Bakanlar Şurasında oy birliği ile kabul edilen af kararının akabinde gazetecilerden soru almadan bir açıklama yapan Başbakan Pedro Sanchez, “Affedilenlerin fikirlerini değiştirmelerini beklemiyoruz. Aslında bu şahıslar hiçbir vakit fikirlerinden ötürü karar giymediler.” dedi.
Sanchez, kelam konusu affın “kısmi” olduğunu, mahpus cezalarının büsbütün kaldırılmasına karşın kamu vazifesinden men cezalarının yürürlükte kalacağını ve bu şahısların 3 ila 6 yılda ağır hata işlemeleri halinde affın iptal edileceğini belirtti.
Yüksek Mahkemenin Katalan siyasetçiler hakkında 2019 yılında verdiği kararın hükümet tarafından sorgulanmadığının altını çizen Sanchez, kamuoyunun faydasına olduğuna inandıkları ve bölünmeyi, aykırılığı bir tarafa bırakıp yeni bir sayfa açmanın gerekli olduğunu düşündükleri için bu af kararını aldıklarını söyledi.
”Yeni bir periyot açmak istiyoruz”
İspanya Başbakanı, kelamlarına şöyle devam etti:
“İspanyol demokrasisi bugün büyüklüğünü gösteriyor. Katalonya ve İspanya için en iyisi olduğu için İspanyol anayasasının uzlaşı ve birlikte yaşama ruhuna uyduğu için bu karar alındı. Bu karar, bir ortada yaşamayı tekrar kurma gereksiniminden kaynaklanıyor. Diyalog için yeni bir periyot açmak istiyoruz. Birlikte yaşıyoruz ve meselelerimizi birlikte çözmeliyiz. Meselelerimizi çözmek çok güç lakin gelecek jenerasyonlar için bunu denemek zorundayız. Hükümet olarak biz geleceğe iyimser bakıyoruz. Artık, siyasette yeni bir sayfa açma ve asla terk edilmemesi gereken yola girme vaktidir. Artık, tüm gücümüzü halkımızın hayatlarını iyileştirmeye ağırlaştırmanın vakti geldi. Sıfırdan başlayamayız lakin tekrar başlayabiliriz.”
Karar giydikleri tüm suçlamalardan muaf tutulan ve bireye özel başka ayrı çıkarılan kararlarla affedilen tutuklu Katalan siyasetçilerin, Yüksek Mahkemenin imzası ve kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasıyla çabucak cezaevinden çıkmaları öngörülüyor.
Başka yandan Katalan siyasetçilerin, yasa dışı referandumdan ötürü İspanyol mahkemesince verilen cezanın iptali ve İspanyol devletine karşı tazminat taleplerinin olduğu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine açtıkları davayı devam ettirecekleri bildirildi.
Af kararı, İspanyol mahkemelerinden kaçarak yurt dışına giden, eski Katalonya özerk hükümet lideri ve şu anda Avrupa Parlamentosunda parlamenter olan Carles Puigdemont ve başka 6 eski Katalan hükümeti üyesini kapsamıyor.
Karara tenkit
Bu ortada hükümetin, Katalonya’da “birlikte hayatı yine inşa etmek” maksadıyla aldığı af kararı, siyasi etraflarda farklı münasebetlerle eleştirildi.
Ana muhalefetteki sağ görüşlü Halk Partisi (PP) ile çok sağcı Vox ve liberal Vatandaşlar partileri, af kararının “İspanyol demokrasisine ve yasallığına bir darbe” olduğunu savundu.
Kelam konusu Katalan siyasetçilerin yasa dışı referandum süreciyle ilgili şimdiye kadar hiçbir pişmanlık duymadığını ve İspanyol halkından özür dilemediğini vurgulayan PP başkanı Pablo Casado, af kararının iptali için Yüksek Mahkemeye başvuracaklarını açıkladı.
Yüksek Mahkeme, geçen ay sunduğu ve tavsiye niteliği taşıyan bir raporda, “adalet, eşitlik ve kamu faydasına aykırı” olduğu münasebetleriyle af kararına karşı çıktığını açıklamıştı.
Ayrılıkçı Katalanlar genel af yasası ve referandum istiyor
Katalonya özerk hükümet lideri Pere Aragones ise “Af kararı bizim de tanıdığımız birinci adım olsa da eksik ve yetersiz. Sorunun bir tahlili değil.” tenkidinde bulundu.
Aragones, Katalonya’da bağımsızlık teşebbüslerine katıldığı için haklarında soruşturma yahut dava açılan öbür Katalan siyasetçileri de kapsayacak biçimde genel bir af yasası çıkarılmasını ayrıyeten 2023 yılından itibaren Katalonya’nın kendi geleceğine karar verme hakkının verileceği bir bağımsızlık referandumuna yasal tabanın hazırlanmasını istedi.
İspanyol basınında siyaset uzmanlarının yorumlarında, af kararının, bilhassa kısa vadede Başbakan Pedro Sanchez ve partisine (Sosyalist Emekçi Partisi) olumsuz tesir edeceği fakat Katalonya’daki gelişmelere bağlı olarak orta vadede durumun aksiye dönebileceği belirtildi.
Katalonya’daki süreç
Katalonya’da bağımsızlık yanlısı siyasi teşebbüsler, 2012’de başlamış ve periyodun Katalonya Özerk Hükümet Lideri Artur Mas’ın öncülüğünde 9 Kasım 2014’te yasa dışı birinci bağımsızlık yanlısı halk oylaması yapılmıştı.
Akabinde 12 Ocak 2016-28 Ekim 2017’de Katalonya Özerk Hükümet Lideri olarak vazife yapan, halihazırda Avrupa parlamenteri olan ve İspanya’da hakkında yakalama ve tutuklama buyruğu bulunan Carles Puigdemont’un liderliğinde 1 Ekim 2017’de, Anayasa Mahkemesinin iptal kararına karşın yasa dışı bağımsızlık referandumu gerçekleşmişti.
Katalonya özerk idare parlamentosu da 27 Ekim 2017’de “açıklanması ertelenen, tek taraflı bağımsızlık deklarasyonunu” kabul etmiş ve birebir gün İspanya Senatosunda alınan ve Anayasa’nın 155. unsurunun uygulandığı kararla Katalonya’nın özerk hakları süreksiz olarak merkezi hükümete devredilmişti.
Bu gelişmelerin akabinde İspanya mahkemelerinden kaçan Puigdemont ve 6 eski Katalan siyasetçi ülkeyi terk ederken Yüksek Mahkemede tutuklu yargılanan eski Katalonya özerk idare hükümetinden 9 siyasetçi, devlete karşı ayaklanma, kamu parasını berbata kullanma ve devletin kurumlarına itaatsizlik hatalarından Ekim 2019’da açıklanan kararla 9 ila 13 yıl mahpus cezası almıştı.
Katalonya özerk idaresi, tutuklu Katalan siyasetçilere ocak ayında yarı özgürlük hakkı tanısa da daha sonra Katalan mahkemesinin itirazlarıyla bu hak iptal edilmişti.
İspanya’da Ocak 2020’den itibaren iktidarda olan sol koalisyon hükümeti, Katalonya sıkıntısına tahlil için af adımını atsa da Katalan özerk hükümetinin bağımsızlık için yasal bir referandum talebine sıcak bakmıyor.
Merkezi hükümet ile Katalan özerk hükümeti ortasında kurulacak diyalog masasında referanduma gitmeden özerklik haklarının genişletileceği bir tahlil aranması bekleniyor.
Haber7
