İran’da besici Kaşkay Türklerinin Buşehr, Huzistan, Fars ve Kohgiluye-Buyer Ahmed üzere eyaletlerden İsfahan ve Çaharmahal-Bahtiyari’deki yaylalara göçü başladı. Azerbaycanlılardan sonra İran’daki en büyük Türk topluluğunu oluşturan Kaşkaylar, Türklerin Orta Asya’daki konargöçer ömürleriyle ortaya çıkan yaylalara göç etme geleneğini sürdürüyor.
Sıcakların başlamasıyla Buşehr, Huzistan, Fars, Kohgiluye-Buyer Ahmed eyaletlerinden İsfahan ve Çaharmahal-Bahtiyari eyaletlerindeki yaylalara göç seyahati yaklaşık 30 gün alıyor.Besici Kaşkaylar, Güneydeki Buşehr’in Deştesan, Deşti, Aseluye ve Kengan; Fars’ın Hunç, Laristan, Kirkarzin, Kazirun, Kevar, Rüstem, Mahur, Erjen, Nurabad Memesani ve Kamfiruç ile Kohgiluye-Buyer Ahmed’in Geçsaran ve Bibihekime ilçelerinden göçe başlıyor.
Kış aylarında kaldıkları ve “kışlak” olarak isimlendirdikleri bölgelerden yola çıkan besicilerin göçü, pak havası, doğal su kaynakları ve yeşilliği daha fazla olan İsfahan’ın Padena, Verdeşt ve Çalgefa ile Çaharmahal-Bahtiyari’nin Burucen yaylalarında son buluyor.Yolculuğa aileleri ve küçükbaş hayvanlarıyla çıkan Kaşkaylar, yorulduklarında otlak alan ya da bir ırmak kenarında konaklayarak boz çadırı kuruyor ve bir-iki gün dinlendikten sonra göç yoluna devam ediyor. Son yıllarda hayvanlarını kamyonlarla taşıyanlar da var.
Göç yolunda konakladıkları ırmak kenarlarında hayvanlarını tek tek yıkayan besiciler, akabinde yünlerini kırpmaya ve yazlık bakımlarını yapmaya koyuluyor.AA grubu, İsfahan eyaletinin güneyindeki göç yolunda Kaşkay Türklerinin seyahatini takip etti ve yaşadıkları zorluklarla ilgili onlara mikrofon uzattı. Tire oymağı ve Farsimedan uzunluğundan olan Mehmed Hasan Tahiri, İsfahan’ın güneyindeki Dena Dağı’nın havasının, suyunun ve tabiatının hoş olduğunu belirterek, “Kışlağımız Buşehr eyaletinin Deştesan ilçesi, yaylamız da İsfahan’ın Semirom ilçesinin Padena bölgesi. Koyunlarımızı evvel yıkıyor sonra kırpıyoruz. Yılın 4-5 ayı kışlakta 4-5 ay yaylada 2 ayı yolda geçiyor.” diye konuştu.
Göçebelerden Kırmızı oymağı ve Dereşuri uzunluğundan olan İsmail Nadiripur, son yıllardaki kuraklık nedeniyle dert yaşadıklarını anlatarak, şunları söyledi “Kışlağımız Kohgiluye-Buyer Ahmed eyaletinin Geçsaran ilçesi, yaylamız da İsfahan’ın Semirom ilçesindeki Verdeşt. Seyahatimiz 25-30 gün sürüyor. “
Babasının 50 yıl evvel tıpkı işi yaptığını kendisinin de bu geleneği devam ettirdiğini lisana getiren Nadiripur, “200 küçükbaş hayvanımız var. Ömrümüzü bununla idame ediyoruz. Hanım ve çocuklar birlikte çalışıyoruz.” tabirlerini kullandı. Aşuri oymağı Dereşuri uzunluğundan olan Faracullah Aşuri de, “Kışlağımız Kohgiluye-Buyer Ahmed’e bağlı Geçsaran’da. Yaylamız da İsfahan’ın Semirom ilçesinde. Seyahatimiz 1 ay sürüyor. Kuraklık var ve çok sorun çekiyoruz. Birtakım yollarda kar olduğu için hava soğuktu ve bu da bizi zorladı.” diye konuştu.
Kırıklı oymağı Dereşuri uzunluğundan İbrahim Askeri de kuraklıktan şikayet ederek, şunları kaydetti “Fars eyaletinden geliyoruz. Semirom’daki Verdeşt Yaylası’na gidiyoruz. Kardeşlerimle birlikte yola çıktık, her birimizin bir sürüsü var. İşimiz budur ve Allah’a şükür halimizden razıyız. Kuraklık olduğu için su yok ve yolda gelirken kimi yerlerde tankerle su alıyoruz.”
Haber7
