Çöpüne Sahip Çık Vakfı ve Akademi Çevre’nin Türkiye genelinde gerçekleştirdiği araştırma, yeni koronavirüs (COVID-19) salgınının çöp atma ve geri dönüşüm alışkanlıklarımızda sebep olduğu değişime ayna tutuyor. Çöpün azaltılması ve gerçek yere atılması konusunda davranış dönüşümü sağlamayı amaçlayan Çöpüne Sahip Çık Vakfı ile Türkiye’nin entegre atık idaresi hizmeti veren başkan firması Akademi Çevre’nin işbirliğiyle gerçekleştirilen araştırmayla, yeni koronavirüs (COVID-19) salgınının toplumun çöp atma alışkanlıkları ve bu husustaki hassasiyeti üzerindeki tesirleri ortaya kondu.
Davranış bilimleri uzmanı Prof. Dr. Zuhal Baltaş, sosyolog Yrd. Doç. Dr. Ensari Cicerali ve Boğaziçi Üniversitesi Sürdürülebilir Kalkınma ve Pak Üretim Araştırma Merkezi Lideri Prof. Dr. Nilgün Cılız’ın yer aldığı çalışma kümesinin uyumunda gerçekleştirilen araştırmayla çarpıcı sonuçlar elde edildi. Tüm Türkiye’den, farklı yaş aralıklarındaki toplam 1067 kişinin iştirakiyle Aksoy Araştırma tarafından gerçekleştirilen araştırma, Türkiye’de toplumun çöp ve geri dönüşüm konusundaki algısı ve alışkanlıklarının pandemi sürecinden nasıl etkilendiğini ortaya koydu. Araştırma sonuçlarına nazaran tüm dünyada hayatı büyük oranda etkileyen pandemi, bu mevzularda da değerli değişimlere neden oluyor.
Çöp sorunu tüketimden başlıyor
Araştırmanın sonuçlarıyla ilgili bilgi veren Çöpüne Sahip Çık Vakfı Genel Müdürü Emrah Bilge: “Çöpü gerçek yere atmanın tahlilin aslında son adımı olduğuna bilhassa dikkat çekmek istiyoruz. Asıl değerli olan gerçek tüketim alışkanlıkları edinerek, üreteceğimiz çöp ölçüsünü azaltacak halde davranmak.” diye konuştu. Emrah Bilge ayrıyeten araştırma sonuçlarına nazaran, pandemi sürecinde çöpü hakikat yere atma davranışında besbelli bir azalma olduğunu, bunun bugüne kadar elde edilen kazanımların kaybına neden olabileceğine dikkat çekti.
Maske kullananların sadece %13’ü kullanılmış maskeleri yanlışsız biçimde atıyor
Araştırma sonuçlarına nazaran toplumun %63’ü sadece tek kullanımlık maske kullanıyor. Tek kullanımlık maske kullananların sadece %13’ü kullanılmış maskeleri gerçek formda atıyor, geri kalanlar ise maskeye rastgele bir çöp muamelesi yapıyor.
Tek kullanımlık eser tercihi artıyor
Araştırmanın en değerli çıktılarından biri ise tek kullanımlık eser tercihinin pandemi nedeniyle artıyor olması. Araştırma sonuçlarına nazaran insanların %74’ü artık lokanta ve kafelerde dahi tek kullanımlık çatal-bıçak ve bardak kullanmayı tercih ediyor. Tek kullanımlık eserlerin pandemi öncesi etraf için büyük bir sorun olduğuna dikkat çeken Emrah Bilge, pandeminin bu eserlere ilgisi artırdığını söz ederek: “Pandemi süreci insanların hijyen algısında öylesine bir değişime neden oldu ki, artık en değerli yerler dahi tek kullanımlık servis eserlerini kullanmaya başladı. Bu, pandemi sonrasında değiştirmek için en çok uğraşmamız gereken durum olacak. Aksi takdirde dünyayı çöpe boğan bu eserlerin artışını durdurmamız mümkün olmayacak.” dedi.
Pandemi devrinde artan ambalajlı besin tüketimi Sıfır Atık çalışmalarını yavaşlattı
Akademi Etraf CEO’su Ufuk Işık, yapılan araştırmanın sonuçlarına ait dikkatleri sıfır atık konusuna çekerek, “Kaynakların sürdürülebilirliği ve ekolojik istikrarın ziyan görmemesi için başlatılan Sıfır Atık hareketi, tüm Türkiye’de epeyce iyi bir ivme kazanmışken karşı karşıya kaldığımız pandemi süreci, hijyen telaşları nedeniyle, Sıfır Atık hareketindeki süratli dönüşümü bir ölçü yavaşlattı” dedi ve ekledi “Araştırmamız sonucunda gördük ki iştirakçilerin %66’sı ambalajlı besinlerin hijyen açısından çok daha sağlam olduğunu düşüyor. Kovid-19 öncesine kadar Sıfır Atık ile birlikte tüm irtibatımızı tek kullanımlık plastiklerin kullanılmamasına yönelik yürüterek, bir davranış dönüşümü yaratmak için çalıştık. Lakin artık iştirakçilerin %30’unun pandemi öncesine nazaran daha fazla ambalajlı besin kullandığını görüyoruz.”
İnsanların COVİD-19 salgını ile birlikte iklim krizine olan hassasiyeti arttı
Akademi Etraf İdare Heyeti Lideri Uğur Işık ise, pandeminin en büyük kazanımlarından birinin iklim krizi, etraf kirliliği, global ısınma üzere tehlikelere karşı insanların tasa duymaya başlaması olduğunu belirterek, “Katılımcıların %50’si pandemi periyodunda ferdî çöp üretiminin arttığını, %51’i ise kentinde/mahallesinde çöp üretiminin arttığını söyledi. Bu artışın iklim değişikliği, etrafın kirlenmesi, gelecek jenerasyonların yaşayacağı dünyanın olumsuz etkilenmesi, global ısınma, artan çöp depolaması üzere olumsuz tesirlerinin olduğunu düşünenlerin oranı ise %95 oldu. Bu derece yüksek bir farkındalığı fırsata çevirmenin yollarını bulmak için çalışmalı ve bu durumu lehimize çevirmeliyiz.” dedi.
Haber7
