Türkiye Gazetesi’nin haberine nazaran, sağlıklı ve pak eserlere ulaşmanın giderek zorlaştığı günümüzde, tüketiciler de besinin güvenilirliğini sorgulama konusunda daha hassas davranıyor. Bu arayış sonucunda pazarlarda, dükkânlarda, çiftliklerin e-Ticaret sitelerinde, toplumsal medyada ya da kırsalda yol kenarlarında; “doğal eser, köy eseri, hormonsuz eser, yüzde 100 natürel” üzere tabirlerle satılan besinlerle sıkça karşılaşır olduk. Genel manada “organik ürün” olarak satılan bu besinler ortasında; rastgele bir standarda, yönetmeliğe ve evraka dayanmayan eserler de mevcut. Gelinen noktada “oraganik ürün”, kimi üreticiler ve satıcılar tarafından maalesef yalnızca “pazarlama usulünün bir parçası” olarak kullanılıyor. Yani gerçekte organik olmayan eserler, bu perde gerisinde piyasada yer alıyor. Olağan kaideler altında organik eserlerin fiyatı değerli oluyor. Şayet tüketicinin aldığı bir eser nitekim organik değilse, bu sefer ikili fatura ödenmiş oluyor.
Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu Lideri Bendevi Palandöken, toplumsal medyada ve birtakım e-Ticaret sitelerinde “organik”, “yöresel”, “hakiki” üzere tariflerle düzmece eserlerin piyasaya sürülmesinin sıklıkla karşılaşılan bir sorun olduğunu lisana getirdi.
Palandöken, koronavirüs salgınıyla bağışıklık sistemini güçlendirmenin kıymetli bir bahis hâline geldiğini, bu durumun, kimilerinin krizi fırsata çevirmesine yol açtığını bildirdi. Merdiven altı tezgâhlarda “bağışıklık güçlendirmeye yardımcı” teziyle eserler satıldığına dikkati çeken Palandöken “Organik, doğal ya da yöresel yazılarak; saman yapıştırılmış yumurta, tatlandırıcı kullanılmış bal, reçel üzere birçok besin eseri satılıyor. Bilhassa toplumsal medyada ve e-Ticaret sitelerinde reklamlar yapılarak, müşteri kazanmaya çalışıyorlar. Söz oyunu yaparak hileli eserleri piyasaya sürenler son periyotta arttı” ihtarında bulundu.
SERTİFİKAYA DİKKAT
Evvelce organik eserler küçük reyonlarda satılırken, artık yüzlerce çeşit organik eser satan yerler hayatımıza girdi. Talep fazla ve pazar da büyük olunca, usulsüzlükler çoğalmaya başladı. Bu eserlerde kayıt dışı satış da yükselmiş durumda. Devletin yıllık vergi kaybının da 1 milyar TL civarında olduğu varsayım ediliyor. Lakin tekrar de işini düzgün yapan üreticiler çoğunlukta. Bu pazarın standartları, devlet tarafından “Organik Tarım Eserleri Denetim Sertifikasyon Hizmetleri” ismi altında belirlenmiş durumda. Yetkilendirilmiş kuruluşlar, besinlere gerekli sertifikaları vererek, inançlı üretimi sağlıyorlar. TESK Lideri Başkanı Palandöken de, “Doğal, yöresel yahut organik eser birbirinden büsbütün farklı sistem ya da üretim etabından geçerek, birçok sertifika, müsaade ve kontrolle vatandaşa ulaştırılır. Bu eserler tıpkı vakitte fiyatından ve bir satıcıda çok sayıda bulunmamasından da esasen belirli olur” diyerek, merdiven altı yerlerden uzak durulmasını, bilinen ve sertifikalı üreticilerden ya da tanınan esnaftan alışveriş yapılması gerektiğini söyledi.
Organik eser pazarı ile Anadolu’da yaygın olan “ev tipi üretim” modelinin karıştırılmaması gerekiyor. Bugün Anadolu’da tabiattan toplanan, zirai ilaca ve sürece maruz kalmamış, hormonsuz, katkı maddesiz eserlerle hazırlanan konut tipi besinler da yaygın. Bunlar ortasında salça, tarhana, reçel üzere kışlıklar çokça bulunuyor. Yakın etraf ve bilinen, güvenilen şahıslarla bu eserlerin ticareti yapılabiliyor. Bu alan, organik eser ticaretinin dışında, farklı bir alan. Ve kırsal kalkınmada aslında Tarım Bakanlığı tarafından da “kooperatifleşme” ile desteklenen bir iş modeli. Hasebiyle tartışmalı eserler ortasında, bu kapsamdaki besinler yer almıyor. Hatta kooperatif eserleri de sağlıklı besinler sunuyor.
Haber7