Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, 2021-2023 periyodu için enflasyon, istihdam, büyüme, ihracat, cari istikrar üzere temel makro göstergelere ait maksatları belirleyen Yeni Iktisat Programı’nı açıkladı. Amaçlar öncesi, sunumunda ekonomik görünüm ile ilgili bilgi veren Bakan Albayrak, Kovid-19 sürecinde takviye paketlerinin toplam büyüklüğünün 494 milyar lirayla ulusal gelirin yüzde 10’una ulaştığını açıkladı. Albayrak, “Bu sene Yeni Iktisat Programı’nın temasını ‘Yeni Dengelenme, Yeni Olağan ve Yeni Ekonomi’ olarak belirledik” halinde konuşurken 2020 için büyüme gayesi yüzde 0.3, 2021’de yüzde 5.8, 2022 ve 2023’te ise yüzde 5 olarak duyurdu. 2020 TÜFE beklentisi yüzde 10.5, program sonunda 2023 tarihinde işsizlik beklentisi yüzde 10.9 oldu. İşte Albayrak’ın ‘yeni dengelenme, yeni olağan, yeni ekonomi’ temasıyla açıkladığı, büyüme, işsizlik ve enflasyondaki yeni yol haritası…
Bakan Albayrak’ın açıklamalarından satır başları;
TÜRKİYE MUAZZAM BİR MUVAFFAKIYET ELDE ETTİ
Yüzde 25’lere kadar yükselen tüketici enflasyonunu yüzde 10-11’lere düşürdük. 2019’un son çeyreği itibariyle yüzde 6.4’lük büyüme yakaladık. Tüm dünyada pandemi nedeniyle ekonomik faaliyet çok sert bir formda yavaşladı. İşsizlik büyük oranda arttı. Türkiye üzere gelişmekte olan ülkelerin para bedeli paha kaybetti. Yurtdışı kaynaklı finansal ve makro ekonomik dengesizliklerle ağır bir biçimde uğraş ediyordu ülkemiz. Dengelenme süreci olarak birinci yılını duyuru etmiştik. Kararlı siyasetlerle Türkiye muazzam bir muvaffakiyet elde etti. Kovid-19’la gayretimizi 3 temel amaç üzerine inşa ettik. Birincisi iş gücü piyasasını ayakta tutmak, ikincisi hane halkına gerekli likitideyi sağlamak, üçüncüsü temel dalların faaliyetlerini sürdürmesini garanti altına alarak tedarik zincirlerini ayakta tutmak.
YENİ PROGRAM YENİ OLAĞANA YÖNELİK OLACAK
Dengelenme sürecinin sonuna yaklaşırken pandemi sonrası dünya yeni bir sınamayla karşı karşıya kaldı. Kimi ülkeler ekonomilerini ve hudutlarını büsbütün kapattılar. İşsizlik arttı. Belirsizlik ortamında Türkiye üzere gelişmekte olan ülkelerin para ünitesi tüm dünyada paha kaybetti. Enflasyon oranımızdaki trend yerini yatay bir seyre bıraktı. Altın ithalatındaki süratli artış ve turizmdeki düşüş nedeniyle cari süreçlerde süreksiz de olsa bozulma ortaya çıktı. Bu program salgın sonrası yeni olağana nasıl ahenk sağlayacağımızı ortaya koyacak.
DAYANAK PAKETLERİNİN TOPLAMI 494 MİLYAR TL’YE ULAŞTI
Tüm dünyada olduğu üzere ülkemizde de nakdî genişleme adımları atıldı. Kovid-19 sürecinde takviye paketlerimizin toplam büyüklüğü 494 milyar lirayla ulusal gelirimizin yüzde 10’una ulaştık. 6.2 milyon aileye 1000 TL ödeme yaptık. Emekli aylığını en az 1.500 TL’ye yükselttik. Kısa çalışma ödeneği kapsamı genişledi ve müddet uzadı. 40 milyar fiyatında SGK ve Bağ-Kur primini ve 29.4 milyar lira vergi ödemesini öteledik. Kredi garanti fonunun limitini artırarak teminat düşüncesi yaşayan işletmelerin finansmana erişimini sağladık. 267.4 milyar meblağında kredi finansman imkanı sağladık. Yaklaşık 9 milyon vatandaşımıza 47.5 milyar lira kişisel gereksinim takviyesi verdik. 787 bin esnafa 29.9 milyar lira esnaf takviyesi verdik.
BİRÇOK ÜLKEDEN MÜSPET AYRIŞTIK
Bu yılın temmuz ayında süratli bir olağanlaşma sürecine girdik. Türkiye olarak birçok gelişen ülkeden müspet ayrıştık. Tüm göstergeler ‘V’ tipi toparlanmaya işaret ediyor. Turizm ve hizmetlerde toparlanma istenen seviyede değil.
“TEMAMIZ YENİ DENGELENME, YENİ OLAĞAN, YENİ EKONOMİ”
Temamız yeni dengelenme, yeni olağan, yeni iktisat. Salgın sürecinde alınan finansal önlemler kademeli olarak kaldırılacak. Olağanlaşma adımları önümüzdeki haftalarda da devam edecek. Stratejik ıslahatları hayata geçirmeye devam edeceğiz.
Enflasyon ve cari istikrardaki kırılganlıkları azaltacak rekabet, teknoloji ve verimlilik odaklı ıslahatlara öncelik vereceğiz.
2020 yılına güçlü büyüme performansıyla başlamıştık. Büyüme hedeflerine ulaşmak için ihracat, katma kıymetli üretim ve istihdama yoğunlaşacağız. Yılın tamamında büyümenin olumlu olmasını ve yüzde 0,3 oranında gerçekleşmesini öngörüyoruz.
İşsizlik oranının, kademeli azalarak 2023’te yüzde 10,9 düzeyinde gerçekleşmesini bekliyoruz.
“GIDA FİYATLARINDA İSTİKRAR SAĞLANACAK”
Enflasyon alanında kontratlı tarım ve girdi finansmanı ile besin fiyatlarında istikrar sağlanacak.
Kur geçişkenliğini azaltacak önlemler kapsamında yerlileştirme programları, TL bazlı alım garantili kontratlar artırılarak devam edecek.
Altın talebi ve turizm gelir kaybı olmasaydı bu yılı cari fazla vererek bitirecektik.
“UYGUN GÜÇ FİYATLARI CARİ ISTIKRARA KATKI SAĞLAYACAK”
Yenilenecek doğalgaz kontratları ve Karadeniz’deki doğalgaz keşfinin tesiriyle oluşacak uygun güç ithalat fiyatları cari istikrara katkı sağlayacak.
Program periyodu boyunca bütçe açığının GSYH’ye oranının kademeli gerilemesini ve devir sonunda yüzde 3,5 olmasını bekliyoruz.
YEP periyodunda kamu yatırımlarını sıhhat, demiryolu yatırımı, sulama projeleri, eğitim alanına ağırlaştıracağız.
Finansal istikrar için TL bazlı finansal eserler teşviki, dolarizasyonun azaltılması öncelikli hedeflerden olacak.
İŞTE YENİ YOL HARİTASI
BÜYÜME
2020 büyüme iddiası yüzde 0,3 (Önceki yüzde 5)
2021 büyüme iddiası yüzde 5,8
2022 büyüme kestirimi yüzde 5
2023 büyüme iddiası yüzde 5
İŞSİZLİK
2020 işsizlik kestirimi yüzde 13.8
2021 kestirimi yüzde 12,9
2022 iddiası yüzde 11,8
2023 varsayımı yüzde 10,9
ENFLASYON
2020 sonu TÜFE varsayımı yüzde 10,5 (Önceki yüzde 8,5)
2021 iddiası yüzde 8
2022 kestirimi yüzde 6
2023 iddiası yüzde 4,9
CARİ ISTIKRAR
2020 cari denge/GSYH varsayımı yüzde -3,5 (Önceki yüzde -1,2)
2021 kestirimi yüzde -1,9 (Önceki yüzde 0,8)
2022 iddiası yüzde -0,7 (Önceki yüzde 0)
2023 kestirimi yüzde 0,1
BÜTÇE ISTIKRARI
2020 bütçe dengesi/GSYH varsayımı yüzde -4,9 (Önceki yüzde -2,9)
2021 kestirimi yüzde -4,3 (Önceki yüzde -2,9)
2022 kestirimi yüzde -3,9 (Önceki yüzde -2,6)
2023 kestirimi yüzde -3,5
GSYH BÜYÜKLÜĞÜ
2020 tahmini 702 milyar dolar
2021 kestirimi 735 miyar dolar
2022 varsayımı 801 milyar dolar
2023 iddiası 875 milyar dolar
DETAYLAR GELİYOR…
YEP ÖNCESİ DEĞERLI MESAJ!
Yeni Iktisat Programı 2021-2023 Tanıtım Toplantısı’ndan evvel toplumsal medya hesabı Twitter’dan açıklamalarda bulunan Hazine ve Maliye Bakanı Albayrak, “‘“Türkiye’de Değişim Başlıyor” temasıyla tanımladığımız Yeni Iktisat Programı’nın ikinci yılını tamamladık. Global salgın başta olmak üzere birçok krizden alnımızın akı ile çıkarak 2019 ve 2020 yıllarında hayata geçen projelerimizle Türkiye’nin ulusal iktisat temellerini atıyoruz’ dedi.
“VERİLER KUVVETLİ ILETILER VERİYOR”
Ekonomik inanç endeksi datalarını de pahalandıran Bakan Albayrak, “Yeni Iktisat Programı öncesinde endekslerimiz güçlü gelmeye devam ediyor. Ekonomik Inanç Endeksi bir evvelki aya nazaran %3,1 artarak 88,5 kıymetine yükseldi. Bilgiler gelecek ismine kuvvetli bildiriler veriyor. Sağlam finansal altyapımızla güçlü yarınlara emin bir halde yürüyeceğiz” sözlerini kullandı.
Haber7
