AK Partili Nilgün Ök ve arkadaşlarının imzasıyla TBMM’ye sunulan torba yasa teklifi Plan Bütçe Komisyonu’ndan geçti.
Teklif uyarınca hastalık ve doğum müsaadesinde rapor kullananlara Toplumsal Güvenlik Kurumu’nca ( SGK) verilen süreksiz iş göremezlik ödeneği azaltılacak. Mevcut düzenlemeye nazaran, rapor kullananlara, personelin son üç aylık devirdeki günlük ortalama fiyatının 3’te 2’si oranında süreksiz iş göremezlik ödeneği veriliyor. Halk ortasında rapor parası da denilen ödenekler, teklif yasalaştığında son 3 aylık ortalama fiyat yerine son 12 aylık ortalama fiyat üzerinden hesaplanacak.
Rapor kullanılan tarihten evvelki çalışma müddeti 180 günden az olanların günlük rapor parası ise minimum fiyatın iki katı üzerinden hesaplanacak ödeneği aşamayacak. Buna nazaran, 180 günden az çalışması olanlara 2021 yılı için en fazla günlük 159 lira, aylık 4 bin 770 lira rapor parası verilecek.
Kurulda kelam alan TÜRK-İŞ Temsilcisi Barış İyiaydın, bu düzenlemenin personelin rapor parası olarak bilinen ödemeyi geri götürdüğünü belirtti.
İyiaydın, düzenlemenin rapor parasını nasıl etkileyeceğini şu örnekle anlattı:
“Bugün 7 Nisan 2021. Minimum fiyatlı bir emekçi bugün hastalık sebebiyle rapor aldığında mart, şubat ve ocak ayındaki günlük fiyatı üzerinden hesaplama yapılır. Bu üç aylık periyottaki günlük fiyat 119,25 TL, günlük rapor parası da 79,50 TL’dir. Lakin siz ‘son on iki ay’ derseniz Nisan 2020’ye kadar masraf. 2020 minimum fiyatı 98,10 TL’dir, rapor parası 79,50 TL’den 68 TL’ye düşer.
2019 yılında Toplumsal Güvenlik Kurumu 3 milyon 383 bin 911 çalışana rapor vermiştir. 27 milyon gün rapor parası ödenmiştir. Günlük 11 liradan 300 milyonluk bir kayıp demektir. Zati emekçinin rapor parasında önemli bir kaybı vardır. On günlük rapor aldığı vakit birinci iki günü ödenmemektedir, sekiz günlük rapor parası ödenmektedir. Birinci iki günün ödenmemesi önemli bir sorun. Uygulamada gerçek fiyatı 6 -7 bin lira olan ya da 5 bin lira olan emekçinin priminin düşük fiyattan yatırıldığı da bilinen bir gerçektir.”
Aile Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanı Ahmet Fazilet, 2020 yılında 4 milyon 75 bin kişinin rapor aldığını, bunların 419 bininin doğum müsaadesine ayrılanlardan oluştuğunu belirtti.
AK Partili Nilgün Ök, doğum müsaadesinde yüksek rapor parası almak için bayanları yüksek fiyattan sigortalı göstermek üzere kurulmuş şirketler tespit edildiğini belirterek, yüksek rapor parası almak için yapılan suistimalleri önlemek emeliyle 3 ay yerine 12 aylık ortalama fiyatın dikkate alınmasının öngörüldüğünü söyledi.
YEME İÇME KESİMİNE PRİM VE NAKDİ FİYAT TAKVİYESİ
Teklif uyarınca, işten çıkarma yasağı boyunca fiyatsız müsaadeye çıkartılan çalışanlara verilen nakdi fiyat dayanağı aylık 1420 TL’den 1500 TL’ye çıkartılacak. Nakdi fiyat takviyesinden olağanda yalnızca 17 Nisan 2020 tarihinden evvel sigortalı çalıştırılmakta olan personeller yararlanabiliyor.
Teklif uyarınca, Ramazan ayında paket servis dışında faaliyetleri durdurulacak olan yeme içme hizmetleri dalında 17 Nisan 2020 tarihinden sonra işe alınan yaklaşık 250 bin personel de fiyatsız müsaadeye çıkartılmaları halinde nisan mayıs aylarında nakdi fiyat takviyesinden yararlanabilecekler. Bunlara yapılacak nakdi fiyat dayanağının maliyetinin 874 milyon liraya ulaşacağı varsayım ediliyor.
Teklife nazaran ayrıyeten, yeme içme hizmetleri dalında çalışanlarını nisan mayıs aylarında çalıştırmaya devam eden patronlara personel başına aylık 1341 TL prim dayanağı verilecek. Bu takviye olağanda yalnızca kısa çalışmada yahut fiyatsız izindeki çalışana olağan çalışmaya geçiren patronlara sağlanıyor. Lakin, yeme içme dalında tüm çalışanlar için prim dayanağı verilecek.
Teklif sahibi olarak kurula bilgi veren AK Partili Nilgün Ök, yeme içme hizmetleri bölümünde toplam 537 bin sigortalı personel çalıştığını, mart ayında bunların 90 bininin fiyatsız izinde, 165 bininin de kısa çalışmada olduğunu belirtti. Nilgün Ök, 537 bin şahıstan 250 bininin 17 Nisan 2020 tarihinden sonra işe giren şahıslardan oluştuğunu tabir etti.
EMEKÇİ VE PATRON SENDİKALARI KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNE UZATMA İSTEDİ
Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Genel Sekreteri Akansel Koç, mevzuyla ilgili hususların görüşmeleri sırasında kelam alarak, nakdi fiyat dayanağı ve hükümetin bugüne kadar tüm çalışanlara ve işletmelere verdiği takviyeden ötürü teşekkür ettiklerini, lakin paydaşları TÜRK-İŞ ve HAK-İŞ ile birlikte 31 Mart 2021 tarihi prestijiyle sona eren kısa çalışma ödeneğinin en azından haziran sonuna kadar uzatılmasını istediklerini söyledi. HAK-İŞ Genel Sekreter Yardımcısı Erdoğan Fedai ve TÜRK-İŞ Temsilcisi Barış İyiaydın da kısa çalışma ödeneğinin haziran sonuna kadar uzatılmasını istediklerini belirtti.
Akansel Koç, son bir aydır Türkiye’de ve dünyada çip krizi yaşandığını vurguladı. Koç, Türkiye’nin 3 dev otomotiv firmasının çip krizi nedeniyle üretimini durdurduğunu, buna bağlı olarak yan endüstride de üretimin çok önemli bir biçimde durduğunu anlattı. Bir yandan da Çin kaynaklı konteyner krizi yaşandığına dikkat çeken Koç, bu nedenle yeme içme bölümüne sağlanan dayanağın imalat kesimi başta olmak üzere, otomotiv, yan sanayi, beyaz eşya ve bunların etkilediği başka dallara de verilmesini istediklerini söyledi.
YEME İÇME HİZMETLERİ KESİMİNDE TAKVİYEDEN YARARLANACAK İŞYERLERİ
Komiteye verilen bilgiye nazaran, yeme içme hizmetleri bölümüne sağlanan takviyeden yararlanacak işyerleri şöyle:
Yiyecek ve içecek hizmetleri faaliyetleri
Lokantalar ve seyyar yemek hizmetleri faaliyetleri
Seyyar yemek servisi faaliyetleri (Simit, poğaça, börek, kokoreç, nohut-pilav, piyaz, dondurma vb ile kayıklarda yapılanlar dahil)
Börekçilerin faaliyetleri (İmalatçıların faaliyetleri ile seyyar olanlar hariç)
Çorbacıların ve işkembecilerin faaliyetleri (İmalatçıların faaliyetleri ile seyyar olanlar hariç)
Dondurmacıların faaliyetleri (İmalatçıların faaliyetleri ile seyyar olanlar hariç)
Oturacak yeri olmayan fast-food satış yerleri (Hamburger, sandviç, tost vb) al götür tesisleri ve benzerleri tarafından sağlanan başka yemek hazırlama ve sunum faaliyetleri
Döner, lahmacun ve pidecilik faaliyeti (Garson servisi sunanlar ile self servis sunanlar dahil, imalatçıların ve al götür tesislerin faaliyetleri ile seyyar olanlar hariç)
Ciğer, kokoreç, köfte ve kebapçıların faaliyetleri (Garson servisi sunanlar ile self servis sunanlar dahil, imalatçıların ve al götür tesislerin faaliyetleri ile seyyar olanlar hariç)
Başka lokanta ve restoranların (içkili ve içkisiz) faaliyetleri
Pastanelerin ve tatlıcıların faaliyeti
Pizzacıların faaliyetleri
Öbür üniteler tarafından işletildiğinde gemi ve trenlerde restoran işletmeciliği (Yemekli vagon vb)
Mantıcı ve gözlemecilerin faaliyetleri
Oturacak yeri olan fast food satış yerleri
Yiyecek yüklü hizmet veren kafeteryaların faaliyetleri
Özel günlerde dışarıya yemek hizmeti sunan işletmelerin faaliyetleri
Çay ocakları, kıraathaneler, kahvehaneler, kafeler, maden suyu salonları ve çay bahçelerinde içecek sunum faaliyeti
Lokallerde içecek sunum faaliyeti (Alkollü – alkolsüz)
Bar, meyhane ve birahanelerde içecek sunum faaliyetleri (Alkollü – alkolsüz)
Trenlerde ve gemilerde işletilen barların faaliyetleri (Alkollü – alkolsüz)
Boza, şalgam ve sahlep sunum faaliyeti
Seyyar içecek satanlar ve başka içecek sunum faaliyetleri
Öteki yiyecek hizmetleri faaliyetleri
Kantinlerin faaliyetleri (Spor, fabrika, okul ve işyeri kantinleri vb)
Hava yolu şirketleri ile öteki ulaştırma şirketleri için kontrata bağlı düzenlemelere dayalı olarak yiyecek hazırlanması ve temini hizmetleri
Dışarıya yemek sunan öteki işletmelerin faaliyetleri
Haber7
