Merkez Bankası (MB), ‘Kripto Raporu’nda kripto varlıkların risklerini anlatırken farklı bir tespitte bulunarak, “Yeni kripto varlık ünitelerinin yaratılması (madencilik) imkanı yüksek elektrik tüketimine sebep olmakta ve bu da global ısınmayı artırmaktadır” dedi.
Türkiye’de yerli ve yabancı kripto para platformu sayısının 40 olduğunu açıklanan raporda; 6 Mayıs 2021 prestijiyle Türk kökenli alım satım platformlarında 28 milyar TL’lik süreç hacmi gerçekleştiğini kaydetti.
‘Kripto Raporu’nda, kripto varlıkların ‘avantajları ve riskleri’ başka başlık altında incelenirken, Türkiye’deki kripto para platformları ve süreç hacmi hakkında birinci sefer somut bilgiler paylaşılıyorRaporda, Türkiye kökenli kripto varlık alım satım platformlarının yanı sıra global platformların temsilcilerinin de ülkemizde faaliyet gösterdiği lisana getirilirken, “Türkiye’de faaliyet gösteren platformların rastgele bir yerde kaydı tutulmamakla bir arada, global platformlarla birlikte yaklaşık 40 platformun faaliyet gösterdiği” bilgisi verildi. Kripto süreç hacmine ait 6 Mayıs 2021 prestijiyle gelinen nokta şöyle kaydedildi:
Süreç hacmi 28 milyar
“Verilerine ulaşılabilen Türk kökenli alım satım platformlarında yaklaşık 28 milyar TL’lik süreç hacmi gerçekleşmiştir. En yüksek süreç hacminin gerçekleştiği alım satım platformları 11.1 milyar TL ile Paribu, 7.6 milyar TL ile BTCTürk ve 4.2 milyar TL ile Paritex olmuştur.Küresel platformlar üzerinden Türk vatandaşlarının süreç hacmi bilgilerine ulaşılamamakta olup bu süreç hacimleri de eklendiğinde toplam süreç hacminin 28 milyar TL’nin epey üzerinde olduğu düşünülmektedir.
Binance, Huobi Küresel, Coinbase Pro ve Kraken dünyanın en önde gelen kripto varlık alım satım platformları olup Türklerin en çok süreç yaptığı platformlar oldukları iddia edilmektedir.”
Raporda, birden fazla platformda günlük yatırma ve çekme limitinin 1 milyon TL, aylık yatırma ve çekme limitinin ise 5 milyon TL olduğu tabir edildi. Raporda, kripto varlıkların, ‘avantajları ve riskleri’ de mercek altına alınıyor.
Kripto varlıkların günümüzde kullanım alanının geniş olmasının, her ülkenin ve toplumun her kesitinin kelam konusu varlıklara olan bakış açısının da farklı olmasına yol açtığı tespiti yapılan raporda, “Pek çok ülkede kripto varlıklar geleceğe açılan büyük bir inovasyon kapısı olarak görülse de, barındırdığı risklerden ötürü düzenleme yoluyla denetim altına alınmaya çalışılmaktadır” denildi. Raporda, kripto varlıkların kendine has özellikleri bulunsa da sağladıkları avantajlar şöyle sıralanıyor:
Kolay ve hızlı
– Kripto varlıklarla süreçler ekseriyetle başka finansal kuruluşlara ait sistemler üzerinden yapılan süreçlere kıyasla daha kolay ve süratli gerçekleşmektedir. 7/24 erişim ve süreç yapma kolaylığı, süreç limitlerinin olmaması ve düşük süreç fiyatı bu varlıkları cazip kılmaktadır. Bilhassa hudut ötesi süreçlerde, konvansiyonel finansal sisteme nazaran bu cins avantajları ön plana çıkmaktadır.v
Ticareti kolaylaştırıyor
– Blok zincir teknolojisinin eşler (kullanıcılar) ortası düzeneği kullanılarak, hudut ötesi transferler ve süreçler, döviz kurundaki dalgalanmalar ve benzerleri üzerinde rastgele engelleyici öge olmadan milletlerarası ticareti kolaylaştırmaktadır.- Kişi çoklukla kripto varlıklara ait genel yahut özel şifreleme anahtarlarının tek sahibi olduğundan ve süreçleri rastgele bir aracı olmadan direkt karşı taraf ile gerçekleştirdiğinden ödeme bilgilerinin çalınması benzerlerine nazaran zorlaşmaktadır.
– Şahısların rastgele bir aracı kuruluşa muhtaçlık duymadan büsbütün eşler (kullanıcılar) ortası formda direkt varlıkları üzerinde tasarruf imkânı bulunmaktadır. Bu kapsamda, sahip oldukları kripto varlıklarını istedikleri halde saklayabilmektedirler.
– Kripto varlıklarda kullanılan teknolojiler pek çok FinTek iş modelinin önünü açmış ve birçok yeniliğin geliştirilmesine temel teşkil etmiştir.
Kripto varlıkta risk nedir?
Kripto varlıkların global ısınmayı da artırdığı tespiti yapılan raporda, riskler şöyle sıralandı:
– Kripto varlıkların rastgele bir düzenleme ve kontrol düzeneğine tabi olmaması ve merkezi bir muhatabın olmaması denetim ve kontrol yetersizliğini beraberinde getirmektedir.- Denetimsiz halde gerçekleşen kripto varlık transferleri sonucunda piyasa kıymetlerinin çok oynaklık göstermesi yatırımcılar için önemli fiyat riski yaratmaktadır.
– Anonim yapıları, yasadışı faaliyetlerde kullanılabilmesini kolaylaştırmakta ve vergi kaçakçılığı, kara paranın aklanması ile terör finansmanı üzere süreçlerin takibini zorlaştırmaktadır. Kimi durumlarda kripto cinsine nazaran süreç takibi mümkün olmamaktadır.
– Kripto varlık cüzdanların çalınabilmesi, kaybolabilmesi yahut sahiplerinin bilgileri dışında yöntemsiz olarak kullanılabilmesi riskleri bulunmaktadır. Bu, çoğunlukla platformlarda tutulan cüzdanlar için kelam konusu olsa da platformların dışında soğuk cüzdan olarak nitelendirilenler için de bu tıp bir risk bulunmaktadır.
‘Zararın telafisi olmaz’
– Kripto varlıklar, siber ataklara ve internet korsanlarının ataklarına karşı açıktır. Bu kapsamda, bilhassa alım satım süreçlerinin gerçekleştirildiği platformların bu tıp taarruzlara karşı daha açık olabildiği görülmektedir.- Süreçlerin geri dönülemez nitelikte olması, operasyonel yanılgı yahut suistimaller nedeniyle taraflar bakımından telafisi mümkün olmayan mağduriyete sebep olabilmektedir.
Türel müdafaa da yok
– Rastgele bir düzenlemeye tabi tutulmadığı için paranın güvenliği, geri ödeme yahut garanti kapsamındaki tüzel muhafazadan yoksundur.
– Herkes tarafından kabul edilmiş olan ödeme araçları olmadıklarından, sürdürülebilirlik sorunu taşımaktadır.- Kâfi süreç gücünün olması durumunda yeni kripto varlık ünitelerinin yaratılması (madencilik) imkanı yüksek elektrik tüketimine sebep olmakta ve bu da global ısınmayı artırmaktadır.
Haber7
