Son dakika haberi: Merkez Bankası Lideri Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu, TRT Haber, CNN TÜRK ve A Haber ortak canlı yayınına katılıyor.
Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu, 128 milyar dolarlık banka rezervine ait “Bugün rezerv konusu tartışılırken, o günkü kaideleri kıymetlendirmemiz ve o günkü kurallara bakmamız gerekiyor.” açıklamasını yaptı.
Kavcıoğlu, muhalefetin gündeme getirdiği 128 milyar dolar ile ilgili sayıların saklandığı savına “Peki siz sayıları sakladıysak nereden çıkardınız bu 128 milyar doları?” dedi.
Kavcıoğlu, birilerine ayrıcalıklı döviz satışı yapıldı argümanıyla ilgili olarak, “Böyle bir durum kelam konusu değildir. Döviz süreçlerinin sonucunda vatandaşın burnu kanamadan 2020 pandemi krizi atlatılmıştır.” ifadelerini kullandı.
Kavcıoğlu, canlı yayında Merkez Bankası’nın altın rezervlerini açıklayarak, “Türkiye’de yıllardır 120 ton altını vardı. 2012’de başlıyor. 2019 ve 2020’de Türkiye 720 ton altına çıkıyor. Türkiye’nin şu an merkez bankası rezervlerinde 720 ton altını var” dedi.
Lider Kavcıoğlu’nun açıklamalarından satır başları:
128 MİLYAR DOLAR TARTIŞMALARI
2018-2019 ve 2020 yıllarına baktığımızda bu tartışmalar aslında daha paha kazanıyor. 2020 yılında dünyada gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde yatırımların azaldığını görüyoruz. Merkez Bankası’nın da bu yatırımlardan aldığı hisse da doğal olarak azalıyor. IMF’nin az gelişmiş ülkelere 110 milyar dolar yardımı kelam konusu. Bunlar keyfi üzüntü olan işler değil. Dünya birçok kriz yaşadı lakin 2020 pandemi krizi dünyayı çok makus halde etkiledi. Daha evvelki krizlerin bir altyapısı vardı. Lakin pandemi krizi insanların ne yapacağını bilmediği, ülkelerin kapandığı bir devri yaşıyoruz. Bu ortamda Türkiye biraz daha ayrışıyor.
IMF’YE GİDİLECEK HABERLERİ YAPILIYORDU
Türkiye’nin 2013’ten sonra yaşadıklarına baktığımızda, daha sonra 2016’daki hain işgal teşebbüsü, uçak krizi… Periyot devir Türkiye’nin yaşadığı krizler var. 2018’de ortaya çıkan kur atakları ortaya çıktı. IMF’ye gidilecek, gitmek zorunda olduğu haberleri yapılmaya başladı. Türkiye bu süreci hem sıhhat hem de para ve mali mevzularda iyi yönetti.
GERÇEK KESİMİN GEREKSİNİMİ REZERVLERDEN KARŞILANDI
Toplumsal yardımlara gelindiğinde, devlet vatandaşımızın yanında oldu. Bu periyodu atlatırken yapılanları göz gerisi edemeyiz. 2019 artı bir cari fazla verdik. 128 milyar dolar ile cari açığı finanse edildiği konuşuldu. Merkez Bankası olarak verdiğim sayılar nettir ve doğrudur. Pandemi periyodunda dünyada yaşananlarla bir arada Türkiye’de yaşananlarda bir döviz talebi ya da yabancı beşerler ülkesine dönecek, bu parayı istiyor. 2020 sonu prestijiyle gerçek bölümün döviz durum açığı 208 milyar dolardan 157 milyar dolara indi. Bu, rezervlerden ya da Merkez Bankası’nın yaptığı bu süreçlerden karşılandı. Sizin bu talepleri bir halde karşılamanız lazım. Karşılamazsanız, o vakit oluşacak şeylerle Türkiye yüzleşecektir, karşı karşıya kalacaktır. 2020 sonunda Türkiye bütün bu taleplere karşılık vermiştir. Hem gerçek bölüm yurtdışı borçlarını ödemiştir, bankacılık finansal borçlarını ödemiştir, kendi ithalat borçları dahil varlıklarını artırmıştır.
TÜRKİYE 1984 YILINDA REZERV BİRİKTİRMEYE BAŞLADI
Bunun sağlıklı işlediğini şuradan görebiliriz: Faiz yükseldiğinde yabancılar tekrar gelmiştir. Beşerler Türkiye’ye parasını getirir, istediği vakit da parasının alıp gideceği bir ortamın olduğunu çok net biliyorlar. Bu taleplerin karşılanması için Merkez Bankası o gün Hazine’yle bir arada oluşturulan süreçler var. Rezerv konusuna geldiğimizde, Türkiye’de 83-84’ten sonra rezerv birikmeye başlıyor. 2020’ye geldiğinde 15-20 milyar rezervi var. Daha sonra 30 milyara kadar oluşan rezerv var. Kurun daha sağlıklı bir formda yönetilmesi için de yapılan süreçler var. Fakat temel onun ardında oluşan bir talep var. Gerçek bireylerden, gerçek bölümlerden, bankalardan talep karşılanmıyorsa ya fiyatlar üst gidecek, ya faizi yükselteceksiniz. Kendi içerisinde istikrara gelmezse Merkez Bankası orada piyasaya giriyor.
HAZİNE İLE YAPILAN PROTOKOL HAKKINDA
Hazine’nin MB’deki hesaplar kullanılarak döviz alım satımıyla piyasa arzının dengelenmesi 2017’de. Televizyonlarda bu süreçlerin 2019 seçimlerinden evvel yapıldığı söyleniyor. Değil. MB dalgalı kura geçtikten sonra döviz alım ihaleleri 2016’ya kadar yapıyor, 2016’dan sonra bunu bırakıyor. Protokolün büsbütün türel desteği var. MB’nda türel bir desteği olmayan hiçbir süreç yapılmaz. Bugüne kadar yapılmamıştır, bundan sonra da yapılmaz. Bu protokol dahilinde, 2017 Şubatından itibaren yapıldı. 2020’de yapılmasının nedeni de pandemi kuralları. Bu süreçler kapalı yapıldı, protokol açıklanmadı, sayılar verilmiyor. Pekala siz bu sayıları nereden biliyorsunuz? Biz bu sayıları açıklamadık. Dünyada en şeffaf bilgi açıklayan merkez bankalarından biri TCMB’dir. Günlük olarak açıklanır. Analitik bilanço okumasını bilen herkes buradan bu sayıları alır. Bizim analitik bilançomuzda o bilgiler günlük yayınladığı için zati orada var. Gizlenen saklanan bir şey yok. Bilançodan görüldüğü kabul edildiği vakit bu sefer kimlere satıldı demeye başladılar. Dünyada bu biçimde bir bilgi açıklama kelam konusu değil. MB bireylere döviz satmıyor. İnsanların başını karıştırmak için 128, o kur 6.85. Belli sayılarla insanları bir yere götürmek için algı operasyonu. Bu türlü bir şey yoktur.
BİRİLERİNE AYRICALIKLI DÖVİZ SATIŞI YAPILDI ARGÜMANI
Bu türlü bir şey kelam konusu olamaz, yapmak isteseniz de yapamazsınız. Merkez Bankası’nın bilgi açıklama konusunda şeffaflığı dünyadaki en iyi merkez bankalarından bir tanesiyiz. Bu kadar şeffaf bir bilançomuz var ve günlük oradan her şeyi izleme bahtınız var. Biz kimseye 128 sayısını söyledik. Pekala bu arkadaşlar bunları nereden buldular? ‘Protokolün içeriğini açıklayın.’ Bu türlü bir şey olabilir mi? Avrupa Merkez Bankası 2000 ve 2010 arası Euro’yu baskılayabilmek için yaptıkları süreçleri 10 yıl sonra, 2020’de açıkladı. Japonya Merkez Bankası yalnızca yıl sonu toplu olarak veriyor sayıları. Siz neden 2017’yi, 2018’i sormuyorsunuz? Daha evvel döviz müdahaleleriyle yapılan süreçleri niçin sormadınız? Daha evvel döviz müdahaleleriyle yapılan süreçleri niçin sormadınız? 2013, 2014 üzere dünyada oluşan bir karşıt gidiş, kuru baskılamak zorunda olduğunuz devirlerde döviz satım müdahalelerinde bulunursunuz. Periyot devir Merkez Bankası bunu kuru sağlıklı bir biçimde oynaklığının devam etmesi için müdahaleleri olmuş. 2016’dan sonra diğer bir yol denenmiş.
‘2020 KRİZİ KİMSENİN BURNU KANAMADAN ATLATILMIŞTIR’
Türkiye o krizi yönetebildiği için vatandaşımız o krizden etkilenmeden çıktı. 2019-2020’de hiçbir şey yapmayabilirdiniz, piyasaya bırakabilirdiniz. 2020 Türkiye dünya buhranından, hatta ondan da daha fazla kahrın yaşandığı bir yılı konuşuyoruz. Öteki ülkelerin nasıl dayanak aldığını biliyoruz. Öbür merkez bankaları yapınca TCMB hiçbir şey yapmadan mı duracaktı? O denli yapıldı, bu türlü yapıldı; sonucuna bakalım. Sonucunda Türkiye vatandaşı, gerçek bölüm, kimsenin burnu kanamadan, pandemi krizi atlatılmıştır.
TÜRKİYE REZERVLERİNİN YAPISINI DEĞİŞTİRDİ
Kurun oynaklığının sağlıklı bir formda yönetilmesi, münasebetiyle müdahale değil. Ben lider oldum, atandım. Pazar günü basın bildirisiyle açıkladım. Banka müdürlerine de bir müdahalemiz olmayacağını, herkesin kendi bilançosunu yöneteceği biçiminde iletiler verdim. Ancak gece Asya piyasalarında fevkalade bir dalgalanma oluşmaya başladı. 11 milyar dolar o bir haftalık mühlet içerisinde piyasadan çıktı. Ben MB olarak hiçbir şey yapmadım, piyasa karşıladı. 2020’de dövize dönen bireyler otomatik olarak piyasada o talebi karşıladı. Döviz almak isteyenlere dövizini bozdurarak yanıt verdi. O gün ülkemin rezervlerinde kâfi para olduğu için piyasa o 11 milyar dolarlık talebi karşıladı. Bir şeylere ulaşmak için değişik hesaplamalara gitmeye gerek yok. Türkiye Merkez Bankası olarak ve TC Devleti olarak şu an olmadığı kadar iyi durumda. Rezervlerin yapısı değişmiştir Türkiye’de. Yıllardır 120 ton altını vardı. 2012’de başlıyor. 2019 ve 2020’de Türkiye 720 ton altına çıkıyor. Türkiye’nin şu an merkez bankası rezervlerinde 720 ton altını var. Türkiye’nin 120 ton altını yurt dışındayken, 2017-18’den sonra Türkiye’nin tüm altınlarını Türkiye’ye getirmiştir. Türkiye’nin tüm altınları şu an Merkez Bankası’ndadır. Şu an bu yıllık 50 ton 1-2 yıl içerisinde 80 tona çıkacak inşallah.
ŞUANDA 90 MİLYAR DOLAR REZERVİMİZ VAR
Önümüzdeki amaç, rezervleri daha kalıcı, güçlü formda oluşturmak. Türkiye’de hem rezervlerimizi daha kalıcı hale getireceğiz, hem de üretimi, ihracatı finanse ederek daha iyi bir sistem oluşturacağız. 2003’e kadar rezerv yok. Şu an 90 milyar dolar brüt rezervimiz var. Rezervin açılımı da kıymetli. Yaklaşık %40’ı üzerinde Türkiye’nin kendi altın rezervi. 2003’ten sonra oluşan rezervler nasıl oluşmuş? Portföy girişleriyle, sıcak para girişleriyle. Kur düşük olduğu için döviz alım müdahaleleriyle oluşturulan bir rezerv var, 130 milyar dolara kadar çıkan. Yurt dışından gelen dövizlerin alım ihaleleriyle oluşturuyorsunuz bunu. Türkiye 2020’de de bunu yapmıştır. Şuraya gitmiş, bunun hesabına geçmiş; bu sözler gerçek değil ve vatandaşımızı da yanlış yönlendiriyorlar.
REZERVLER YALNIZCA YER DEĞİŞTİRDİ
Bankaların, piyasaların gereksinimi olan TL’yi MB karşıladı. ‘MB’nın kaybolan rezervleri’ diyorsunuz ya, o rezervler yalnızca yer değiştirdi. Benim rezervlerimden çıkıp banka hesaplarına döviz olarak giden parayı ben o parayı tekrar alıyorum döviz olarak, piyasaya TL veriyorum. Bir rezerv kaybı, para kaybı, birilerine para verilmesi kelam konusu değil. Giden paranın gittiği yer bankadaki döviz hesapları. Ortadaki fark da, ben MB olarak para kazanıyorum. Aldığım dövizleri 2020-19’da daha yüksek kurla piyasaya verdiğim için kar ettim. Artı, dövizler karşılığında piyasadan TL çektiğim için şu an o TL’yi piyasayı fonlamak için kullanıyorum, kar ediyorum.
İHTİYAT AKÇESİ TEZLERİ
MB kâr etmiyor, kâr etmediği bir bilançoda ihtiyat akçesi nasıl olacak? Bunu söylüyorsunuz, bari bir desteği olsun. Temel kâr etmeye başladığından beri oluşuyor. Kara gün için ihtiyat akçesini nerede biriktirdiniz? MB’nın bilançosunda yok. Bir yerlere para aktarma kelam hususuysa bu paralar nasıl oluşuyor? Yahut siz neden yapmadınız daha evvelce? Başkanlık yapan arkadaşımızın konuşmalarını şaşkınlıkla dinledim. MB Türkiye’nin en saygın kurumlarından bir tanesi. Burada yanlış bir şey olması mümkün değil. MB ve MB’da yetişen beşerler bu kadar hassasken, 128 milyar dolar üzere bir sayısı söylem edip, bu kadar insanı zan altında bırakmak hayret verici. Ve bunu eski Merkez Bankası liderlerinin yapması daha da üzücü. MB’nda yıllarca çalışmış, buradaki ihtimamı bilen insanların bunlara taraf olması üzüyor. Merkez Bankası’nda yanlış olmaz. Datalarını günlük olarak açıklayan bir Merkez Bankası’nda nasıl yanlış olabilir? Bu kadar şeffaflık varken, bu sayılar üzerinden yorum yaparken, bizim bir şeyler gizlediğimizi söyleyerek kamuoyunun başını karıştırmanın nasıl bir manası olabilir?
ENFLASYON VE FAİZ AÇIKLAMASI
Türkiye’nin %5 enflasyon amacı var ve bu amacı tutturana kadar sıkılaşmaya devam edeceğiz. Ferdi kredilerle ilgili önlemler alacağız. Faize karşı olmayan var mı? Yüksek faizden mutlu olan kim var? Negatif faizden bahsediyorsak yahut yükselen bir enflasyonda farklı şeyler konuşuyorsak bu öbür bir şey. Bizim piyasaya verdiğimiz bildiri çok net. Birinci gün saat 10’da basın bildirisi açıkladım, tıpkı bildirileri verdim.
DETAYLAR GELİYOR…
Haber7
