Sıhhat Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nöroloji Kliniği Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Ömer Karadaş, Covid-19 enfeksiyonu atlatan kimi bireylerde geçmeyen ağrı şikayetleri olduğunu, bu ağrıların tedavi edilmezse kronikleşebileceğini ve vakitle daha tehlikeli boyutlara ulaşabileceğini söyledi. Prof. Dr. Karadaş, Covid-19’un başlangıçta yalnızca enfeksiyon rahatsızlığı olarak algılandığını, lakin daha sonra santral hudut sistemini de etkilediğini gördüklerini belirterek, “Vaka sayıları arttıkça bahisler hakkında bilgilerimiz de artmaya başladı. Öncelikle biz yalnızca bir santral hudut sistemi enfeksiyonunun da tesirleri ve yan tesirleri olabileceğini de düşünüyorduk. Birinci etapta yalnızca ‘bir enfeksiyon sistem bulguları mı var’ diye düşünürken, artık santral hudut sistemini etkilediğini, periferik hudut sistemi dediğimiz hudutları de etkilediğini gördük. Bunların içerisinde bilhassa son devirde ağrı, hakikaten pek çok korona enfeksiyonu geçiren ve koronayı atlattıktan sonra da birçok beşerde gördüğümüz bir durum. Bunların içerisinde bilhassa akut devir dediğimiz yani hastalığın kendi olduğu periyotta baş ağrılarını çok sık gördük. Ancak bunların dışında yalnızca baş ağrıları değil, bilhassa kas-eklem ağrıları, göğüs ağrıları, baş boyun bölgesindeki ağrıları alan sonlarla ilgili pek çok ağrıyı da gördüğümüzü söyleyebilirim” sözlerini kullandı.
HASTALIK SONRASI DA DEVAM EDİYOR
Covid-19 hastalığı ile başlayan ağrıların hastalık atlatıldıktan sonra da devam etmesi durumunda bir uzmana başvurulması gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Karadaş, “Bunların şöyle bir problemi var. Biz erken devirde bunların tedbirini alamazsak, bu ağrıların kronikleşebilmesinden ötürü, önümüzdeki yıllarda bu tıp ağrı çeken bireylerin günlük ömür aktivitelerinde kıymetli kısıtlamalar olacaktır. Esasen pandemi ile birlikte ağrı algısı da artıyor. Bu da şu demek. Bireyden şahsa ağrı algısı değişmek ile birlikte, pandeminin getirdiği kısıtlamalar şahıslarda gerilime neden olmakta. Bunlar da ağrı algısının daha çabuk olmasını sağlamakta. Hasebiyle bu türlü bir ortamda şahıslar bu ağrıları daha çabuk algılamakta ve ağrıların tekrarıyla da kronik ağrılara hakikat bir gidiş var. Olağanda biz bir doku hasarından sonra; birtakım unsurların salınması, bunların ağrı oluşturup bu ağrıların da beyinde algılanması yer bulması sonucunda olduğunu biliyoruz. Lakin korona ile alakalı birçok sistemi bir ortada tuttuğu için, bu ağrıların da oluştuğunu, lakin en değerli durumun ise hatta düşünceli durumun, bu ağrılara müdahale etmemek olduğunu söyleyebilirim. Zira bu ağrıların tedavisi ne kadar gecikirse ileriki periyotta daha şiddetli ve kronik olarak ve tedavisi daha sıkıntı olarak karşımıza çıkacaktır” diye konuştu.
AĞRI KRONİKLEŞMEDEN TEDAVİ EDİLMELİ
Ağrıların kronikleşmeden tedavi edilmesi gerektiğinin altını çizen Karadaş, “Kronik ağrı dediğimiz vakit bunun risk faktörleri var. Mesela Covid öncesinde ağrılarını çok yaşayan insanlarda Covid ile birlikte bu ağrıların daha da şiddetlendiğini, daha da uzadığını görüyoruz. Lakin tekrar de öncesinde ağrı atakları olmayan insanlarda da korona enfeksiyonu sonrası ağrıları görüyoruz. İşte buradaki düzenek, beyinde bir hassaslaşma, beyefendisinin etkilenmesinden kaynaklanıyor. Aslında biz ağrıları kendi ortalarında basitçe ikiye ayırıyoruz. Bunlar nosiseptif ağrılar dediğimiz ağrı cinsleri ve nöropatik ağrılar dediğimiz ağrı çeşitleri. Nöropatik ağrılar çoklukla beyin bölgesini, yani santral sistem dediğimiz duyarlılaşmanın biraz daha ön planda olduğu, beynin etkilendiği durumlardaki ağrılar. Bu ağrıların tedavisi daha sıkıntı. Uzun müddetli olarak karşımıza çıkmakta. O yüzden daha en başta, erken ağrıların yani nosiseptif ağrıların çıktığı periyotta bunların uygun tedavilerle ortadan kaldırılması, ileriki devirde oluşabilecek uzamış ağrıların da ortadan kaldırılması manasına gelebilir” biçiminde konuştu.
KOLAYDAN KARMAŞIĞA İLERLİYOR
Tedavi sistemlerinden de bahseden Prof. Dr. Karadaş, “Tedavilerini bakacak olduğumuz vakit kolay tedavilerden karmaşık tedavilere gerçek bir tedavi skalamız var. Bu ne demek? Kolay ağrı kesicilerden başlayarak daha sonra dirençli bir ağrı varsa bu hastalara bizim birtakım anti depresan çeşitlerimiz var. O ilaçların kullanılması, tekrar birtakım antiepileptik ilaçların bu ağrılara tesirli olduğunu biliyoruz. Yalnızca bunlar değil, bunun dışında hudut blokajlarının da bu medikal tedavilere eklenerek, bu ağrıların kronikleşmesinin engellenebileceğini söyleyebiliriz. Ancak son periyotlarda bütün bu kombine tedavilere karşın yeniden ağrısı devam eden insanlara bizim bu tedavi protokollerine ruhsal dayanak de verilmesini öneriyoruz” dedi.
Haber7
