Türkiye iktisadının lokomotif kesimlerinden otomotivde şubat ayında, geçen yılın birebir ayına nazaran yüzde 26 artışla 2,8 milyar dolarlık ihracat yapılarak, aylık bazda tüm vakitlerin rekoru kırıldı.
Tıpkı periyotta araba ve hafif ticari araçların toplam satışına bakıldığında ise 2008 yılında tüm vakitlerin rekoru olarak kayda geçen sayılara epey yaklaşıldığı görüldü. Bu süreçte dikkat çeken bir öbür nokta ise ikinci el araba piyasasındaki fiyat düşüşü oldu.
Pekala ne oldu da bilhassa son 2 yıldır herkesin bir formda ‘şikayetçi’ olduğu bölümde sıfır satışlar arttı, ikinci elde fiyatlar azaldı? Otomobil almak isteyenler beklemeye devam ederse ‘daha ucuza’ araç alabilirler mi? Ve herkesin merak ettiği soru; yeni bir ÖTV indirimi gelir mi?
Tüm bu soruların karşılığı dalın nabzını en iyi tutan isimlerden biri olarak kabul edilen otomotiv uzmanı Erol Şahin açıklamalarda bulundu.
Otomotiv piyasası her ne kadar ülke iktisadının taşıyıcı kolonlarından biri olsa da tekrar de kimi periyotlarda en çok eleştirilen alanlardan birisi… Bayilerin karı, oto galericilerin piyasa fiyatlarını yükselttiği, kimi odakların kasıtlı olarak belirli devirlerde otomobil satmadığı üzere çok farklı argümanları hepimiz duyuyoruz.
Erol Şahin bu bahisleri değerlendirmeden evvel ‘Ne oldu da bu duruma geldik?’ sorusuna karşılık aranması gerektiği görüşünde… Bölümün 2018’de ‘kur atağı’ denilen bir krizle karşı karşıya kaldığı anımsatan Şahin, o devirde kurda yaşanan dalgalanmalardan herkes üzere araba piyasası oyuncularının da nasibini aldığını söyledi.
ÖTV indirimi ile rahat bir periyot yaşandı
Hükümetin süreci gördüğünü ve karşılığında 2018’de ‘ÖTV indirimi’ kozunu ortaya koyduğunu anımsatan Şahin, vatandaşların bu periyotta sıfır arabaya yöneldiğini ve ikinci el piyasasında fiyat düşüşlerinin yaşanmaya başladığını anlattı.
Erol Şahin’in verdiği bilgiye nazaran ÖTV indirimi bittikten sonra satışlar sert bir düşüş yaşadı. Bu sefer de ikinci el piyasasında ‘fiyatları sabit tutalım ya da biraz daha düşürelim’ algısı ile hareket edildi ve sıfır arabalarda fiyat artsa da ikinci el piyasasında 2020 başlarına kadar artırımlı araç satışı olmadı.
Sıfır araba gelmeyince ikinci el değere bindi
Pekala ne oldu da ikinci el araba fiyatları bir anda yükseldi, hatta kimi etraflarda araba ‘yatırım aracı’ olarak kabul edilmeye başladı?
‘Pandemi’ diyor Erol Şahin… Buna nazaran; sıfır araç arzı piyasalara gereğince sunulamadı ve bu nedenle vatandaşlar ikinci el araçlara yöneldi. Talep artınca haliyle fiyatlar da yükseldi…
2020 yılının ocak ve şubat periyodunda ikinci el araba piyasasının bir evvelki yıla nazaran ortalama yüzde 70 büyüdüğünü anımsatan Şahin, o devri şöyle özetledi:
“Aslında ikinci el piyasası için üst bahsettiğim zamsız geçen 1,5 yılın acısını çıkarttı desek yanlış olmaz. Hareketlenme başlamışken çok enteresan bir atılım daha geldi, nisanda faizler Cumhuriyet tarihinin en düşük düzeyine çekildi. Herkes kredi aldı. Kimisi meskene yöneldi, kimisi otomobile.
Talep artınca fiyatlar da kısa müddette üst yanlışsız ivmelendi. Bunların ortasında ‘bir otomobil alayım 6 ay sonra 50 bin TL fazlasına satarım’ diyenler de vardı. O denli bir periyot oldu ki herkes bu algıya kapıldı ve bilhassa kimi birtakım siteler üzerinden fiyatlar bir anda çok üst taşındı.”
Para siyaseti değişti fiyatlar düştü
Erol Şahin, daha sonra sıkı para siyasetini geçildiğini, hasebiyle kredi musluklarının kapandığını ve nihayetinde satışların azaldığını anlattı.
“Kasım 2020’de satılmayı bekleyen sıfır araç sayısı 35 bini aştı” diyen Şahin, şunları söyledi:
“Burada bir noktanın altını çizmek gerek… Bu araçların büyük çoğunluğu vatandaşa ilişkin. Galericilere, bayilere değil… Kredi kolayken almış, yüksek fiyattan satarım demiş ve beklemiş. Lakin elinde kalmış. Konuttaki hesap çarşıya uymamış. Artık ya daha da bekleyecek ya da olması gereken fiyata satacak.
Toplumda yanlış bir algı var; ‘Esnaf fiyat yükseltiyor’ diye… Esnafın işi arabayı almak, bekletmeden satmak. Bundan da bir hisse kazanmak. Esnafta kalan her araç aslında ziyan yazıyor. Aylık stok maliyeti araç başına yüzde 2. Bu nedenle esnafın otomobilleri satın alıp, sonra fiyatların yükselmesini bekleyip, akabinde yüksek fiyata araç sattığını söylemek çok yanlışsız değil.
Ben fiyatların yükselmesinde en büyük etkenin kısa vadede para kazanma beklentisinde olan tüketicilerin olduğunu düşünüyorum. Şayet siz 100 bin liralık otomobilinizi bir site üzerinden 200 bin liraya satmak istiyorsanız ve bir diğeri da gelip nitekim de 200 bin lira veriyorsa o aracın paha o noktaya ulaşıyor.”
ÖTV indirimi gelir mi?
Bu yıl devletin 39,5 milyar TL ÖTV gayesi olduğunu hatırlatan Şahin, “ÖTV indirimi beklentisi şu an için pek gerçekçi değil… Pekala paranız var, ikinci el araç almak istiyorsunuz ve fiyatlar uzun müddettir düşüyor… Beklemeli mi yoksa almalı mısınız? Bence muhtaçlık var ise almalı vatandaşlar. ‘En iyi alım vakti mevcut zamandır’ lafını önemsiyorum otomotiv piyasasında” karşılığını veriyor.
Haber7
