Sedef hastalığı ciltte beyaz pullarla kaplı engebeli kırmızı lekeler formunda görülen bir cilt bozukluğudur. Kronik bir hastalık olan sedef hastalığı literatürde ‘Psoriasis’ diye de bilinir. Bağışıklık sisteminin zayıflaması yahut genetik sebeplerle oluşabilir. Havaların soğumasıyla birlikte şiddetlenen sedef hastalığının yalnızca bir deri rahatsızlığı olmadığına dikkat çeken Dermatoloji Uzmanı Doç. Dr. Filiz Topaloğlu Demir, sedef hastalığı hakkında bilgi verdi.
Ülkemizde 1 milyona yakın Sedef hastası bulunuyor
Sedef hastalığı dünyada ortalama 125 milyon beşerde, ülkemizde ise 1 milyona yakın şahısta görülür. Sedef hastalarında obezite, diyabet, bağırsak hastalığı ve kalp damar hastalıkları görülme oranının arttığı biliniyor. Uzun yıllar tedavi almayan hastalarda, derideki bu iltihabın, damarlarla öteki organlarda da bozukluklara yol açma durumu olduğu unutulmamalı. Sedef hastalığı ataklarla ve iyilik periyotlarıyla seyreden bağışıklık sistemi aracılığıyla ortaya çıkan iltihabi bir hastalıktır. Ekvatora uzak bilhassa kuzey ülkelerinde görülme sıklığı artarken, Ekvatora daha yakın Afrika ve Asya ülkelerinde görülme oranı azalıyor.
Soğuk hava sedef hastalığını şiddetlendiriyor
“Kış mevsiminde artan cilt kuruluğuna bağlı olarak kaşıntı artar, kaşımak yeni sedef döküntülerinin ortaya çıkmasına yol açabilir. Bu mevsimde, çok sıcak su ile yıkanılmamasını, deriyi kurutmayan sindet temizleyiciler ile yıkanmalarını, banyolardan sonra nemlendiricileri 3 dakika içinde tüm bedene uygulamalarını, günlük olarak ciltlerini nemlendirmelerini, öneririm.”
Obezite ve diyabet riskini arttırıyor
“Sedef hastalığının bilinirliliği antik çağa, M.Ö. 400’lü yıllara kadar uzanıyor. Evvelden psoriasis, deri hastalığı olarak bilinirdi. Lakin son yıllardaki araştırmalar psoriasis’in kolay bir deri hastalığı olmadığını gösteriyor. Deri dışında en sık tutulum eklemlerde görülüyor. Eklem dışında kalp ve damarlar, karaciğer, böbrek ve göz üzere pek çok organ ve sistemde de bulgular ortaya çıkıyor. Ayrıyeten sedef hastalarında obezite, metabolik sendrom, diyabet, bağırsak hastalığı ve kalp damar hastalıkları görülme oranının arttığı görüldü. Kimi hastaların sedefi yalnızca bir deri hastalığı üzere düşünüp tedavi istemediklerine şahit oluyorum. Uzun yıllar tedavi almayan hastalarda, derideki bu iltihabın, damarlarla öteki organlarda da bozukluklara yol açma durumu olduğu unutulmamalı.”
Tüm bedeni kaplayabilir
“Sedef hastalığı deride, üzeri sedefi renkte kepeklerle kaplı, hafif kabarık olan kızarıklıklarla seyreden, süreğen ve iltihaplı bir hastalıktır. İsmini bu kızarıklıkların üzerindeki kepeklerin renginden alır. En sık gözlenen bölgeler, saçlı deri, diz, dirsek başta olmak üzere kol ve bacakların dış kısımları, kalça ve kuyruk sokumu olsa da doruktan tırnağa her yer tutulabilir. Kepekli kızarıklıklar dışında koltuk altı, kasık, göğüs altı ve göbek deliği üzere katlantı yerlerinde pişik gibisi bir görünüm ile ortaya çıkabilir. Hastaların yaklaşık yarısında ise tırnaklarda çukurcuklar, yağ damlası gibisi lekeler, tırnak altında boşalma ya da kalınlaşma halinde bulgular gözlenir. Az sayıdaki hastada ise el ve ayak tabanlarında daha nadiren de tüm bedende yaygın içi irinli, küçük su kabarcıkları formunda görülebilir.”
Bulaşıcı değil lakin genetik büyük rol oynuyor
“Kadın ve erkeklerde görülme oranı benzeridir. Çocuklarda yetişkinlere oranla daha az görülür. Genetik yatkınlığı olan şahıslarda, fizikî ve ruhsal travmalar, gerilim, enfeksiyonlar (çocuklarda bilhassa beta mikrobu), ilaçlar, kalsiyum düşüklüğü üzere metabolik durumlar ve güneş yanığı üzere tetikleyici çevresel faktörler nedeniyle bağışıklık sisteminde ortaya çıkan bozukluklar sonucu ortaya çıkar. Katiyetle bulaşıcı bir hastalık değildir, aile fertleri içerisinde birden fazla şahısta görülmesi kalıtsal özelliği ve aile fertlerinin emsal çevresel tetikleyicilere sahip olması ile ilgilidir.”
Akdeniz diyeti sedef hastalığına iyi geliyor
“Hastalığın yaygınlık derecesine ve etkilenme durumlarına nazaran sürme ilaçları, ışık ve lazer tedavilerini, ağızdan alınan çeşitli iltihap önleyici ve bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçları kullanıyoruz. Ayrıyeten deri altına yahut damardan uygulanan bağışıklık düzenleyici iğnelerden oluşan çeşitli tedavileri tek başına yahut birlikte veriyoruz. Son yıllarda bağışıklık sistemimizi düzenleyen yeni jenerasyon sedef iğneleri ile sedef hastalarında yıllarca süren tam yahut tama yakın iyileşme elde edebiliyoruz. Hastaların günlük aldıkları kalori ölçüsünü azaltmalarını yani düşük kalorili beslenmelerini ve ülkü kilolarını muhafazalarını öneririm. Mevsime uygun taze zerzevat ve meyve tüketimi, iyi yağlarla pişirilmiş zerzevat yemekleri, kırmızı et yerine mümkün olduğunca balığın tercih edilmesi yani bedendeki iltihabı baskılama özelliği olan Akdeniz diyetini benimsemelerini ve sporu hayatlarına dahil etmelerini, ayrıyeten sigara ve alkolü bırakmalarını tavsiye ediyorum.”
Haber7
