Çalışanların fiyatlarından her ne halde olursa olsun eksiltme yapılamadığı üzere fiyat kesme cezası da uygulanamaz. Tıpkı pahada bir iş nedeniyle bayan ve erkeğe farklı fiyat verilemez. Fiyatın dörtte birinden fazla haczedilemez, nafaka borçları dışında fiyat diğerine devredilemez. Fiyatta kesinti bir ayda 2 günden fazla olamaz. Fiyatı vaktinde ödenmeyen çalışan faizini isteyebilir. Çalışanlara fiyat kesme cezası verilemez. Fiyat alacaklarında zamanaşımı mühleti 5 yıl olup, fiyatı vaktinde ödenmeyen çalışan faiz isteyebilir.
Hem çalışan hem de patronların fiyat ödemesi konusunda hak ve sorumlulukları başta olmak üzere merak edilen soruların cevapları şöyle:
1- Çalışanlara dolar, bono, kupon, senet ile ödeme yapılabilir mi?
Çalışanlara dolar ile ödeme yapılamaz. İş Kanunu’na nazaran fiyat, prim, ikramiye Türk parası ile işyerinde, özel olarak açılan bir banka hesabına ödenir. Bu nitelikteki ödemeler yabancı para olarak kararlaştırılmış ise ödeme günündeki rayice nazaran Türk parası ile ödeme yapılabilir.
Emekçiye fiyat ödemesi kupon, yurtta geçerli parayı temsil ettiği argüman olunan bir senetle yahut öteki rastgele bir formda yapılamaz.
2- Patronun 2 ay boyunca fiyat ödememesi yasal mıdır?
Patronun 2 ay boyunca fiyat ödememesi yasal değildir. Maddede personele fiyatın en geç ayda bir ödeneceği ve iş kontratları yahut toplu iş mukaveleleri ile ödeme mühletinin 1 haftaya kadar indirilebileceği belirtiliyor.
3-Ücret alacaklarında vakit aşımı mühleti var mıdır?
İş Kanunu’nda fiyat alacaklarının 5 yıllık vakit aşımına tabi olduğu belirtiliyor.
4- Sekiz personel çalıştıran patron fiyatları banka kanalıyla ödeme yükümlülüğüne alışılmış midir?
Evet, patron fiyatları banka kanalıyla ödeme yükümlülüğüne olağandır. En az 5 emekçisi olan patronların, çalıştırdıkları çalışana o ay içinde yapacakları her türlü ödemeyi bankalar aracılığıyla yapmakla yükümlü oldukları belirtiliyor.
5-İşçi fiyatlarının ne kadarlık meblağı bankaya yatırılmalıdır?
Patronlar ile üçüncü bireylerin, Türkiye genelinde çalıştırdıkları personel sayısının en az 5 olması hâlinde, çalıştırdıkları personele o ay içinde yapacakları her türlü ödemenin yasal kesintiler düşüldükten sonra kalan net fiyatını, bankalar aracılığıyla ödemekle yükümlü bulunuyor.
6-Ücreti ödenmeyen emekçi iş görmekten kaçınabilir mi?
Yasaya nazaran ödenme gününden itibaren 20 gün içinde zorlayıcı bir neden dışında fiyatı ödenmeyen personelin iş görmekten kaçınabilir. Ödenmeyen fiyatlara mevduata uygulanan en yüksek faiz uygulanır.
7-Ücreti vaktinde ödenmediği için iş görmekten kaçınan çalışanın iş kontratı feshedilir mi?
Fiyatı vaktinde ödenmediği için iş görmekten kaçınan çalışanın bu nedenle, iş mukavelesi feshedilemez, emekçinin yerine yeni emekçi alınamaz ve yapılan işler diğerine yaptırılamaz.
8- Fiyatın ne kadarı haczedilebilir yahut diğerine evre temlik edilebilir?
Çalışanın aylık fiyatlarının dörtte birinden fazlasının haczedilemeyeceği yahut diğerine periyot ve temlik olunamayacağı (nafaka borçları hariç) belirtiliyor.
9- Fiyat bordrosu düzenleyen patronun fiyat hesap pusulası da düzenleme yükümlülüğü var mıdır?
Patron işyerinde yahut bankaya yaptığı ödemelerde emekçiye fiyat hesabını gösterir imzalı yahut işyerinin özel işaretini taşıyan bir pusula vermek zorunda.
10-İşveren personelin ücretinden indirim yapabilir mi?
Her türlü işte uygulanmakta olan çalışma müddetlerinin yasal olarak daha aşağı hudutlara indirilmesi yahut patrona düşen yasal bir yükümlülüğün yerine getirilmesi nedeniyle ya da İş Kanunu kararlarından rastgele birinin uygulanması sonucuna dayanılarak personel fiyatlarından her ne biçimde olursa olsun eksiltme yapılamaz.
11- Patronun çalışandan 3 gündelik kadar fiyat kesinti yapması yasaya uygun mudur?
Patronun çalışandan 3 gündelik kadar fiyat kesinti yapması yasaya uygun değildir. Emekçi fiyatlarından yapılabilecek kesintilerin 1 ayda 2 gündelikten yahut kesim başına veyahut yapılan iş ölçüsüne nazaran verilen fiyatlarda emekçinin 2 günlük karından fazla olamayacağı belirtiliyor.
12-Genel çalışma müddetinin 45 saat olarak belirlendiği bir işyerinde, haftada 44 saat çalışma yaptıran patron fazla çalışma fiyatı ödemeli midir?
İş Kanunu’na nazaran fazla çalışma, haftalık 45 saati aşan çalışmaları tabir ediyor. Denkleştirme aslının uygulandığı haller dışında haftalık 45 saati aşan çalışmalar fazla çalışma kapsamında bedellendiriliyor. Hasebiyle 44 saatlik çalışma için patronun fazla çalışma fiyatı ödeme yükümlülüğü bulunmuyor.
13-Haftada 3 saat fazla çalışma yaptırılan emekçiye, fiyatı nasıl ödenmelidir?
İş Kanunu’na nazaran haftalık çalışma müddetinin 45 saat olarak belirlendiği işlerde, her 1 saat fazla çalışma için verilecek fiyat, olağan saatlik çalışma fiyatının yüzde 50 yükseltilmesi suretiyle tespit edilir.
14-Genel tatil günlerinde çalışanların fiyatları nasıl ödenir?
İş Kanunu kapsamına giren işyerlerinde çalışan çalışanlara, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün fiyatları tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıyeten çalışılan her gün için bir günlük fiyatı ödenir.
15- Mukavelede haftalık 40 saat çalışacağı belirtilen bir personel, patron tarafından haftada 44 saat çalıştırılıyor ise fiyatı ne kadar artırımlı ödenmelidir?
Haftalık çalışma mühletinin mukavelelerle 45 saatin altında belirlendiği durumlarda, ortalama haftalık çalışma müddetini aşan ve 45 saate kadar yapılan çalışmalar fazla müddetlerle çalışmadır. Fazla mühletlerle çalışmada, her 1 saat fazla çalışma için verilecek fiyat olağan saatlik çalışma fiyatının yüzde 25 yükseltilmesi suretiyle belirlenir. Kelam konusu durumda 4 saat için artırımlı fiyat ödenir.
16- Haftada 5 saat fazla çalışma yapan bir emekçinin fiyat yerine müsaade alması mümkün müdür?
Personelin artırımlı fiyat yerine müsaade kullanması mümkündür. Fazla çalışma yahut fazla mühletlerle çalışmada, emekçi isterse artırımlı fiyat yerine fazla çalıştığı her saat karşılığı 1 saat 30 dakikayı hür vakit olarak kullanabilir. Kelam konusu durumda toplam 7,5 saat hür vakit iş saatleri içinde kullanılabilir.
17-İşçinin hak ettiği fazla çalışma ya da fazla müddetlerle çalışma nedeniyle özgür vakti ne kadar müddette kullandırılmalıdır?
Fazla çalışma ve fazla müddetlerle çalışma karşılığında çalışanın özgür vakit kullanacak olması halinde kelam konusu hak 6 aylık müddet zarfında çalışma mühleti içinde ve fiyatta kesinti yapılmadan kullandırılmalı.
18-Geçici iş bağında fiyat ödeme yükümlülüğü kime ilişkin?
Süreksiz iş bağlantısında de patronun, fiyatı ödeme yükümlülüğü devam eder. Süreksiz iş bağı kurulan patron, emekçinin kendisinde çalıştığı müddette ödenmeyen fiyatından, toplumsal sigorta primlerinden patron ile birlikte sorumlu bulunuyor.
19-Hafta tatili fiyatına ne vakit hak kazanılır?
İşyerlerinde, emekçilere tatil gününden evvel 63’üncü unsura nazaran belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları şartı ile yedi günlük bir vakit dilimi içinde kesintisiz en az 24 saat dinlenme veriliyor.
20-İşveren personele hangi durumlarda fiyat kesme cezası verebilir ve bunun yasal üst hududu nedir?
Patron toplu mukavele yahut iş kontratlarında gösterilmiş olan sebepler dışında personele fiyat kesme cezası uygulayamaz. Emekçi fiyatlarından ceza olarak yapılacak kesintilerin çalışana derhal sebepleriyle bir arada bildirilmesi zaruriliği bulunuyor.
Haber7
