Cemre, Arapça olan sözcük kor durumunda ateş manasına gelir. Mina Vadisi’nde Arafat’tan gelecek taşlarla oluşan yığınlara da verilen isimdir. İlkbahar başlangıcında yedişer gün ortayla evvel havaya sonra su ve toprağa düşer. Havaların ısınmasının anlaşılmasında kıymetli rol oynar. Halk ortasında cemre düşmesiyle birlikte Hıdırellez ve nevruz kutlamaları başlamaktadır. Cemre düşmesi Türk kültüründe de kıymetli bir yere sahiptir. Kültür ve edebiyat alanında kendine yer bulmuştur. Osmanlı vaktinde Divan şairleri cemre vakitlerinde değerli şahıslara övgü şiirleri yazarlardı. Bu şiirlere ‘cemreviye’ denilmektedir. Pekala 2021 cemre düşme tarihleri neler?
BİRİNCİ CEMRE NE VAKİT DÜŞER?
Birinci cemre havaya 19-20 Şubat 2021 tarihinde düşecek. Her cemrenin düşüşü ile hava sıcaklığı artacak.
KAÇ ÇEŞİT CEMRE VAR?
Birinci cemrenin 20 Şubat’ta havaya, ikinci Cemrenin 27 Şubat’ta suya, üçüncü Cemre’nin 6 Mart’ta (artık yıllarda 5 Mart) toprağa düştüğü varsayılır.
CEMRE DÜŞMESİ NEDİR?
Arapça kökenli bir söz olan “cemre”‘nin kelamlık manası kor yani ateştir. Halk ortasında ise sıcaklığın artması olarak bilinir. Cemrenin ilkbahar başlamadan çabucak evvel 7 gün ortayla havaya, suya ve toprağa sırasıyla düştüğüne inanılır. Bu düşen cemreler sayesinde hava, su ve toprak ısınır.
CEMRE DÜŞMESİNİN TÜRK KÜLTÜRÜNDEKİ YERİ
Türklerin cemreyi Arap halk takviminden ne vakit aldığına dair bir kayıt bulunmadığını fakat Kafkasya ve Anadolu coğrafyasına geldikten sonra buna kültürlerinde yer verdiğini anlatan Prof. Dr. Ekici, bilhassa hayvancılıkla ilgilenen toplumlar için hava olaylarının çok kıymetli olduğunu vurguladı. Ekici, şöyle devam etti:
“Göçebe, kışa hazırlık olarak hayvanlar için sonbahardan biriktirdiği ot yığınları bitmeye yakınsa önemli bir riskle karşı karşıya demektir. Bu nedenle halk takvimi oluşturmada, gözlemlemede eski Türklerin öteki toplumlara nazaran çok daha fazla bilgi birikimine sahip olduğunu düşünüyorum.”
Türklerin cemreyi bin yıldır takip ettiğini vurgulayan Ekici, cemrenin bahar bayramına hazırlanmak için de bir işaret olarak görüldüğünü söyledi. Prof. Dr. Ekici, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Türkler bunu çok sevmiş. Yazılı bir kültür oluşturmamamıza karşın cemreyi gözlemek var halk ortasında. ‘Birinci cemre düştü, ikincisini bekliyoruz’, ‘İkinci cemre düştü üçüncüsünü bekliyoruz’ ve ‘Üçüncü cemre sonunda bayram yapacağız’ üzere tabirler halk ortasında kullanılıyor. Azerbaycan’da nevruz öncesinde ‘ahır çarşamba’ kutlamaları var. Bununla cemre ortasında bir örtüşme var. Bu da gösteriyor ki nevruzla cemre ortasında bir bağlantı kurulmuş. 21 Mart’taki nevruza birinci hazırlıklar cemrelerde yapılıyor.”
Haber7
