2020’de koronavirüs sebebiyle alınan tedbirler iktisatların yıl içinde vakit zaman durma noktasına gelmesine yol açtı. Geçen yıl dünya genelinde birçok ülkede üretim azalırken, yüz milyonlarca kişi devletlerin verdikleri dayanaklarla hayatını sürdürebildi.
Türkiye bu sonuçla şu ana kadar 2020 geneli bilgilerini açıklayan G20 ülkeleri ortasında Çin’le birlikte büyüme kaydedebilen 2 ülkeden birisi oldu.
Koronavirüs salgınının birinci başladığı ülke olan Çin 2020’de yüzde 2.3 büyüdü.
Salgından en çok Avrupa ekonomileri olumsuz etkilendi. AB iktisadı yüzde 6.8 küçülürken, İspanya’da daralma yüzde 11, İtalya’da ise yüzde 8.9’u buldu. İngiliz iktisadı ise 2020’de yüzde 9.9 daraldı.
Dünyada en çok hadisenin tespit edildiği, dünyanın en büyük iktisadı ABD ise 2020’de yüzde 3.5 küçüldü.
İTO LİDERİ AVDAGİÇ: OLAĞANLAŞMA BİZE GÜZEL GELİYOR
Türkiye iktisadının 2020’de bile yüzde 1.8 büyüyerek, 1 Haziran’da başlayan olağanlaşma adımlarını katma pahaya çevirebildiğini ispatladığını söyleyen İTO Lideri Şekib Avdagiç, “Normalleşme bize iyi geliyor. Türkiye, 2021’de de güçlü büyümesini sürdürmek için bugün Bakanlar Kurulu’ndan gelecek yeni olağanlaşma adımlarını can kulağıyla dinleyecektir.” dedi.
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Lideri Şekib Avdagiç, Türkiye iktisadının 2020 yılında yüzde 1.8 büyümesine ait, “OECD’de birinci sıradayız. Büyümede lokomotif imalat sanayii oldu. Korona yılında iktisadı de canlı çıkan ülke olmak ne kolay ne de azımsanacak bir başarıdır” değerlendirmesinde bulundu.
Avdagiç, yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye’nin gösterdiği canlı büyüme performansının herkesi sevindirdiğini kaydetti. Türkiye’nin 2020 yılında Çin ile birlikte, G-20 ülkeleri içinde büyüme gösterebilen iki ülkeden biri olduğunu belirten Avdagiç, “İmalat sanayi eserlerine tüm dünyada artan talebi Türk iş dünyası iyi kıymetlendirdi. Bu süreç gösterdi ki, özel dalımız Türkiye için çok kıymetlidir. Özel bölümün ayakta kalması, Türkiye’nin ayakta kalması demektir.” dedi.
Şekib Avdagiç, “Hem yıllık hem çeyreklik bazda en yüksek artışın makine ve teçhizat yatırımlarında yaşanması, gelecek için umut verdi. Bu gelecekteki talebe hazırlık yaptığımızın, ihracat kapasitemizin de artacağının işareti oldu.” diye konuştu.
Türkiye iktisadının koronavirüsün başlangıç yılı 2020’de bile yüzde 1.8 büyüyerek, 1 Haziran’da başlayan olağanlaşma adımlarını katma pahaya çevirebildiğini ispat ettiğini kaydeden Şekib Avdagiç, “Normalleşme bize iyi geliyor. Türkiye, 2021’de de güçlü büyümesini sürdürmek için bugün Bakanlar Kurulu’ndan gelecek yeni olağanlaşma adımlarını can kulağıyla dinleyecektir.” değerlendirmesini yaptı.
“TÜRKİYE ÜRETİMDEN VAZGEÇMEDİ”
Dördüncü çeyrekteki yüzde 5,9’luk yüksek büyümenin çok bedelli olduğunu kaydeden İTO Lideri Avdagiç, “Faizlerin yükselmeye başladığı, salgın önlemlerinin sıkılaştığı bir devirde Türkiye üretimden vazgeçmedi. İmalatçılarımız var güçleriyle, fedakarca çalıştı. Perakendecilerimiz hizmet vermeye devam etti. İş insanlarımız ve girişimcilerimiz süratle duruma ahenk göstererek e-ticarette de dünyadaki en süratli büyümelerden birine imza attılar. Öte yandan bin 219 eserin daha, öncelikli yatırım listesine alınmasını memnuniyetle karşılıyoruz. Bu düzenleme önümüzdeki periyotta yatırım şevkini artıracaktır.” diye konuştu.
Şekib Avdagiç, “Bu büyüme sayısını yakalayan iş dünyamızın konsantrasyonun motamot devam etmesi gerekiyor. Bu çerçevede, yatırım ve üretim maliyetini direkt etkileyen kredi maliyetlerini makul düzeyde tutmalıyız. Türkiye yanlışsız yere odaklandığında her türlü sorunun üstesinden gelebiliyor.” dedi.
ERDAL BAHÇIVAN: BU BÜYÜME ENDÜSTRİNİN BAŞARISIDIR
Covid-19 pandemisi nedeniyle güçlü ekonomik faaliyet şartlarının yaşandığı 2020 yılında Türkiye’nin büyüme performansının, beklentilerin bilakis müspet bantta gerçekleşmiş olmasını kıymetli bulduğunu kaydeden İstanbul Sanayi Odası (İSO) İdare Şurası Lideri Erdal Bahçıvan, “Bu büyüme ile ilgili dikkat çekmek istediğim nokta, endüstrimizdeki büyümenin, Türkiye büyümesinden de öte bir muvaffakiyet öyküsü olduğu gerçeğidir. Ülkemizin, iktisadını olumlu büyümeyle kapattığı bir yılda en güçlü dayanağı imalat sanayiinden almış olması, biz endüstriciler için tek sözle tabir edecek olursam gurur vericidir. Endüstrimizin bu performansına, en kuvvetli ekonomik faaliyet şartlarında dahi ülke iktisadının en pahalı teminatı ve omurgası olduğunun bir göstergesi olarak bakmalıyız” dedi.
Bahçıvan, Türkiye endüstrisinin, pandemi şartlarının ömrümüzde ve çalışma şartlarında yarattığı bütün kuvvetli şartlara karşın, başta çalışanlarıyla ve yöneticileriyle olmak üzere iş ve tedarik ortaklarıyla dünyaya örnek olacak bir muvaffakiyet öyküsü yazdığını belirterek, “Sanayimiz bu başarısıyla, bundan evvel oluğu üzere, şiddetli şartların üstesinden gelme yeteneğini ve tecrübesini kıymetlendirerek Türkiye ekonomisin 2020 yılını müspet kapatmasına güç veren, takviye veren bir onuru elde etmiştir. Bu gerçek bize şunu söylemektedir, gerek 2021, gerekse önümüzdeki yıllarda, endüstrinin bu muvaffakiyetini sürdürülebilir kılmamız bir zorunluluktur. Endüstrimizin rekabet gücünü artırmak, teknolojik yapısını güçlendirmek, yeni yatırımların önünü açmak ve yeni pazarlar elde etmek ismine bu muvaffakiyetin sürdürülebilir kılınması ülkemizin geleceği ismine hayatidir. Başarıyı istikrarlı bir sonuca kavuşturmaya çalışırken, muvaffakiyetin başta finans, maliye, hukuk, vergi ve eğitim siyasetleri olmak üzere yapısal takviyelerle taçlandırılması temel argümanımız olmalıdır. Ekonomik büyümemizde daha çok katma kıymet yaratan sanayi kaynaklı nitelikli büyümeyi, önümüzdeki yıllarda lakin bu formda kalıcı ve sürdürülebilir hale getirebiliriz” tabirlerini kullandı.
MÜSİAD: TAKDİRE ŞAYAN
Yakın tarihin en kuvvetli ekonomik süreci olan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının, 2020 yılı genelinde global iktisadın daha evvel yaşadığı hiçbir krizle kıyaslanamayacak kadar büyük bir belirsizlik ortamı oluşturduğunu belirten Müstakil Endüstrici ve İş Adamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Abdurrahman Kaan, “Hatırlayacağımız üzere 90’lı yıllarda Körfez Savaşları; 2000’li yıllarda 11 Eylül olayları, Irak Savaşı ve nihayet 2008 finans krizi; 2010’lara gelindiğinde ise Brexit ve ‘Ticaret Savaşları’ ile yüzleşmek zorunda kalan global iktisat, böylelikle 2020’li yıllara da Kovid-19 kriziyle başlamış oldu.” sözlerini kullandı.
Bu süreçte global sistemin hem arz hem de talep istikametiyle büyük bir şoka girdiğini, sermaye, mal ve insan hareketliliğinin neredeyse durma noktasına geldiğini hatırlatan Kaan, şunları kaydetti
“Böylesi güçlü bir devirde Türkiye iktisadının müspet büyüme trendini sürdürerek yıl genelinde yüzde 1,8 büyümesini, takdire şayan bir performans olarak kıymetlendiriyoruz. Tıpkı vakitte yılın son çeyreğinde yüzde 5,9 büyüyen Türkiye iktisadı, G20 ülkeleri içerisinde 2020 genelinde Çin’le birlikte olumlu büyümeyi başaran tek ülke.”
“İHRACATA YÖNELİK İMALAT ÜRETİMİNE KESİNLİKLE YÜK VERMEMİZ GEREK”
MÜSİAD Başkanı Kaan, Türkiye ekonomisinin söz konusu büyüme performansının sürdürülebilir bir niteliğe kavuşabilmesi için, önünde uzun ve şiddetli bir yol bulunduğunu belirtti. Bu süreçte Kovid-19’la çabayı epey dikkatli bir biçimde sürdürerek, ekonomik aktivitedeki canlılığı koruma etmek gerektiğini bildiren Kaan, “MÜSİAD olarak önümüzdeki periyotta, bugüne kadar üretim-ticaret-yatırım üçgeninde göstermiş olduğumuz eforun üzerine çıkmamız gerektiğine inanıyoruz.” tabirlerini kullandı.
Bu bağlamda yılın 2020’nin son çeyreğinde hane halkı tüketiminde gözlenen yüzde 8,2’lik artışı ve yatırımların yüzde 10,3 genişlemesini memnuniyetle karşıladıklarını aktaran Kaan, şu değerlendirmelerde bulundu:
ATO’DAN BÜYÜME AÇIKLAMASI
Global ekonomiyi etkileyen Kovid-19 salgınının ekonomik faaliyetleri kısıtladığına işaret eden Ankara Ticaret Odası (ATO) İdare Heyeti Lideri Gürsel Baran, Türkiye’nin 2020 yılının son çeyreğinde yüzde 5,9, yılın tamamında da yüzde 1,8 büyümesinin, kamu bankaları aracılığıyla iç tüketimin canlandırılmasının sonucu ve hükümet ile gerçek dalın ortak başarısı olduğunu söz etti.
Baran, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın üzerinde hassasiyetle durduğu iktisat ve hukuk ıslahat paketlerinin Türkiye’nin kalıcı büyümesine olumlu katkısı olacağının altını çizerek, şunları kaydetti:
“Pandeminin getirdiği yüke, ekonomik ve toplumsal sıkıntılara karşın Türkiye’nin 2020 yılını yüzde 1,8’lik büyümeyle kapatması büyük muvaffakiyettir. Türkiye iktisadının bundan sonrasında üretim, yatırım ve ihracat odaklı, istihdam oluşturan bir yapıyla kalıcı büyümeyi sağlaması beklentimizdir. İşsizlik bugün birçok ülkenin ortak sorunu. Ekonomimizin gücü olan genç bir nüfusumuz var ve bu nüfusu ekonomik ve toplumsal açıdan verimli hale getirebilmek için istihdam oluşturan, yeni iş alanları açan bir büyüme modeline dönmemiz gerekiyor.”
DEİK LİDERİ OLPAK: GELECEK İÇİN OLUMLU SİNYAL VERDİ
Dış Ekonomik Bağlar Heyeti (DEİK) Başkanı Nail Olpak, büyüme bilgilerine ait yaptığı yazılı açıklamada, tüm dünyayı tesiri altına alan pandeminin herkesin planlarını altüst ettiğini aktardı.
Sürecin başında kaygılı olduklarını, çok belirsizlik bulunduğunu belirten Olpak, “Ama dönüp baktığımızda tasaların bir kısmı hala devam etse de çok süratli bir adaptasyonla iktisadımızı ayakta tutmanın yollarını aradığımızı ve şartların elverdiği ölçüde de muvaffakiyet sağladığımızı görüyoruz. Elbette etkilendik ve salgın nedeniyle aksilikler yaşadık. Lakin bunun yanı sıra salgına karşın endüstride yükselen potansiyelimizin, yerli üretim gücümüzün ve sürece süratle adapte olma kabiliyetimizin değerini bir defa daha gördük.” değerlendirmesinde bulundu.
“2021 BÜYÜMESİNİN YÜZDE 5 DÜZEYİNİN ÜSTÜNDE OLABİLECEĞİNİ ÖNGÖRÜYORUM”
Nail Olpak, geçen yıl yaptıkları açıklamalarda, 2020’yi birtakım kuruluşların eksi yüzde 5 iddiasına karşın yüzde 1’in üzerinde müspet bir büyümeyle kapatmayı beklediklerini söylediklerini bildirdi.
Olpak, “Bugün açıklanan 2020 yılı büyüme dataları, pandemiye karşın büyüdüğümüzü ortaya koydu. 2020 büyümesi, gelecek için müspet sinyal verdi. Pandemi sürecinde büyüyen az ülkelerden biri olduk. Yıllık büyümemiz yüzde 1,8 oldu. 2020 yılı son çeyrek büyümemiz de yüzde 5,9 oldu.” tabirlerini kullandı.
2020 yılının tamamına bakıldığında GSYH bileşenleri açısından en süratli artışın yatırımlar tarafında yaşandığını vurgulayan Olpak, şunları kaydetti:
“Buna nazaran, yatırımlar yüzde 6,5 büyüdü. Yatırımların büyümesi, tarım ve sanayi dalında büyüme son derece değerli ve sevindirici. Makine ve teçhizat yatırımlarında 2020’de yıllık büyüme yüzde 21’i aştı. 2020’nin son çeyreğinde ise makine ve teçhizat yatırımları bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 38,7 arttı. Makine ve teçhizat yatırım harcamaları yıllık artışı yüzde 38,7 ile son 9,5 yılın en yüksek düzeyinde kaydedildi ve gelecek periyot üretim faaliyetleri için olumlu sinyal verdi. Elbette her şey toz pembe değil. Küçük esnaf ve hizmetler dalı başta olmak üzere turizm, eğitim, ulaşım, lojistik ve inşaat dalında meseleler var. Bilhassa geniş kesitleri etkileyen bölümlere odaklı tahlil ve dayanaklara devam etmemiz gerekiyor. 2021 yılı ülkemiz iktisadı için beklentilerimizi kıymetlendirecek olursak, istikrarlı iç talep ve güçlü dış talep katkısıyla büyümenin 2021 yılında iyi bir sıçrama yapması beklenmektedir. Bu çerçevede 2021 yılı büyümesinin dünya çapında inanılmaz bir gelişme yaşanmazsa yüzde 5 düzeyinin üstünde olabileceğini öngörüyorum. Ekonomik aktivite üzerindeki en büyük risk hiç kuşkusuz salgının seyri ve buna ait alınan önlemler olacak. 2020’nin son ayında aşı ile ilgili umutların artmış olması, 2021 yılına daha olumlu bakmamızı sağlıyor.”
İSTİB LİDERİ ALİ KOPUZ: PANDEMİYE KARŞIN YÜZDE 1,8 BÜYÜME MUVAFFAKİYETTİR
İSTİB Lideri Kopuz, “Hükümetimizin son devirde de gelir kaybı, kira ve ciro kaybı takviyeleri üzere uygulamalarla esnaf ve tacirlerimizi desteklemesi ve iş dünyamızın özverisi sayesinde yapılan çalışmaların meyvelerini son çeyrekte de aldık” dedi.
İstanbul Ticaret Borsası Lideri Ali Kopuz, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan dördüncü çeyrek Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) sayılarına ait, “Pandeminin yıkıcı tesirine karşın 2020 yılının 4. çeyreğinde yüzde 5,9, 2020 yılının genelinde ise 1,8 büyüme muvaffakiyettir ve bu muvaffakiyet Türkiye’ye inananlar ile devam edecektir.” açıklamasını yaptı.
Kopuz, yaptığı açıklamada TÜİK tarafından açıklanan 4. çeyrek ve 2020 büyüme sayılarını kıymetlendirdi.
Global bir tehdit olarak ortaya çıkan koronavirüs salgınının ekonomileri tesiri altına almasına karşın Türkiye’nin 2020 yılını müspet büyümeyle kapatacağını söylediğini aktaran Kopuz, “Nitekim 3. çeyrekte gerçekleşen yüzde 6,7’lik büyüme ekonomimizin toparlandığının göstergesi olmuştu. Hükümetimizin son devirde de gelir kaybı, kira ve ciro kaybı dayanakları üzere uygulamalarla esnaf ve tacirlerimizi desteklemesi ve iş dünyamızın özverisi sayesinde yapılan çalışmaların meyvelerini son çeyrekte de aldık. Böylelikle 2020 yılında endüstride yüzde 2 ve tarımda yüzde 4,8’lik bir büyüme gerçekleşti. Pandeminin yıkıcı tesirine karşın 2020 yılının 4. çeyreğinde yüzde 5,9, 2020 yılının genelinde ise 1,8 büyüme muvaffakiyettir ve bu muvaffakiyet Türkiye’ye inananlar ile devam edecektir.” tabirlerini kullandı.
3. çeyrek büyüme dataları sonrasında Türkiye’nin G-20 ülkeleri ortasında en süratli büyüyen ülke olduğunu belirten Kopuz, “Manipülatif bilgiler açıklayan ve milletlerarası seviyede algı oluşturmaya çalışan kredi derecelendirme kuruluşları bile bu türlü bir sonuç çıkacağını bildiklerinden son hafta iddialarını revize ettiler. Milletlerarası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, geçen hafta Türkiye’nin 2020 yılında yüzde 5 daralacağı istikametindeki öngörüsünü, yüzde 1,1 büyüme olarak revize etti. Bu ne açıdan bakılırsa bakılsın kabul edilemez bir yanılgı hissesidir. Türkiye bu tip oyunlara, operasyonlara karşın yolundan şaşmıyor ve muvaffakiyet hikayesini sürdürüyor.” değerlendirmesini yaptı.
“EKONOMİK ALANDAKİ ZORLUKLARA KARŞI BAĞIŞIKLIĞIMIZ DA GÜÇLENECEK”
Ali Kopuz, Türkiye’de Kovid-19 aşısının yaygınlaşmasının değerine ait de, “Dünyada en çok aşı yapan beşinci ülkeyiz. Aşı, yalnızca sıhhat açısından değil tıpkı vakitte iktisat açısından da olağanlaşma istikametinde atılan çok değerli bir adım. Çünkü bizim virüse karşı bağışıklığımız arttıkça ülkemizin de ekonomik alandaki zorluklara karşı bağışıklığı güçlenecektir.” sözlerini kullandı.
TÜMSİAD LİDERİ DOĞAN: 2011 DAHA OLUMLU GEÇECEK
Büyüme sayılarını kıymetlendiren Tüm Endüstrici ve İşadamları Derneği (TÜMSİAD) Genel Lideri Yaşar Doğan ise şunları söyledi:
“Ülkemiz, TÜİK datalarına nazaran 2020 yılını olumlu büyüme ile tamamlayan ülkelerden birisi oldu. 2020 yılı Covid-19 pandemisinin global ölçekte insanlığa, ülkelere ve ülke ekonomilerine ziyan verdiği bir yıl oldu. Ülkemiz devletimizin vaktinde aldığı önlemler ile global sıhhat krizinin ziyanlarını minimum düzeyde tutma noktasında başarılı oldu. Geçen yılın üçüncü çeyreğinden itibaren ekonomik toparlanma eğilimi sayılara yansımaya başlamıştı. Bugün açıklanan büyüme sayıları ile olağanlaşma eğiliminin güçlenerek sürdüğünü görüyoruz. Aşı uygulamasının yaygınlaşması ile birlikte günlük hayatın olağana dönmesinin de önü açılıyor. Bunun da iktisada olumlu olarak yansıyacağını kıymetlendiriyoruz. Büyüme sayılarındaki artış, piyasalara da olumlu yansıyor, topluma moral aşılıyor. Bu noktadan hareketle 2021 yılının ekonomik manada çok daha olumlu geçeceğinin emarelerini görüyoruz.
Haber7
