Peygamber Efendimiz (s.a.s)’in Mekke’den Medine’ye hicret etmesi, Hz. Ömer’in halifeliği sırasında Hicri takvimin başlangıcı olarak kabul edilmesiyle Muharrem ayı da Hicri takvimin birinci ayı olarak belirlendi. İslam geleneklerinde ve akabinde Türk-İslam kültüründe Muharrem ayı padişahın, devlet liderinin devlet ricalini kabul ederek Hicri yılbaşını tebrik etme geleneğine dönüştüğü görülmektedir.
Başta Kuran-ı Kerim olmak üzere başka semavi dinlerde de epeyce ehemmiyetli olan Muharrem ayı birçok kıymetli hadiseye şahitlik etmiştir. Allah’ın peygamberleri imtihanlardan geçirmesi, tövbelerini kabul etmesi, bir sürü kıymetli hadisenin gerçekleşmesi Muharrem ayında gerçekleştiği bilinmektedir. Peygamber Efendimiz (s.a.s) Muharrem ayının birinci 10 gününü oruçla geçirilmesi tavsiye ederken bu değerli günlerde ibadet ve davranışlara dikkat ederek Allah’ın isteğini ve merhametini kazanma uğraşında olunması tavsiye edilmektedir.
MUHARREM AYI NEDİR?
Muharrem ayı Kuran-ı Kerim’de kutsal ve değerli görülen 4 aydan biridir. Muharrem, Kuran-ı Kerim’de ay ismi olarak geçmese bile hücuma uğrama durumu hariç savaşın haram kılındığı aylardan bahsederek bu aylarda savaştan uzak durulması gerektiğinden bahsetmektedir. Peygamber Efendimiz (s.a.s) Muharrem ayı için Allah’ın ayı olduğu, Ramazan ayı dışında oruç tutmanın en faziletli ay olduğunu belirtmektedir. Bilhassa Muharrem ayının birinci 10 gününü oruç tutarak geçirmenin çok sevap olduğu aktarılmaktadır.
Muharrem ayının onuncu günü pek çok kıymetli vakaların gerçekleştiği aşure idrak edilmektedir. Aşure günü yalnızca İslam dinine mahsus bir gelenek, ibadet olmadığı peygamberler tarihi incelendiğinde de fark edilmektedir. İslamiyet öncesi kabilelerde aşure gününe ehemmiyet verildiği ve o gün kendi dinlerine nazaran ibadet ve oruçla geçirildiği aktarılmaktadır. Hz. Muhammed (s.a.s), Muharrem ayının birinci 10 günü oruç tutamayanların 9-10-11. günlerinde oruç tutmalarını önermektedir.
MUHARREM AYI KIYMETI
1- Hz. Musa, kavmiyle birlikte denizi yararak içinden geçmiş ve Firavunun gazabından kurutulmuştur.
2- Hz. Nuh, ona bağlı kalan kavmiyle birlikte bindikleri gemi, tufanı aşarak Cudi dağına demirlemiştir.
3- Hz. Yunus Balığın karnından Aşure günü kurtulmuştur.
4- Hz. Adem’in Allah’a olan pişmanlığı ve tövbesi aşure günü kabul edilmiş ve affedilmiştir.
5- Kardeşleri tarafından kuyuya atılan Hz. Yusuf Aşure günü kuyudan kurtulmuştur.
6- Hz. Yusuf’un babası Hz. Yakup, oğlunun acısıyla kapanan gözleri aşure günü açılmıştır.
7- Hz. İsa Aşure günü dünyaya gelmiş ve yeniden bir aşure günü göğe yükselmiştir.
8- Hz. Davud’un tövbesi Aşure günü kabul edilmiştir.
9- Hz. İbrahim oğlu Hz. İsmail aşure günü dünyaya gelmiştir.
10- Hz. Eyyüb’ün hastalığı aşure günü şifa bulmuştur.
Tüm bu değerli hadiselerin-mucizelerin gerçekleşmesi dışında Peygamber Efendimiz (s.a.s)’in torunu Hz. Hüseyin ve beraberindekiler Muharrem ayının 10. günü olan aşure gününde Yezid tarafından Kerbela’da şehit edilmiştir.
MUHARREM AYI İBADETLERİ
Peygamber Efendimiz (s.a.s), Muharrem ayının değerinden bahsederek bu ay içinde Allah’ın isteğini kazanmak için mümkün mertebe ibadetle geçirilmesini önerir. Nefsi yenmek, terbiye etmek için ve Allah’a yakınlaşmak için oruç tutulmasını ve namazlara dikkat edilmesi gerekliliği din alimleri tarafından vurgulanmaktadır. Muharrem ayında imkanı olan bireylerin birinci 10 oruç tutması, imkanı olmayan bireylerin ise aşure günü arifesi, aşure günü ve aşure günü sonrası oruç tutulması önerilmektedir. Muharrem ayının birinci 10 gününün oruçla geçirilmesinin yanında namazlara da dikkat edilmelidir. Bilhassa farz olan 5 vakit namazı kazaya bırakılmaması gerekir. Bunun yanında geçmiş namazların kazasının yapılması, tövbe edilmesi yapılması tavsiye edilen ibadetlerdendir.
MUHARREM AYINDA OKUNACAK DUALAR
1- Muharrem Ayının Birinci Günü Okunacak Dualar:
Bismi’llâhi’r-rahmâni’r-rahîm “Ve sallâ’llâhu ‘alâ seyyidinâ muhammedin ve âlihi ve sahbihi ve sellem. Allâhümme ente’l-ebediyyü’l-kadîmü’l-evvelü ve ‘alâ fazlike’l- ‘azîmi ve cûdike’l- ‘amîmi’l- mu‘avveli ve hâzâ ‘âmun cedîdün kad akbele nes’elüke’l-‘ısmete fîhi mine’ş-şeytâni ve evliyâihi ve cünûdihi ve’l-‘avne ‘alâ hâzihi’n-nefsi’l-emmâreti bi’s-sûi ve’l-iştiğâli bi-mâ yukarribunî ileyke zülfâ yâ zê’l-celâli ve’l-ikrâmi ve sallâ’llâhu ‘alâ muhammedini ’n-nebiyyi’l-ümmiyyi ve ‘alâ âlihi ve ashâbihi’t- tayyibîne’t- tâhirine ve’l-hamdü li’llâhi rabbi’l-‘âlemîn.
“Allâhümme yâ muhavvile’l-havli ve’l-ahvâli havvil hâlenâ ilâ ahseni’l-hâl”
2- Aşure Günü Okunacak Dua
Aşure günü 5 vakit farz namazlardan sonra okunacak dua:
Hasbünâ’llâhu ve ni‘me’l-vekîl ni‘me’l-mevlâ ve ni‘me’n-nasîr, gufrâneke rabbenâ ve ileyke’l-masîr Lâ-ilâhe illa’llâhu vahdehû lâ-şerîkeleh, lehü’l-mülkü ve lehü’l-hamdü ve hüve ‘alâ külli şey’in kadîr
Haber7
