Geophysical Research Letters mecmuasında yayınlanan yeni bir makalede, NASA’nın Güney Californiya’daki Jet Propulsion Laboratuvarı’ndan iki bilim insanı, Mars’ın suyun sıvı kalamayacak kadar soğuk olduğu güney kutbu etrafında onlarca radar yansıması bulduğunu açıkladı.
Çalışmanın muharrirlerinden Jeffrey Plaut, “Bu sinyallerin sıvı su olup olmadığından emin değiliz, fakat, 2018 yılında yapılan evvelki çalışmada bulunandan çok daha yaygın görünüyorlar. Ya Mars’ın güney kutbunun altında sıvı su yaygın ya da bu sinyaller diğer bir şeyin göstergesi” dedi.
15 YILLIK BİLGİLER İNCELENDİ
Öteki taraftan, Mars’ın güney kutup bölgesiyle ilgili 15 yıllık bilgileri inceleyen yeni çalışma, birtakım göllerin yüzeyden 1,5 kilometreden daha az derinlikte olduğunu ortaya çıkardı.
Mart ayında yapılan farklı bir araştırma ise Mars’taki suyun yüzde 33 ila 99’unun suyu depolayabilen milyar yıllık kayalar sayesinde kabuğunun altında saklanabileceğini açıkladı.
DONMUŞ VAKİT KAPSÜLÜ
Başlangıçta sıvı su olarak yorumlanan radar sinyalleri, Mars’ın Güney Kutup Katmanlı Birikintileri olarak bilinen ve ismini su buzu, kuru buz (donmuş karbon dioksit) ve milyonlarca yıldır oraya yerleşmiş olan toz katmanlarından alan bir bölgesinde bulundu .Bilim insanları, bu katmanların, Mars’ın eksenindeki eğimin vakit içinde nasıl değiştiğine dair bir kayıt sağladığını açıkladı.
MARS’TA BUZUL OLUŞUMU HAKKINDA
Tıpkı Dünya’nın eğimindeki değişikliklerin gezegenimizin tarihi boyunca buzul çağları ve daha sıcak periyotlar yaratması üzere, Mars’ın daha düşük bir eksen eğimine sahip olduğu periyotta, bölgede kar yağışı ve toz katmanları birikti. Akabinde günümüzde Mars’ın güney kutbundaki kalın katmanlı buz katmanını oluşturdu.
POTANSİYEL SIVI SU GÖLLERİ HARİTALANDIRILDI
Bilim insanları yüzeye radyo dalgaları ışınlayarak bu buzlu katmanların altını inceleyerek haritaladı. Radyo dalgaları, yeraltındaki materyalden geçerken güç kaybediyor;bu nedenle uzay aracına geri yansıdıklarında zayıf bir halde geliyorlar. Lakin, çalışmada kimi durumlarda, bu bölgenin yüzeyinden dönen sinyallerin yüzeydekilerden daha parlak olduğu görüldü.Araştırmacılar,, bu sinyalleri, radyo dalgalarını güçlü bir biçimde yansıtan sıvı suyun varlığını ima edecek halde yorumladı.
BEKLENMEYEN GÖLLER
Tahlil, her zamankinden çok daha geniş bir alan ve derinlik aralığında düzinelerce ek parlak radar yansımasını ortaya çıkardı. Sıcaklıkların eksi 63 santigrat derece olduğu iddia edilen kimi bölgelerde ise yüzeyin 1,5 kilometre altından daha yükseklerde görüldüler.
Khuller, araştırmacıların bu bölgedeki yüzey altı buzunu eritmek için gereken ısıyı hesapladıkları 2019 tarihli bir makaleye dikkat çekerek, yüzeyin altındaki volkanik faaliyetlerin güney kutbunun altındaki potansiyel sıvı su varlığını açıklayabileceğini söyledi.
NEDENİ VOLKANİK FAALİYETLER Mİ?
Khuller, “Bu suyu sıvı tutmak için kestirimi Mars jeotermal ısı akışının iki katına çıkması gerekiyor. Bu ölçüde ısı elde etmenin mümkün bir yolu volkanizmadır” dedi.
Son olarak Plaut ise, “Haritalamamız, bu şaşırtan radar yansımalarının hem kapsamını hem de nedenini anlamaya bizi birkaç adım daha yaklaştırıyor” değerlendirmesini yaptı.
NASA’nın Jet İtki Laboratuvarı’ndan (JPL) araştırmacılar, Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) Mars Express yörüngesinden gelen dataları tahlil etti ve 2018’de yapılan keşfe misal formda Mars’ın güney kutbu etrafında onlarca radar yansıması gördü.
Haber7
