, hem araç hem de kesim üreticisinin isminin kullanıldığı ne olduğu bilinmeyen mamullerdir. Araç üreticisinin markasıyla üretilen modüller daha yüksek fiyata satıldığı için, pazarda bu eserlerin düzmecesine denk gelme mümkünlüğü daha fazla” tabirlerini kullandı.
EN BÜYÜK ZARAR LASTİKTE
Otomotiv sanayisinin düzmece eserlere karşı savaş ettiğini ve dağıtılan uydurma modüllerin ölçüsünün hükümetlerin ve sanayi aktörlerinin eforlarına karşın artmaya devam ettiğini vurgulayan Yücetürk, ”Otomotiv bileşenleri kalpazanlar için son radde çıkarlı bir iş kolu. Avrupa Fikri Mülkiyet Ofisi (EUIPO), yasal modül sanayisinin yıllık düzmece lastik satışlarından 2,2 milyar Avro, uydurma pil satışları nedeniyle 180 milyon Avro’ya zarara uğratıldığını iddia etmekte. Ama bu sorunun yalnızca bir kısmını temsil ediyor. Listede daha büyük hacimlerde düzmece gayri otomotiv modülleri mahal alıyor.” diye konuştu.
CAN KAYBINA YOL AÇABİLİR
Geçersiz eserlerin araçlarda ve sürücülerde ortaya çıkardığı aksiliklere ait de konuşan Yücetürk,
”Hava yastıkları çarpışma anında yavaş yolcu hareketine yardımcı olur ve bir çarpışma durumunda yolcuları korur. Dağıtım ve bu dağıtımın zamanlaması çok kıymetlidir. Hava yastıkları ayrıyeten araçlarda yerleşik öbür güvenlik mekanizmaları ile çalışmaktadır ve düzmece ve uymayan titiz özellikleri, insan hayatını direkt tesirler.
Motor ve aktarma organları bileşenleri (örneğin, bujiler, yağ filtreleri ve hava filtreleri) motor arızasına ekte bulunabilir ve geçersiz olmaları durumunda yangın riski oluşturabilir.
Fren balatalarının talaş ve sıkıştırılmış ot yahut asbestten yapıldığı tespit edilmiştir, bu da duman ve basınç altında parçalanırken durma yeteneğini olumsuz tesirler. Geçersiz otomotiv gövde modülleri, bir çarpışmada yolcu güvenliğini etkileyen optimum buruşma ortamları ile hizaya ermeyebilir. Onlar korumak için başarısız olabilir ve bunun yanına bir kaza durumunda yaralanma nedeni haline gelebilir. Işıklar da dahil olmak üzere uydurma olan elektrik bileşenleri elektrik arızasına ve yangın riskine yol açabilir.
Tekerlekler sürat ve istenilmeyen yol yüzeylere dayanacak formda yapılır. Ama, geçersiz modüller bu bütünlüğün süratle tehlikeye atılabileceğini göstermiştir. Uydurma ön camlar, yolculara rastgele bir kollayıcı bariyer sağlamayarak kırılabilir yahut noktasından çıkabilir, beşerler yaralanabilir yahut hayatını kaybedebilir.” dedi.
GERÇEĞİNDEN AYIRT ETMEK GÜÇ
Tüketiciler yalnızca dış görünüme bakarak legal bir otomotiv modülü ile bir geçersiz eseri ayırt etmekte zorlanabileceğinin altını çizen Yücetürk, ”Tüketiciler yanlışlıkla standart altı ve inançsız olabilecek eserler satın alabildiler. Uydurma eserler kalite açısından değerli ölçüde farklılık gösterdiğinden, geçersiz eser kullanıldığında performans düşüklük riski her vakit vardır. Bu uydurma kesimler mevzuat standartlarını karşılayacak biçimde üretilmemiştir, ama araç içindeki vesair modüllerle etkileşime tabi olacak formda tasarlanmıştır ve sürat, sıcaklık ve değişen yol yüzeyleri üzere kıymetli ve kavi koşullara tabidir. Bu ortamlarda ki sonuçları önemli kazalara ve can kaybına yol açabilir.” diye konuştu.
ONLİNE KANALLAR ÜZERİNDEN PİYASAYA SIZIYORLAR
Otomotiv sanayisindeki karmaşık tedarik zincirinin hatalıların yararlanabilmesi için ne yazık ki çeşitli güvenlik açıkları bıraktığına da değinen Yücetürk, bölüm modüllerin kaynağını takip etmek için mekanizmalar geliştirse de, hatalıların bu yerleşik çerçevelerin dışında faaliyet göstererek tedbir alınmasını zorlaştırdığını belirtiyor.
Bilhassa Çin kaynaklı uydurma kesimlerin online satışının son büyüyen bir sorun olduğunu da kaydeden Yücetürk, ”Yasal online süreçler milyarlarca bunun yanı sıra, e-ticaret platformları düzmece ve potansiyel olarak inançsız eserlerin piyasaya sızmasını savunmasız hale getirebiliyor. Hata aktörleri, çevrimiçi tedarik zincirinde düzmece ve korsan malların dağıtımından daha fazla çıkar elde etme fırsatları yakalıyorlar. Özgün eserler ve düzmeceler arasındaki ayrım bulanıklaştırırken, inanılmaz ölçüde ihlal edici eser satmayı başarıyorlar.” dedi.
Haber7
