Ekonomik buhran ve mahallî para ünitesinin dolar önündeki bedel kaybının hayat pahalılığına yol açmaya devam ettiği Lübnan’da, devletin temel i htiyaç eserlerini sübvanse etme teşebbüslerine karşın işsizlik ve yoksulluk artıyor.
Başşehir Beyrut’ta faaliyet gösteren Milletlerarası Olgu Merkezi’nde araştırmacı Muhammed Şemseddin, ekonomik buhran ve lokal para ünitesi Lübnan lirasının kıymet kaybına işaret ederek, “Ülkedeki yoksulluk nispeti, 2 milyon 300 bin insanla yüzde 55’e yaklaşmış durumda.” dedi.
GEREKSINIMLERINE ULAŞAMIYORLAR
Bu nispetin da yarısını oluşturan bir milyon civarı vatandaşın yoksulluk sonunun altında hayat savaşı verdiğine işaret eden Şemseddin, halkın yüzde 25’ini oluşum eden bu kısmın temel gereksinimlere bile ulaşamadığını söyledi.
Şemseddin, halkın yüzde 30’unu oluşturan bir milyon 300 bin kişinin ise yoksulluk sonunun üstünde hayata tutunduğunu aktararak, bu bölümün hayatın temel muhtaçlıklarını elde edebildiği lakin konut üzere öbür gereksinimleri konusunda sorun yaşadığını kaydetti.
TABAN FIYAT 75 DOLARA DÜŞTÜ
Lübnanlı iktisat kompetanı Batrik Mardini de ekonomik bunalımın minimum fiyata olan tesirine dikkati çekerek, “Asgari fiyat, lokal para ünitesinin dolar önündeki paha kaybı nedeniyle 450 dolardan 75 dolara geriledi.” dedi.
Bir Amerikan dolarının karaborsada 8 bin Lübnan lirasına denk geldiğinin, binaenaleyh lokal para ünitesinin yüzde 80 civarında kıymet kaybı yaşadığının altını çizen Mardini, “Sorun yalnızca Lübnan lirasındaki kıymet kaybında değil. Ekonomik durgunluğa girmiş durumdayız.” diye konuştu.
Doların rekor seviyelerdeki yükselişiyle besin ve akaryakıt ithalatında yaşanan buhranlara de değinen Mardini, laflarını şöyle sürdürdü:
“Merkez Bankası, elektrik santrallerinde kullanmak üzere ithal edilen akaryakıtı sübvanse ediyor. Bu da Merkez Bankası’ndaki döviz rezervlerinin giderek eridiği manasına geliyor. O denli ki; Merkez Bankası’nın akaryakıt ithalatı için döviz bulamayacağı aşamaya kadar gidebilir.”
20-25 GÜN DAHA DAYANABİLİR
Et Esnaflar Sendikası Lideri Joseph el-Habr, et bölümünün de gayri temel azık unsurlarının birden fazla üzere karaborsadaki kur odaklı ithalata dayalı olduğuna dikkati çekti.
Mevcut kaidelerde et bölümünün en çok 25 gün daha direnebileceğini söz eden Habr, “Karaborsadaki kur bu biçimde devam ederse et kesimi, şoklu et olsun yahut canlı hayvan ithalatı olsun tamamıyla biter. Yıllık 25 bin ton et ithalatımız vardı lakin bu yıl bilemiyoruz.” diye konuştu.
Lübnan ‘da doların karaborsadaki fahiş artışına bağlı olarak et fiyatlarının 4’e katlandığını ve artmaya devam ettiğini söyleyen Habr, mevcut buhrandan bölümün önemli zarar ettiğini, velev kasapların yüzde 35’inin kapandığı ve marketlerdeki et reyonlarının yüzde 20’sinin de kapanmasını beklediklerini kaydetti.
YÜZDE 200 ARTIRIM
Başşehir Beyrut’ta market işleten Abdo Mukarzel ise mevcut ekonomik buhranın azık ve öteki temel muhtaçlık eserlerine olan yansımalarına işaret ederek, “Ürünlerin fiyatlarında yüzde 200 artış yaşandı. Eserlerin yüzde 10’u ise piyasada bulunamıyor artık.” tabirlerini kullandı.
Fiyatların gitgide arttığı ve temel gereksinimlerden sayılmayan kimi eserlerin satışını bıraktığını söyleyen Mukarzel, daha çok müşterilerin temel muhtaçlıkları olan süt, bakliyat ve konserve üzere eserleri raflarında satışa sunduklarını belirtti.
LÜBNAN’DA EKONOMİK BUNALIM
Lübnan iktisadı, 1975-1990 yıllarındaki iç savaştan bu yana en büyük buhranlardan birini yaşıyor.
Başbakan Hasan Diyab, geçen aylarda memleketindeki kamu borcunun 90 milyar doları aştığını kaydetmişti.
Hükümet, her yıl 2 milyar dolar olmak üzere 5 yılda yekun 10 milyar d olar kredi için Milletlerarası Para Fonu ile müzakerelere başlandığını açıklamıştı.
Mahallî para ünitesi Lübnan lirası, Merkez Bankası kuru sabit tutsa da her geçen gün paha kaybediyor. Resmi kura nazaran 1 ABD doları 1515 Lübnan lirası olmasına karşın karaborsada dolar bugün 9 bin Lübnan lirasının üzerinde süreç gördü.
Devlette 675 bin Lübnan lirası olan minimum fiyat, Merkez Bankası’nın 1992’den beri değişmeyen resmi kurunda yaklaşık 450 dolara tekabül ederken, birkaç aydan beri yükselişe geçen karaborsadaki kurda ise 80 dolar bile etmiyor.
Devlette dolarla süreç gören yakıt unsuru teminindeki kasvetler nedeniyle uzun periyodik elektrik kesintileri yaşanıyor.
Son devirlerde başşehir Beyrut’a günde 6 saat elektrik verilirken, gayri kesimlere ise 4 saat verilebiliyor.
Haber7
