Demokrasi tarihinde kara bir leke olarak yer alan ve acısı yıllarca hafızalardan silinmeyecek uygulamaları beraberinde getiren 12 Eylül 1980 darbesinin üzerinden 40 yıl geçti. Türkiye Cumhuriyeti tarihinin buyruk komuta zinciri içinde gerçekleştirilen son askeri darbesi 12 Eylül, idam, berbat muamele ve insan hakları ihlalleriyle zihinlerdeki yerini koruyor.
Siyasi partilerin kapısına kilit vuran darbeciler, Süleyman Demirel ile Bülent Ecevit’i Hamzakoy’a, Necmettin Erbakan ile Alparslan Türkeş’i ise Uzunada’ya sürgüne göndererek siyasi yasaklar getirdi.
Ülkeye karanlık günler yaşatan darbeciler, acısı yıllarca hafızalardan silinmeyecek idam kararlarının da mimarı oldu. Darbeci Kenan Cihan’ın 17 yaşında astırdığı Erdal Eren için söylediği “Asmayalım da besleyelim mi?” kelamı ise hafızalardaki yerini koruyor. Kanlı uygulamaların yanı sıra demokrasinin askıya alındığı süreçte 650 bin kişi gözaltına alındı, açılan 210 bin davada 230 bin kişi yargılandı, 7 binden fazla kişi için de idam cezası istendi. 517 kişinin “ölüm cezasına” çarptırıldığı süreçte, 50 kişi idam edildi. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığından 14 bin kişinin çıkarıldığı bu periyotta, yaklaşık 100 bin kişi “örgüt üyesi olma” cürmünden yargılandı, 30 bin kişi ise “sakıncalı” olduğu teziyle işlerinden edildi. Kültür ve sanat hayatının da gaye alındığı bu devirde, yaklaşık bin sinema tekrar sakıncalı bulunduğu için yasaklandı, 4 bine yakın öğretmen ve yüzlerce üniversite görevlisinin işine son verildi.
2010’da o devir hayatta olan dönemim Genelkurmay Lideri Orgeneral Kenan Cihan ile eski Hava Kuvvetleri Kumandanı Tahsin Şahinkaya hakkında soruşturma başlatıldı. Cihan ve Şahinkaya’nın mal varlıklarına el konulması ve sanıkların TSK’den çıkarılması ile rütbelerinin geri alınmasına yer olmadığına hükmedildi. Belge Yargıtay’dayken Cihan, 10 Mayıs 2015’te 98 yaşında, Şahinkaya ise 9 Temmuz 2015’te 90 yaşında öldü. Davalar da düştü, darbecilerin yaptıkları da yanlarına kaldı.
“DARBE SEMPOZYUMU”
Adalet Bakanlığınca, Türkiye demokrasi tarihinde kara bir leke olarak yerini alan 12 Eylül 1980 darbesinin 40. yılı münasebetiyle, bugün Demokrasi ve Özgürlükler Adası’nda “Vesayetten Demokrasiye Ulusal İrade Sempozyumu” düzenlenecek. Sempozyuma Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yanı sıra TBMM Lideri Mustafa Şentop, CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli, YETERLI Parti Genel Lideri Meral Akşener, BBP Genel Lideri Mustafa Destici, Saadet Partisi Genel Lideri Temel Karamollaoğlu, eski başbakanlardan Tansu Çiller ve Mesut Yılmaz da katılacak.
Haber7