Tanzimat’tan sonraki çağdaş Türk edebiyatında edebiyatçıların kaleme aldığı biyografiler ve monografiler, edebiyat tarihine yardımcı olduğu üzere geniş kesitlerin, tanıtılan bu şair ve muharrirleri daha iyi anlamalarına da önemli katkılar sağlamıştır. Mesela İstiklâl Marşı şairimiz Mehmed Âkif Ersoy hakkında, şairimiz hayatta iken ve vefatından sonra pek çok eser kaleme alınmıştır. Bunlar ortasında Mithat Cemal Kuntay’ın, Eşref Edib’in ve Süleyman Nazif’in seçkin kitapları elbet dikkat çekiyor.
Süleyman Nazif, Mehmed Âkif’in yakın dostlarından. Kendisi de nesirde üstat. Gönül gözüyle tanıyıp sevdiği Âkif’in hayatından çeşitli kesitleri ele aldığı kitabında şairimizin şiirlerini, fikirlerini, yapıtlarını ve dünya görüşünü detaylı biçimde ele alıyor ve okuyucuya da tanıtıyor. Âkif’in bir sanatkâr olarak portresini ortaya koyan Süleyman Nazif, onun bir insan olarak meziyetlerini de lisana getiriyor. Âkif, bilindiği üzere nüktedan bir şair. Süleyman Nazif de mizahta ondan aşağı değil. O devir içinde bir ortaya gelen edebiyatçıların özel sohbetlerinde yaptıkları latifeler ve anlattıkları nükteler kitabı süsleyen kısımlar ortasında. Süleyman Nazif, “İstiklâl Marşı” şairimizin gözüyle bizim edebiyatımıza da bakıyor, başka dünya edebiyatlarına yaklaşımını da ele alıyor. Safahat’ı eksen alan “Kara Gün” dostu, tanımaktan büyük saadet duyduğu Âkif’i anlatırken bizimle sohbet ediyormuşçasına çok özdendir. Lafı dolaştırmadan, eğip bükmeden olduğu üzere söylüyor. Âkif’in yetiştiği çevreyi, o devrin edebiyat âlemini, fikir muhitlerini, şairin his ve fikirlerini, güçlü gayretlerini özlü biçimde aktarıyor. Bir bakıma önümüze, iyi düşünülmüş, üstünde çalışılmış ve hakkı verilmiş bir Âkif portresi çıkarıyor.
İKİ DOST KALEM
Mehmed Âkif’in dindarlığını, gerçekçiliğini ve aydınlarımızın durumunu uzman bir ‘dost kalem’ olarak okura yansıtan Süleyman Nazif, şairimizin özellikle İslam dünyasının içinde bulunduğu problemlere, çektiği acılara ve yaşadığı sorunlara de dikkat çekiyor. Safahat şairinin çalışmayı, çabası, çabayı, birlik ve beraberlik ruhunu tavsiye eden mısralarına bilhassa işaret ediyor. Süleyman Nazif, gerek fikirleri gerekse ruh dünyası bakımından büyük benzerlikler taşıdığı Mehmed Âkif’in hem bir sanatkâr hem de bir aydın olarak biyografisini çerçeveleyen bu yapıtında bir bakıma devrine de tanıklık etmektedir. Bu manada Süleyman Nazif’in Mehmed Âkif kitabı, bizi yakın tarihimizde geniş, farklı ve tarafsız bir seyahate da çıkarıyor.
Birinci baskısı 1924 yılında yapılan Mehmed Âkif kitabının beşinci baskısı Mihrabad Yayınları tarafından kültür hayatımıza kazandırıldı. Mehmed Âkif üzere sahiden yürekli, samimi ve gözü pek bir aydın hakkında Süleyman Nazif üzere yakınındaki bir edebiyat adamının yazdığı bu eser, bizi periyot hakkında bilgilendirirken o zaman edebiyatçılarının yaşadıkları acı tatlı olayları, ulusal mevzulardaki duruşlarını ve ülke hakkında neler düşündüklerini de bize göstermektedir.
İkisi de iyi birer kalem olan Mehmed Âkif ve Süleyman Nazif, edebiyat anlayışlarında benzeri görüşlere sahip oldukları üzere tıpkı vakitte vatan ve millet kelam konusu olduğunda uyanan, dirilen ve etrafındakileri de uyandırmayı bir vazife sayan iki bedelli idealist aydınımızdı. Bu yapıtı okuyanlar, Mehmed Âkif’in Safahat’ına çok daha farklı ve gerçekçi bir biçimde yaklaşacaklardır. O dev şiir kitabının günümüze taşıdığı bildirilerden da haberdar olacaklardır.
Haber7
